Σε μία εποχή ταχύτατων αλλαγών, ποια προσόντα πρέπει να διαθέτει ο ιδανικός υποψήφιος; Ένα υβριδικό περιβάλλον εργασίας, (θα) απαιτεί και υβριδικές δεξιότητες; Μπορούμε να μιλάμε για επαγγελματική ευεξία; Και αν ναι, πώς μπορούμε να την επιτύχουμε; Πώς μπορούν οι επικεφαλής μίας εταιρείας να εντοπίσουν και να “ξεκλειδώσουν” τις δυνατότητες των ηγετικών και όχι μόνο στελεχών τους και να αναπτύξουν το δυναμικό τους; Πόσο δύσκολο είναι να βρει κανείς την ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και την επαγγελματική ζωή; Υπάρχουν μικρά βήματα που μπορούμε να κάνουμε σε ατομικό επίπεδο για να καλλιεργήσουμε την ανθεκτικότητα και την αυτοπεποίθησή μας; Ο Σπύρος Κόλλας, Senior Business Advisor της Bailout Human Synthesis, απαντά στις ερωτήσεις μας.
Θα ξεκινήσω με το χρυσό βραβείο στην κατηγορία «Οριζόντιες Δεξιότητες & Απασχολισημότητα» που κατέκτησε το Sea Breaze για το VUCASIM Dive & Astronaut in the Ocean στην διοργάνωση EducationLeaders Awards. Σε μία εποχή ταχύτατων αλλαγών, ποια προσόντα πρέπει να διαθέτει ο ιδανικός υποψήφιος;
Σε μία γρήγορη απάντηση θα έλεγα σχέση με τεχνολογίες, ξένες γλώσσες, ψηφιακές ικανότητες, κριτική σκέψη, ομαδικότητα, εργασιακό ήθος, επίλυση προβλημάτων, λήψη κρίσιμων αποφάσεων, συναισθηματική νοημοσύνη, συστιμική σκέψη και δράση κλπ.
Η συνθετότητα, η αβεβαιότητα, η τυχαιότητα και η αστάθεια των ημερών μας ωστόσο, απαιτούν την καλλιέργεια της ικανότητας να σκεφτόμαστε και με το μυαλό αλλά και με το σώμα ταυτόχρονα.
Ας το εξετάσουμε με καταδυτικούς όρους. Υπάρχουν 6 με 9 εκατομμύρια ενεργοί αυτοδύτες σε ολόκληρο τον κόσμο. Κάποιοι ελάχιστοι όμως απολαμβάνουν, για παράδειγμα, τη μαγεία των projectsσε υφάλους, ιστορικά ναυάγια και των σύνθετων συμπλέγματα υποβρύχιων σπηλαίων (βλέπε NationalGeographic, BBC κοκ), πράγμα που δεν είναι προνόμιο όλων όσων χρησιμποιούν αναπνευστική συσκευή.
Είναι αυτοί οι λίγοι που έχουν ένα ανεπτυγμένο σύμπλεγμα
- Τεχνικών και Μη Τεχνικών Δεξιοτήτων
- Επίγνωσης της κατάστασης του περιβάλλοντος (εξωτερικά ερεθίσματα) και του σώματός τους (βιοχημικές αντιδράσεις και διεργασίες)
που τους επιτρέπει να δημιουργουν και να εφαρμόζουν έγγυρα ομαδικά και ατομικά διανοητικά μοντέλα, που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα και την επιβίωσή τους, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες και καταστάσεις.
Πιστεύετε ότι ένα υβριδικό περιβάλλον εργασίας, (θα) απαιτεί και υβριδικές δεξιότητες;
Οι σύγχρονες επιχειρήσεις συναντούν τις προκλήσεις του μέλλοντος λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης. Για τον λόγο αυτό χρειάζονται στελέχη και εργαζόμενους που
- μπορούν να επικεντρώνονται στο φιλτράρισμα των διαθέσιμων πληροφοριών
- στην τοποθέτηση αυτών των πληροφοριών στο σωστό πλαίσιο και
- στη γρήγορη λήψη της καταλληλότερης απόφασης,
κατανοώντας ταυτόχρονα ότι θα γίνονται αλλαγές όσο αυξάνονται τα δεδομένα.
