Πόσο σημαντικός δείκτης είναι εκείνος του worklife/balance ως προς την ικανοποίηση των εργαζομένων και γιατί πρέπει να αντιμετωπίζεται η ψυχική υγεία των εργαζομένων ως προτεραιότητα; Είναι οι άνθρωποι και η επιχείρηση αλληλοεξαρτώμενα στοιχεία; Ποια είναι η σχέση εργασιακής ικανοποίησης με την απόδοση και την παραγωγικότητα του οργανισμού; Κατά πόσο αντιλαμβάνονται σήμερα οι επιχειρήσεις τη σημασία του καλού εργασιακού περιβάλλοντος για να γίνουν employerofchoice; Ο Βασίλης Ραμπάτ, Πρόεδρος της ΕΑΣΕ, απαντάει στις ερωτήσεις μας.

Ο υψηλός φόρτος εργασίας και η πίεση χρόνου είναι οι συνηθέστεροι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στις επιχειρήσεις. Ο κορονοϊός είχε επίσης αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή των εργαζομένων. Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι μπορούν οι εταιρείες να διαχειριστούν τους νέους και αναδυόμενους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους;

Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο προκλήσεις που προϋπήρχαν σχετικά με την ισορροπία καριέρας και προσωπικής ζωής και δημιούργησε και νέες όπως η δυνατότητα να διατηρείς ενωμένη την ομάδα εξ αποστάσεως. Το πρωταρχικό είναι να αντιληφθούμε ότι το παλιότερο μοντέλο του εργασιομανούς στελέχους δεν είναι υγιές. Το worklife/balance είναι ένας δείκτης που σχετίζεται άμεσα με την ικανοποίηση των εργαζομένων από το εργασιακό τους περιβάλλον και την παραγωγικότητα της επιχείρησης σημαντικά. Σημαντικό ρόλο στο να αντιληφθούμε την πραγματικότητα και να αλλάξουμε την προσέγγισή μας έπαιξαν οι Millennials και η GenerationZ που δίνουν προτεραιότητα στην ποιότητα ζωής και την ευεξία σε σχέση με το κυνήγι της επιτυχίας. 

Ακόμα και πριν την εμφάνιση του COVID-19, βρισκόμασταν ήδη εν μέσω μιας κρίσης ψυχικής υγείας, με περισσότερους από 264 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως να παλεύουν με την κατάθλιψη – ποσοστά που διαρκώς αυξάνονται σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ενώ οι διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος, κοστίζουν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο στην παγκόσμια οικονομία λόγω μειωμένης αποδοτικότητας! Ποια είναι η συμβουλή σας στους επικεφαλής των εταιρειών ως προς την βελτίωση της ψυχικής υγείας των εργαζομένων τους;

Πολλές επιχειρήσεις αντιλαμβανόμενες αυτήν την κρίση ψυχικής υγείας έχουν επενδύσει σε πολιτικές υποστήριξης των εργαζομένων τους. Πιστεύω ότι η σημαντικότερη αλλαγή που πρέπει να κάνουμε είναι η αλλαγή της εργασιακής κουλτούρας συνολικά. Αυτό σημαίνει δημιουργία ενός περιβάλλοντος εργασίας που δεν είναι τοξικό, σεβασμός στα ωράρια εργασίας και στις άδειες των εργαζομένων, δυνατότητα ευελιξίας στον τρόπο εργασίας. Για να τα συνοψίσω θα συμβούλευα να αντιμετωπιστεί η ψυχική υγεία των εργαζομένων ως προτεραιότητα που απαιτεί ένα στρατηγικό και ολιστικό πλάνο δράσης. 

Οι Millennials και η GenerationZ δίνουν προτεραιότητα στην ποιότητα ζωής και την ευεξία σε σχέση με το κυνήγι της επιτυχίας. 

