Τα Ελληνικά Βραβεία L’Oréal-UNESCO Για Τις Γυναίκες στην Επιστήμη θεσμοθετήθηκαν στη χώρα μας το 2006 και μέχρι σήμερα έχουν βραβεύσει 29 Ελληνίδες Ερευνήτριες.
Ο Τριαντάφυλλος Αλμπάνης, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Πρόεδρος της επιτροπής κρίσης των βραβείων L’Oreal- Unesco Για Τις Γυναίκες στην Επιστήμη μας εξηγεί γιατί η επιστήμη δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μόνο ανδρική υπόθεση.
Κύριε Αλμπάνη, μιλήστε μας για αυτό τον θεσμό του οποίου είστε πρόεδρος της επιτροπής κρίσης. Ποια είναι η μέχρι τώρα εμπειρία σας και ποιο το όραμά σας;
Ο θεσμός L’Oréal-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη καθιερώθηκε με σκοπό να αναγνωρίσει και να παροτρύνει τις γυναίκες στην επιστήμη. Τα προγράμματα επιβραβεύουν διακεκριμένες γυναίκες επιστήμονες, που με το ερευνητικό τους έργο έχουν συμβάλει στην πρόοδο της επιστημονικής γνώσης αλλά και τις γυναίκες που βρίσκονται στα πρώτα βήματα της επιστημονικής τους σταδιοδρομίας και διαφαίνεται ότι θα καταβάλουν σημαντική επιρροή στην πρόοδο του κλάδου τους. Η αποστολή και το όραμα όλων όσοι συμβάλλουμε σε αυτό το πρόγραμμα είναι να εξαλείψουμε τους οποιουσδήποτε φραγμούς που εμποδίζουν τις γυναίκες επιστήμονες να ακολουθήσουν μακροχρόνια σταδιοδρομία στην έρευνα. Θεωρώ ότι το πρόγραμμα Ελληνικά Βραβεία L’Oréal-UNESCO Για Τις Γυναίκες στην Επιστήμη δίνει τη δυνατότητα προώθησης της ερευνητικής σταδιοδρομίας νεαρών επιστημόνων με δεσμεύσεις που συμπίπτουν με τις επιδιώξεις τόσο τις δικές μου όσο και των άλλων έγκριτων μελών της επιτροπής κρίσης αναφορικά με την καθοδήγηση και τη δικτύωση νέων επιστημόνων.
Εκτός από τη στήριξη στις γυναίκες επιστήμονες ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να διαδοθεί και ο κυρίαρχος στόχος του προγράμματος;
Εκτός από τη στήριξη των γυναικών επιστημόνων, τα Ελληνικά Βραβεία L’Oréal-UNESCO Για Τις Γυναίκες στην Επιστήμη δίνουν προτεραιότητα στη διασφάλιση της ισότητας των φύλων, στην πρόσβαση των γυναικών σε ανώτερες και ηγετικές θέσεις στις επιστήμες, υπενθυμίζοντας, παράλληλα, τη συνεισφορά των γυναικών στην επιστημονική πρόοδο και την κοινωνία.
Σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται οι γυναίκες επιστήμονες που είναι υποψήφιες;
Μέχρι πρότινος, οι υποψήφιες θα έπρεπε να δραστηριοποιούνται στον ερευνητικό τομέα των Βιοεπιστημών ή των Φυσικών Επιστημών. Φέτος, για πρώτη φορά τα βραβεία θα μπορούν να διεκδικήσουν και επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο χώρο των Μαθηματικών και της Επιστήμης των Υπολογιστών.
Ποια κριτήρια πρέπει να πληρούν;
Οι υποψήφιες θα πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί από την επιτροπή: πρέπει να ασχολούνται με την επιστημονική έρευνα στους τομείς των Βιοεπιστημών, των Φυσικών Επιστημών, των Μαθηματικών και της Επιστήμης των Υπολογιστών σε πανεπιστήμια ή ερευνητικά ιδρύματα της Ελλάδας. Επίσης, πρέπει να είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος, ενώ υπάρχει και το όριο της ηλικίας: πρέπει να είναι έως 40 ετών.