Σε αυτό αναταποκρίνονται όσοι:
- Συνδυάζουν άριστες γνώσεις και δεξιότητες σε συγκεκριμένους τομείς και είναι καλοί στο να συνεργάζονται με άλλους (T-Shape persons),
- Διευρύνουν το γνωσιακό τους εύρος (πχ πληροφορική και μάνατζμεντ),
- Έχουν ιυοθετήσει έξυπνους τρόπους εκπαίδευσης, εξάσκησης και αξιολόγησης των Μη Τεχνικών Δεξιωτήτων.
Πιστεύετε ότι μπορούμε να μιλάμε για επαγγελματική ευεξία; Και αν ναι, πώς μπορούμε να την επιτύχουμε;
Έρευνες έδειξαν ότι το εργασιακό στρες έχει τις ακόλουθες επιπτώσεις:
- 19% αύξηση κόστους των κατά συνήθεια απουσιών
- 40% στο κόστος κύκλου εργασιών
- 55% στο κόστος προγραμμάτων βοήθειας εργαζομένων
- 60% αύξηση των περιστατικών ασφάλειας στο χώρο εργασίας
- 100% αύξηση αγωγών που σχετίζονται με το στρες
Ταυτόχρονα ξέρουμε ότι μόλις το 7% περίπου των επιχειρήσεων παγκοσμίως έχει φτάσει το επίπεδο 4 ψυχολογικής ασφάλειας.
Αυτές οι επιχειρήσεις έχουν καταφέρει
- Να παράγουν καινοτομία, κατ’ επέκταση κέρδη (όχι μόνο οικονομικά) και
- Τη μείωση των οικονομικών διαρροών που προκύπτουν ως αποτέλεσμα των προαναφερθέντων στατιστικών.
Δεδομένου ότι τα παραδείγματα είναι υπαρκτά, ναι, πιστεύω ότι μπορούμε να την επιτύχουμε. Το βραβευμένο VUCASIM Dive στοχεύει προς αυτή ακριβώς την κατεύθυνση.
Πώς μπορούν οι επικεφαλής μίας εταιρείας να εντοπίσουν και να “ξεκλειδώσουν” τις δυνατότητες των ηγετικών και όχι μόνο στελεχών τους και να αναπτύξουν το δυναμικό τους;
Αυτό ξεκινάει με την εγκαθίδρυση και την ανάπτυξη ενός πλαισίου ψυχολογικής ασφάλειας, που «αγκαλιάζει» το ανθρώπινο λάθος.
Αυτό ώστε στελέχη και προσωπικό να αισθάνονται άνετα να συζητούν προβλήματα, συμβάντα και να θίγουν θέματα ασφάλειας και επιχειρησιακής λειτουργίας, τόσο με τους συναδέλφους όσο και με τα ανώτερα στελέχη. Χωρίς μυστικά.
Για να συμβεί, χρειάζεται να αντιμετωπίζονται δίκαια, με ενσυναίσθηση και προσοχή όταν τα λάθη είναι προϊόν ελαττωματικής οργανωτικής κουλτούρας, και όχι αποκλειστικά του ή των ατόμων που εμπλέκονται άμεσα.
Τα στελέχη και το προσωπικό χρειάζεται επίσης να έχουν εμπιστοσύνη στο εσωτερικό σύστημα αναφοράς προβλημάτων/συμβάντων και να το χρησιμοποιούν για να ειδοποιούν τα ανώτερα στελέχη, τους διευθυντές και τα μέλη της ομάδας έργου.