Η πανδημία έχει μεταβάλλει το ρόλο του ηγέτη. Κατά την άποψή σας, οι επικεφαλής των εταιρειών οφείλουν να λειτουργούν με ενσυναίσθηση, έτσι ώστε να κάνουν την ομάδα τους να αισθάνεται ασφάλεια και στήριξη ακόμα και σε αβέβαιους καιρούς;

Έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά για το ρόλο του ηγέτη από την πανδημία και μετά. Επίσης, είναι γεγονός ότι ζούμε σε αβέβαιους καιρούς καθότι την πανδημία ακολούθησε ένα πόλεμος, πληθωρισμός και διεθνής αστάθεια. Το παγκόσμιο περιβάλλον διαμορφώνει την ανασφάλεια που αισθανόμαστε όλοι σε ατομικό επίπεδο. Ο ρόλος του ηγέτη δεν είναι απλά να κατανοήσει την ψυχοσύνθεση των ομάδων που των πλαισιώνουν, αλλά και να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει. Σε αυτό το πλαίσιο, η ηγεσία είναι κατά τη γνώμη μου περισσότερο οραματική από ποτέ. Ας μην ξεχνάμε ότι ακούμε όλο και πιο συχνά για το Purpose, την Ηγεσία με Σκοπό, που μάλιστα αποτελεί και το βασικό θέμα του 33ου Συνεδρίου Ηγεσίας της ΕΑΣΕ.

Στην Thrive πιστεύουμε πως για να ευημερήσει η ίδια η επιχείρηση πρέπει πρώτα να ευημερήσουν και οι άνθρωποι της. Τι πιστεύετε για αυτό;

Νομίζω ότι άνθρωποι και επιχείρηση είναι αλληλοεξαρτώμενα στοιχεία. Οι επιχειρήσεις ευημερούν όταν οι άνθρωποί τους αισθάνονται μέλη ενός οργανισμού που τους επιβραβεύει, τους αναγνωρίζει και τους σέβεται. Αντίστοιχα όμως και οι άνθρωποι σε έναν υγιή οργανισμό ευημερούν, όταν ευημερεί η επιχείρηση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι καθώς ένας οργανισμός αναπτύσσεται θα πρέπει να αναπτύσσει και τους ανθρώπους του.

Η σημαντικότερη αλλαγή που πρέπει να κάνουμε είναι η αλλαγή της εργασιακής κουλτούρας συνολικά. Αυτό σημαίνει δημιουργία ενός περιβάλλοντος εργασίας που δεν είναι τοξικό, σεβασμός στα ωράρια εργασίας και στις άδειες των εργαζομένων, δυνατότητα ευελιξίας στον τρόπο εργασίας.

Υπάρχει κάποια «μαγική συνταγή» για να επιτύχουμε επαγγελματική ευεξία; Μπορεί να επιτευχθεί με μεμονωμένες δράσεις των εταιρειών ή πρέπει να αποτελεί συστατικό στοιχείο της εταιρικής κουλτούρας; Ποια είναι η συμβουλή σας στους επικεφαλής μίας εταιρείας;

Όπως προανέφερα το βασικότερο όλων είναι να τοποθετήσει ένας οργανισμός την επαγγελματική ευεξία στις στρατηγικές του προτεραιότητες και το σεβασμό στους ανθρώπους του στο αξιακό του σύστημα. Αυτό είναι το θεμέλιο για να χτιστούν μελλοντικές πολιτικές και δράσεις που θα αντανακλούν αυτή τη φιλοσοφία. Οι εφαρμογές είναι απεριόριστες από την πολιτική καθόλου meetings συγκεκριμένες μέρες ή ώρες, μέχρι υβριδικά γραφεία που επιτρέπουν στον εργαζόμενο να προσαρμόσει το ωράριό του στο δικό του τρόπο ζωής.