Από την έναρξη του προγράμματος μέχρι και σήμερα ποια είναι τα αποτέλεσματά του;
Τα Διεθνή Βραβεία L’Oréal- UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη καθιερώθηκαν για να αναγνωρίσουν και να στηρίξουν γυναίκες επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Ήδη μετράνε 22 χρόνια. Η Ελλάδα είναι μία από τις 118 χώρες που τρέχουν αντίστοιχα προγράμματα σε εθνικό επίπεδο. Τα ελληνικά Βραβεία θεσμοθετήθηκαν το 2006 και συνεχίζουν, μέχρι σήμερα, να τιμούν γυναίκες που διαπρέπουν στην επιστημονική έρευνα. Η L’Oréal Hellas και η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO έχουν αναγνωρίσει και βραβεύσει 29 γυναίκες επιστήμονες από 15 πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα από όλη την Ελλάδα. Φέτος, για πρώτη φορά τα βραβεία, θα μπορούν να διεκδικήσουν και επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο χώρο των Μαθηματικών και της Επιστήμης των Υπολογιστών.
Τελικά η επιστήμη είναι και γυναικεία υπόθεση; Υπάρχει ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και γιατί;
Η επιστήμη δεν έχει φύλο, η επιστήμη είναι υπεράνω κάθε διάκρισης. Τουλάχιστον, έτσι θα έπρεπε να είναι… Είναι γεγονός ότι οι ανδροκεντρικές δομές και η γυναικεία υπο-εκπροσώπηση σε τομείς παραγωγής και ευθύνης παραμένουν χαρακτηριστικά ακόμα και της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας. Εδώ και χρόνια, καταβάλλεται σε διεθνές επίπεδο συστηματική προσπάθεια για τη μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στην επιστήμη και την έρευνα, μέσα από παρεμβάσεις διεθνών οργανισμών και νομοθετικές πρωτοβουλίες. Τα ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα θέτουν ως βασική προϋπόθεση τη γυναικεία συμμετοχή σε όλο το φάσμα των ερευνητικών και επιστημονικών δράσεων, από τη συμμετοχή σε συμβουλευτικές επιτροπές και επιτροπές αξιολόγησης μέχρι και τη συλλογή, ανάλυση δεδομένων και τη μεταφορά αποτελέσματος στην αγορά. Θεωρώ ότι όλα αυτά κινούνται προς την κατεύθυνση εξάλειψης οποιασδήποτε κοινωνικής διάκρισης.
Ποια η συμβουλή σας στις νέες επιστήμονες που τώρα ξεκινούν την καριέρα τους;
Η αλληλεπίδραση με νέους επιστήμονες, μέσα από την πολυετή εμπειρία μου στη διδασκαλία και την έρευνα, μου έχει δώσει τη δυνατότητα να παρακολουθώ τις προοπτικές της επιστημονικής σταδιοδρομίας των νέων σε σύγκριση με το πλαίσιο και τους όρους της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Η συμβουλή μου είναι ίδια σε όλους τους νέους επιστήμονες που θέλουν να ασχοληθούν με την επιστήμη και την έρευνα: η συστηματική προσπάθεια και επιμονή. Μόνο έτσι, ο νέος επιστήμονας μπορεί να ανταποκρίνεται σε επιστημονικές και ερευνητικές απαιτήσεις και να ξεπερνάει εμπόδια και αδιέξοδα.
Διάβασε ακόμα:
Κέλλυ Σώκου: “Οι γονείς των μωρών που γεννιούνται πρόωρα χρειάζονται υποστήριξη”.
Γιάννης Ηλιόπουλος – Αντώνης Μπογδάνος: «Αυτός ο πλανήτης είναι το σπίτι μας.»