Σε ότι αφορά στον οργανισμό, χρειάζεται να παίρνει μαθήματα, να τα επικοινωνεί και να τα θυμάται. Να έχει διδαχθεί από την εμπειρία του παρελθόντος και να έχει την ικανότητα να εντοπίζει και να μετριάζει μελλοντικά συμβάντα.
Η εκπαίδευση και η διαρκής επιμόρφωση των διοικητικών και διευθυντικών στελεχών, με τρόπους που αυξάνουν τη γνωστική ποικιλομορφία και που αποκαλύπτει διαφορετικές προοπτικές/στυλ επίλησης προβλημάτων, είναι κριτικής σημασίας για την επίτευξη και εύρυθμη λειτουργία των παραπάνω.
Πόσο δύσκολο είναι να βρει κανείς την ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και την επαγγελματική ζωή; Εσείς τι κάνετε γι’ αυτό;
Αυτό είναι κάτι που απορρέει από τα πνευματικά και ψυχικά μας αποθέματα. Από τη γέννησή του ο άνθρωπος εμπλουτίζεται με Έθη και Ήθη ώστε να αποκτήσει υπόσταση και να γίνει καλλιεργημένος. Έθος είναι οι συνήθειές του, που υπαγορεύουν το Ήθος και την ανάπτυξή του.
Τα εμπόδια και οι καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης που μπορούν να μας βγάλουν εκτός ισορροπίας, αντιμετωπίζονται με «καλοπροπονημένους ελιγμούς», η ικανότητα εκτέλεσης των οποίων χρειάζεται χρόνο και παιδεία.
Εμείς έχουμε διαμορφώσει ένα block building σύστημα εκπαίδευσης, συνεχούς επιμόρφωσης, εξάσκησης και αξιολόγησης των Μη Τεχνικών Δεξιοτήτων μέσα από τα πλαίσια των Human Factors, του Psychological safety και του Just culture, με σύγχρονες και καινοτόμες μεθόδους προσομοιώσεων (physical & digital).
Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει ενδοεταιρικές εκπαιδεύσεις και team building events, σχεδιασμένα με τρόπο που να ενισχύονται η απόκτηση, αλλά το σημαντικότερο, και η διατήρησης της γνώσης/μνήμης στο χρόνο (forgetting curve).
Έμφαση δίνεται:
- Στην κατανόηση του περιβάλλοντος αστάθειας και στρες
- Στην ανάπτυξη και εξάσκηση Μη Τεχνικών Δεξιοτήτων κάτω από ευνοϊκές συνθήκες και
- Στην οικοδόμηση αυτοπεποίθησης στην ικανότητα απόδοσης υπό πίεση
Στόχος είναι η επίτευξη της αίσθησης της κυριαρχίας, ελαχιστοποιώντας με τον τρόπο αυτό τις αρνητικές εμπειρίες και οι καταστάσεις που δεν προάγουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Σε ό,τι αφορά στην ανθεκτικότητα και την αυτοπεποίθησή μας, υπάρχουν μικρά βήματα που μπορούμε να κάνουμε σε ατομικό επίπεδο για να τις καλλιεργήσουμε;
Πιστεύω ότι το θέμα στις μέρες μας είναι ότι η επιβίωση μόνο, πλέον δεν είναι αρκετή. Χρειάζεται, όχι μόνο να ξαναμπαίνουμε, αλλά να δίνουμε και συνέχεια στο παιχνίδι.
Αυτοί που προσπαθούν να βρούν μόνο το πώς θα επιβιώσουν σύντομα θα βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο. Χρειάζεται να έρθουμε πρόσωπο με πρόσωπο με τις προκλήσεις, με ορμή, δημιουργικότητα και ενθουσιασμό.
Για να περάσουμε μέσα από αυτές τις δύσκολες στιγμές της αλλαγής αφήνοντας παρακαταθήκη, χρειάζεται να πάμε πέρα από το resilience και να εστιάσουμε στην απόδοση υπό πίεση.