Έρευνες δείχνουν ότι η ευεξία σχετίζεται με την αποδοτικότητα. Πιστεύετε ότι η ευεξία των εργαζομένων είναι ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα για την βιωσιμότητα της ίδιας της επιχείρησης;

Είναι κοινή παραδοχή ότι η εργασιακή ικανοποίηση σχετίζεται άμεσα με την απόδοση και την παραγωγικότητα του οργανισμού. Για να κατανοήσουμε αυτό το συσχετισμό αρκεί να δούμε σε μικροκλίμακα πόσο παραγωγικοί είμαστε οι ίδιοι στις καθημερινές μας δραστηριότητες όταν έχουμε εξαντληθεί ή δεν έχουμε κοιμηθεί ή δεν είμαστε καλά. 

Οι επιχειρήσεις ευημερούν όταν οι άνθρωποί τους αισθάνονται μέλη ενός οργανισμού που τους επιβραβεύει, τους αναγνωρίζει και τους σέβεται. Αντίστοιχα όμως και οι άνθρωποι σε έναν υγιή οργανισμό ευημερούν, όταν ευημερεί η επιχείρηση.

Ιδιαίτερα για τις νεότερες γενιές, millenials, z, η εταιρική κοινωνική ευθύνη, οι εταιρικές στρατηγικές για τη διαφορετικότητα και συμπερίληψη, για τη διασφάλιση της ευημερίας των υπαλλήλων, αποτελούν σημαντικά κριτήρια επιλογής των εταιρειών στις οποίες θέλουν να απασχοληθούν. Πώς το χειρίζονται οι ελληνικές εταιρείες;

Νομίζω ότι έχουμε κάνει πολύ σημαντικά βήματα μπροστά ως χώρα και έχουμε εναρμονιστεί με τις διεθνείς καλές πρακτικές αναφορικά με την ευεξία του προσωπικού αλλά και τις πολιτικές Συμπερίληψης και Ενσωμάτωσης (Diversity & Inclusion). Η τάση της Μεγάλης Παραίτησης είναι άλλωστε παγκόσμια, συνεπώς και στην Ελλάδα θεωρώ και παρατηρώ με την ιδιότητα του Προέδρου της ΕΑΣΕ ότι οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τη σημασία του καλού εργασιακού περιβάλλοντος για να γίνουν employerofchoice.  

Σύμφωνα με παγκόσμιες έρευνες, το 96% των ηγετικών στελεχών υποφέρει από επαγγελματική εξουθένωση. Πώς νομίζετε ότι επηρεάζει αυτό την επαγγελματική τους απόδοση και επιτυχία και πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν κατά τη γνώμη σας; Ισχύει αυτό και για τις ελληνικές επιχειρήσεις;

Πρόσφατες έρευνες έχουν καταδείξει ότι η εξουθένωση μπορεί να αφορά και τα ηγετικά στελέχη καταρρίπτοντας ένα μύθο ετών και φυσικά οι Έλληνες Managers δεν θα μπορούσαν να είναι εξαίρεση. Άλλωστε το μοντέλο Ηγεσίας που θεωρείται πρότυπο στην εποχή μας είναι αυτό που έχουν αναδείξει συγγραφείς όπως ο Robin Sharma και τοποθετεί την ευεξία και την πνευματική υγεία στην αφετηρία της επαγγελματικής επιτυχίας. Η ΕΑΣΕ έχει ασχοληθεί με το θέμα σε πολλές εκδηλώσεις της. Σε αυτό το πλαίσιο και εμείς έχουμε ως φορέας που εκπροσωπεί την Ανώτατη Ηγεσία αρκετές δράσεις wellbeing και ψυχαγωγίας για τα μέλη μας. Η φροντίδα του εαυτού μας και ο ελεύθερος χρόνος είναι κάτι που δεν πρέπει να αμελούμε. 

Οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τη σημασία του καλού εργασιακού περιβάλλοντος για να γίνουν employerofchoice.  

