Μόλις πριν λίγο καιρό, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης, έθεσα μια μάλλον άστοχη ερώτηση σ’ έναν διάσημο ψυχαναλυτή. Τον ρώτησα πώς αποφορτίζεται από ένα τόσο ψυχοφθόρο επάγγελμα. Με κοίταξε έκπληκτος. “Μα δεν βρίσκω ψυχοφθόρο αυτό που κάνω”, μου είπε. “Το ακριβώς αντίθετο! Γεμίζω τις μπαταρίες μου μέσα από αυτό και κερδίζω πολλά”. Με αφορμή την απάντησή του, θέλησα να το ψάξω περισσότερο, ρωτώντας κι άλλους ειδικούς από τον χώρο της ψυχολογίας. Ξεκίνησα με την ψυχολόγο – οικογενειακή σύμβουλο Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου, που μου επιβεβαίωσε ποιο ακριβώς είναι το κέρδος του θεραπευτή, απαντώντας στις περισσότερες από μία ερωτήσεις που τις έθεσα.
Τι σου προσφέρει το επάγγελμα του ψυχολόγου, εκτός από “τα προς το ζην”;
Η αλήθεια είναι ότι αυτή την ερώτηση μου την έχουν κάνει πολλές φορές. Πολύ συχνά δέχομαι ερωτήσεις από φίλους και γνωστούς όσον αφορά το τι μου προσφέρει το επάγγελμα του ψυχολόγου και τι έχω ανακαλύψει για τη ζωή και τον κόσμο μέσα από τους θεραπευόμενους με τους οποίους έρχομαι σε επαφή. Η αλήθεια είναι πως μέσα από τα μάτια ενός θεραπευτή κερδίζεις γνώσεις που πριν δεν έβλεπες, επειδή εθελοτυφλούσες ή δεν ήσουν σε θέση να δεις. Είναι κάτι σαν μαθήματα ζωής. Η θέση, όμως, που μου προσέφερε τα πιο μεγάλα μαθήματα και τις πιο δυνατές συνειδητοποιήσεις είναι αυτή του θεραπευόμενου. Είναι μία θέση που οφείλει ο κάθε θεραπευτής να βρεθεί έστω μία φορά στη ζωή του, για να μπορεί να είναι καλός στον ρόλο του, κατανοώντας πρώτα τον εαυτό του και έπειτα όλους τους άλλους.
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας φαντάζομαι ότι ακούς συνέχεια για συναισθήματα … Για ποιο συναίσθημα σου μιλούν πιο συχνά οι θεραπευόμενοί σου;
Όλα τα συναισθήματα είναι καλά και οφείλουμε να τα κατανοούμε και να τα εκφράζουμε.Το συναίσθημα το οποίο οι περισσότεροι θεραπευόμενοι δαιμονοποιούν είναι αυτό του θυμού. Είναι ένα συναίσθημα που μας τρομάζει τόσο να το εκφράσουμε όσο και να το αποδεχτούμε. Ο θυμός αποτελεί μία αντίδραση σε πολλά βαθύτερα συναισθήματα που μπορεί να κρύβονται μέσα μας όπως ο φόβος, η θλίψη, ακόμα και η αγάπη. Είναι πιο εύκολο να θυμώσουμε κάποιες φορές από το να εκφράσουμε όλα τα παραπάνω. Ο θυμός έρχεται πάντα για να μας πει κάτι και οφείλουμε να τον ακούσουμε.
Ποια είναι τα πιο συνηθ��σμένα προβλήματα τα οποία μοιράζονται οι θεραπευόμενοι μαζί σου;
Δεν θα απαντήσω έτσι όπως φαντάζεσαι. Κι αυτό επειδή δεν έχουν σημασία τα προβλήματα. Το πρόβλημα δεν είσαι εσύ. Δεν είσαι εσύ καταθλιπτικός, αλλά έχεις κατάθλιψη. Ο εαυτός σου είναι πολλά παραπάνω από ένα πρόβλημα. Είσαι ανθρώπινος, είσαι περίπλοκος και πάνω από όλα είσαι μοναδικός. Δεν χρειάζεται να τον διορθώσεις. Χρειάζεται να διαχειριστείς το πρόβλημα με όλα τα δυνατά εφόδια που κατέχεις. Χρειάζεται να κατανοήσεις ποιος είσαι και κυρίως ποιες ανάγκες σου δεν ικανοποιούνται, κάτι που μπορεί να οδήγησε το πρόβλημα στο να εμφανιστεί. Μόλις συνειδητοποιήσεις τις ανάγκες σου, θα είσαι έτοιμος να διορθώσεις κάθε πρόβλημα.
Κάτι πάντως που εμένα με κάνει να αγανακτώ, στη θεραπεία με τον δικό μου θεραπευτή είναι το “δεν ξέρω”, με το οποίο μερικές φορές απαντά στα “γιατί” μου;
Είναι αλήθεια ότι σε πολλά ερωτήματα δεν υπάρχουν απαντήσεις. Πολλές φορές δεν μπορούμε ούτε μέσα από την ψυχοθεραπεία να απαντήσουμε στο ‘’γιατί’’ συμβαίνουν κάποια πράγματα. Για παράδειγμα, μπορεί να μη βρούμε το ‘’γιατί ο μπαμπάς σου σε κακοποιούσε’’, ‘’γιατί η μαμά σου ήταν συνέχεια θυμωμένη’’ ή ‘’γιατί ο σύντροφός σου σε απάτησε’’. Κάποια πράγματα ίσως να μη δέχονται εξηγήσεις. Αυτό που είναι το μόνο σίγουρο και πρέπει να λες φωναχτά στον εαυτό σου σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ‘’δεν ήταν δικό μου λάθος’’. Η μόνη ευθύνη που σου αναλογεί είναι η ευθύνη των πράξεών σου και όχι η ευθύνη για τον τρόπο που σου συμπεριφέρονται οι άλλοι.
Τι θεωρείς ότι μπορεί να καθυστερήσει τον θεραπευόμενο να βρει τον πραγματικό του εαυτό;
Η σύγκριση με τους άλλους. Η σύγκριση σε οδηγεί στο πουθενά. Το να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τις ζωές των άλλων, το μόνο που έχει ως αποτέλεσμα είναι να μειώνει τα επιτεύγματά μας και να μας οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και απραξία. Η μοναδική σύγκριση που επιτρέπεται να κάνουμε στη ζωή μας είναι αυτή του παρελθόντος με το παρόν μας. Να συγκρίνουμε την εξέλιξή μας μέσα στον χρόνο και να δούμε σε ποια κομμάτια παραμείναμε ίδιοι, σε ποια αλλάξαμε και ποια εν τέλει δεν επιθυμούμε να αλλάξουμε.
Στην ψυχοθεραπεία, πάντως, αλλιώς μπαίνεις και αλλιώς βγαίνεις. Που σημαίνει ότι μπορεί να αναδυθείς ως ένας άλλος άνθρωπος. Και αυτή η αλλαγή δεν αρέσει απαραίτητα σε όλους. Έτσι δεν είναι;
Εννοείς ότι αλλάζεις σταδιακά. Ναι, είναι αλήθεια. Η αλλαγή είναι μία μοναχική διαδικασία. Και το ταξίδι της αυτογνωσίας είναι πάντα μοναχικό. Αλλάζω σημαίνει εξελίσσομαι, άρα πολλές φορές παύω να ‘’κουμπώνω’’ με ό,τι νόμιζα πως ταιριάζω. Το να αλλάζουμε πολύ συχνά ξεβολεύει τους γύρω μας, στους οποίους μπορεί να μην αρέσει η νέα μας συμπεριφορά. Ο θεραπευόμενος είναι πράγματι μόνος του σ’ αυτό το ταξίδι της αλλαγής και της αυτογνωσίας, αλλά σίγουρα είναι ένα από τα σημαντικότερα ταξίδια της ζωής του.
Πότε είναι το σημείο που βλέπεις ότι ο θεραπευόμενος αρχίζει σιγά σιγά να κατακτά την ψυχική του ισορροπία;
Βρίσκεις την ψυχική ισορροπία μέσα σου, όταν αποδέχεσαι τόσο τα δυνατά όσο και τα αδύνατά σου κομμάτια. Όλοι μέσα μας κρύβουμε δυνάμεις, αλλά και αδυναμίες. Το να ενοχοποιείς τον εαυτό σου γι’ αυτές τις αδυναμίες σε οδηγεί στην έλλειψη αποδοχής και στη δημιουργία δυσλειτουργικών σχέσεων.Μέσω της ψυχοθεραπείας συνειδητοποιείς όλα εκείνα που σου αρέσουν, αλλά και εκείνα που, παρόλο που γνωρίζεις ότι σε πηγαίνουν πίσω, αδυνατείς να τα αλλάξεις. Η απάντηση στο γιατί αδυνατείς ή εν τέλει δεν επιθυμείς να τα αλλάξεις είναι το μεγαλύτερο βήμα, για να κατακτήσεις την ψυχική σου γαλήνη.
Η Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου είναι ψυχολόγος – οικογενειακή σύμβουλος με ειδίκευση στη Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία. Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως ψυχολόγος σε ενήλικες, ζευγάρια και εφήβους, πραγματοποιώντας συνεδρίες ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής, καθώς και σεμινάρια προσωπικής ανάπτυξης. Η μεγάλη της αγάπη είναι η αρθρογραφία γύρω από θέματα ψυχικής υγείας και σχέσεων. Περισσότερα άρθρα της μπορείτε να βρείτε στην επαγγελματική της σελίδα thepsytrap.gr.
Διάβασε ακόμα:
Σχέση Χωρίς Αγάπη; Γιατί Να Πεις Όχι
Μία Ειδικός Αναλύει Το Απόλυτο Ψυχολογικό Παιχνίδι: Τη Σχέση «Κρύο – Ζέστη»