Όπως ακριβώς ένας προπονητής στους Ολυμπιακούς βοηθάει τους αθλητές να αποδώσουν στο μέγιστο τους, έτσι κι εμείς υποστηρίζουμε οργανισμούς, διοικητικά, διευθυντικά στελέχη και ομάδες έργων, με σκοπό και στόχο, όχι απλά να επιβιώσουν, αλλά να ευημερήσουν.
Τι συμβουλή θα δίνατε στο νεότερο εαυτό σας για να μειώσει το στρες και να αποφύγει την εξουθένωση;
Η απόλυτη πολυτέλεια είναι ο χρόνος. Κυριάρχησε στο πεδίο της «μάχης» σου.
Υλοποιείτε ένα αντίστοιχο πρόγραμμα με το Astronaut in the Ocean που έχει σχεδιαστεί για παιδιά 9-12, 13-16 και 14-17 ετών και βοηθάει στην ανάπτυξη υπεύθυνων, ηθικών, παγκόσμιων πολιτών για την ψηφιακή εποχή. Πιστεύετε είναι εύκολο να καλλιεργήσουμε στα παιδιά αξίες και δεξιότητες που θα τους ακολουθούν στην ενήλικη ζωή τους;
Είναι δεδομένο ότι τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη – περισσότερη φαντασία. Όταν αυτό αξιοποιείται μαθαίνοντάς τους πώς και όχι τι να σκέφτονται μέσα από ένα ευρύ πλαίσιο ερεθισμάτων, πιστεύω είναι θέμα χρόνου να τα δούμε να κατακτούν κορυφές ΚΑΙ στα πέντε πεδία επιχειρήσεων: αέρας, γη, θάλσσα, κυβερνοχώρος και διάστημα!
Και μία τελευταία ερώτηση. Ποιος είναι ο δικός σας Thrive στόχος;
Δεδομένων των συνθηκών και των καταστάσεων που χαρακτηρίζονται από συνθετότητα, ασυμμετρίες, τυχαιότητα, αβεβαιότητα, απροβλεψιμότητα και αστάθεια, η επικέντρωση είναι στον ορίζοντα με όραμα τον ωραίο – καλό (καλλιεργημένο) τερματισμό. Είτε αφορά στα θέματα της καθημερινότητας (οικογενειακά, εργασιακά, φιλικά κοκ), είτε στην ίδια τη ζωή.
Στόχος μου είναι οι συνεργασίες και η υποστήριξη επιχειρήσεων και οργανισμών που αντιλαμβάνονται ότι η παραγωγή κερδών και η μείωση των οικονομικών διαρροών, είναι άρρηκτα συνδεδμένα με τα προαναφερθέντα ποσοστά που αφορούν στην εργασιακή/επαγγελματική ευεξία. Το πρόσθετο μα και ουσιατικότερο αποτέλεσμα είναι η μείωση της ενδοοικογενειακής βίας και του bullying. Πράγματα που είναι προαπαιτούμενα για την εργασιακή/επαγγελματική ευεξία, αλλά και την επιχειρησιακή και κοινωνική αριστεία.
Ο Σπύρος Κόλλας είναι στρατιωτικός εν αποστρατία της Πολεμικής Αεροπορίας, και εκπαιδευτής σπηλαιοκαταδύσεων. Έχει εμπειρία στα Human Factors & Ergonomics, τη διαχείριση πόρων ομάδας και πληρώματος, τη διαχείριση κρίσεων, την επικοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση, καθώς και σε μοντέλα, εργαλεία και προγράμματα επιχειρηματικής αριστείας. Εστιάζει στην κατανόηση των αιτιωδών παραγόντων της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τις ποιότητες αλληλεπιδράσεων ανθρώπων με ανθρώπους και ανθρώπων με μηχανές – συστήματα, ενώ βοηθάει οργανισμους, επιχειρήσεις και ομάδες, που χρειάζονται υποστήριξη σε θέματα οργανωσιακής δομής, branding, ψηφιακής παρουσίας και μετασχηματισμού.