Η Φιλοσοφία της Thrive βασίζεται στα μικρά βήματα – τα Μικροβήματα – που αποτελούν τα κλειδί για τις μεγάλες αλλαγές. Υπάρχει κάποιο ή και περισσότερα Μικροβήματα  που σας βοηθούν να ευημερείτε σε μία από τις παρακάτω πτυχές της ζωής σας: ύπνος, αποφόρτιση και αναζωογόνηση, συγκέντρωση και προτεραιοποίηση, σύνδεση με τον εαυτό σας και τους γύρω σας, άσκηση  ή διατροφή;

Για μένα η προτεραιοποίηση είναι κλειδί του επιτυχημένου Management. Επίσης, όπως όλοι οι άνθρωποι έχω τις δικές μου φόρμουλες αποφόρτισης όπως το να περνάω όσο περισσότερο χρόνο μπορώ στα ελληνικά νησιά και ειδικά στην αγαπημένη μου Τήνο. Προσπαθώ να ακολουθώ μια ισορροπημένη διατροφή με σαφή προτίμηση στις μεσογειακές γεύσεις και ιδιαίτερη αγάπη στην ελληνική και λιβανέζικη κουζίνα λόγω καταγωγής. Τέλος, όταν υπάρχει διαθέσιμος χρόνος τον αφιερώνω στην οικογένεια, στους φίλους και στα αγαπημένα μου πρόσωπα. 

Τι συμβουλή θα δίνατε στο νεότερο εαυτό σας για να μειώσει το στρες και να αποφύγει την εξουθένωση;

Όταν ήμουν νεότερος και με δεδομένο ότι έγινα CEO της Xerox πριν από 20 χρόνια, πίστευα ότι είναι σημαντικό να κρατάς σταθερά το τιμόνι της ηγεσίας και να ακολουθείς τη διαδρομή προσεκτικά και με προσήλωση. Στην πορεία έμαθα ότι η ηγεσία συνδέεται περισσότερο με την ευελιξία και την προσαρμογή, ας μην ξεχνάμε ότι ειδικά σήμερα διοικούμε σε εποχές αβεβαιότητας όπου τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο. Οπότε θα έλεγα στο νεότερο εαυτό μου: μη φοβάσαι την ανατροπή γιατί στο Management όπως και στη ζωή η αβεβαιότητα είναι η μόνη βεβαιότητα. 

Θα έλεγα στο νεότερο εαυτό μου: μη φοβάσαι την ανατροπή γιατί στο Management όπως και στη ζωή η αβεβαιότητα είναι η μόνη βεβαιότητα. 

Ο Βασίλης Ραμπάτ γεννήθηκε το 1967 στη Βηρυτό του Λιβάνου και ζει μόνιμα στην Ελλάδα από το 1975. Σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών από το οποίο αποφοίτησε το 1990. Ξεκίνησε την καριέρα του στη Xerox Hellasως εκπρόσωπος Πωλήσεων και Marketing, διαγράφοντας μια επιτυχημένη πορεία σε διαφορετικές διευθυντικές θέσεις. Το 1994 ανέλαβε τη Διεύθυνση Πωλήσεων Μεγάλων Πελατών, το 1997 διετέλεσε Διευθυντής Δικτύου Αντιπροσώπων και Συνεργατών, ενώ το 2000 κατέλαβε τη θέση του Εμπορικού Διευθυντή, έχοντας τη συνολική ευθύνη των τμημάτων Πωλήσεων και Marketing της εταιρείας. Από τον Ιανουάριο του 2003 είναι Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος της Xerox Hellas, η οποία υπό την ηγεσία του έχει να επιδείξει ένα εντυπωσιακό ιστορικό επιτυχιών. Ο Βασίλης Ραμπάτ είναι μέλος σε σημαντικές Επιχειρηματικές Ενώσεις της χώρας. Από το 2018 κατέχει τη θέση του Προέδρου της Εταιρίας Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων, ενώ είναι μέλος του Leadership Committee του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου.