Πόσο σημαντικό είναι να ευαισθητοποιούμε τα παιδιά από μικρή ηλικία σε θέματα όπως η ενσυναίσθηση, η ανθεκτικότητα, η αυτοπεποίθηση, η αποτυχία, αλλά και τα λάθη που μας βοηθούν να εξελιχθούμε και να ωριμάσουμε; Και πόσο εύκολο είναι να τους καλλιεργήσουμε αξίες που θα τους ακολουθούν στην ενήλικη ζωή τους; Έχουν τη δύναμη οι λέξεις που χρησιμοποιούμε εμείς και τα παιδιά μας να επηρεάσουν και τον τρόπο σκέψης μας; Υπάρχουν κάποια “λάθη” που ενδεχομένως πρέπει να αποφεύγουν οι γονείς σε ό,τι αφορά στην ανατροφή των παιδιών τους; Αντίστοιχα, υπάρχουν μικρά βήματα μέσα από τα οποία μπορούμε να τους καλλιεργήσουμε τη νοοτροπία της ανάπτυξης; Η συγγραφέας Μαρίνα Γιώτη απαντά στις ερωτήσεις μας και μας εξηγεί γιατί οι λέξεις έχουν δύναμη.
Πόσο σημαντικό είναι πιστεύετε να ευαισθητοποιούμε τα παιδιά από μικρή ηλικία σε θέματα όπως η ενσυναίσθηση, η ανθεκτικότητα, η αυτοπεποίθηση, η αποτυχία, αλλά και τα λάθη που μας βοηθούν να εξελιχθούμε και να ωριμάσουμε;
Σε μια εποχή που όλα αλλάζουν, θεωρώ ότι είναι σημαντικό να δουλέψουμε τους χαρακτήρες των παιδιών και να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν δεξιότητες, όπως η ψυχική ανθεκτικότητα, η κριτική σκέψη και η αυτοπεποίθηση, που θα τα βοηθούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που θα συναντήσουν στη ζωή τους. Να τους εξηγήσουμε ότι δεν χρειάζεται να φοβούνται τα λάθη και τις αποτυχίες, καθώς αυτά μας μαθαίνουν και είναι μέρος κάθε επιτυχίας. Είναι σημαντικό να καταφέρουμε να κάνουμε την εσωτερική τους φωνή πιο θετική, πιο υποστηρικτική. Τώρα πια γνωρίζουμε ότι αυτή η φωνή διαμορφώνεται από πολύ μικρή ηλικία – συχνά τα λόγια των γονιών μας γίνονται η εσωτερική μας φωνή μεγαλώνοντας.
Πιστεύετε ότι οι λέξεις που χρησιμοποιούμε εμείς και τα παιδιά μας έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν και τον τρόπο σκέψης μας;
Ναι, βέβαια! Ο Λάο Τσε είπε «Πρόσεξε τις σκέψεις σου, γίνονται λέξεις. Πρόσεξε τις λέξεις σου, γίνονται πράξεις. Πρόσεξε τις πράξεις σου, γίνονται συνήθειες. Πρόσεξε τις συνήθειές σου, γίνονται συμπεριφορά. Πρόσεξε τη συμπεριφορά σου, γίνεται το πεπρωμένο σου». Οι λέξεις έχουν δύναμη.
Το βιβλίο σας “Γέτι η δύναμη του ακόμη” έχει αποσπάσει το πρώτο βραβείο Public 2021 στην κατηγορία Ελληνική Παιδική Λογοτεχνία. Έχετε λάβει μηνύματα από γονείς ή και εκπαιδευτικούς σχετικά με τις αντιδράσεις των παιδιών;
Είναι κάποια βιβλία που «μιλάνε» λιγάκι περισσότερο στους αναγνώστες. Το Γέτι έχει φτάσει την 26η χιλιάδα, έχει αγαπηθεί από χιλιάδες παιδιά και έχω λάβει, και συνεχίζω να λαμβάνω διαρκώς, πάρα πολλά, συγκινητικά μηνύματα από παιδιά, γονείς και δασκάλους.
Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε στα παιδιά μας ότι δεν χρειάζεται να φοβούνται τα λάθη και τις αποτυχίες, καθώς αυτά μας μαθαίνουν και είναι μέρος κάθε επιτυχίας. Είναι σημαντικό να καταφέρουμε να κάνουμε την εσωτερική τους φωνή πιο θετική, πιο υποστηρικτική.
Μέσα από τα βιβλία σας περνάτε σημαντικά μηνύματα στα παιδιά. Πιστεύετε είναι εύκολο να καλλιεργήσουμε στα παιδιά αξίες που θα τους ακολουθούν στην ενήλικη ζωή τους;
Όχι, δεν είναι εύκολο. Είναι μαραθώνιος, όχι αγώνας ταχύτητας, και συχνά οι πράξεις μας μιλάνε πιο δυνατά από τα λόγια μας. Οπότε θα πρέπει να πιστεύουμε και να ζούμε με αυτές τις αξίες κάθε μέρα, για να μπορέσουμε να τις περάσουμε στα παιδιά μας. Δεν αρκεί να τους μιλάμε μόνο γι’ αυτές. Τα παιδιά μας είναι ο καθρέφτης μας και δεν μπορούμε να κρυφτούμε από αυτά. Το θετικό σε αυτό είναι ότι, αν είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε την προσπάθεια, μέσα από το μεγάλωμα των παιδιών μας μπορούμε να εξελιχθούμε και να γίνουμε και εμείς καλύτεροι άνθρωποι.
Πόσο εύκολο είναι να τους εξηγούμε και να τους μιλάμε για πιο πολύπλοκα ζητήματα;
Μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τα πιο πολύπλοκα θέματα, αλλά θα πρέπει να το κάνουμε με απλά λόγια ή με μια ιστορία. Γι’ αυτό τα βιβλία είναι εξαιρετική αρχή για οποιαδήποτε συζήτηση θέλουμε να κάνουμε. Μέσα από τις περιπέτειες των ηρώων, τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με καταστάσεις που δεν θα αντιμετώπιζαν εύκολα στην καθημερινότητα και ταυτίζονται με ανθρώπους που δεν θα γνώριζαν ποτέ, ζώντας έτσι πολλές ζωές.
Υπάρχουν κάποια “λάθη” που ενδεχομένως πρέπει να αποφεύγουν οι γονείς σε ό,τι αφορά στην ανατροφή των παιδιών τους;
Το πιο μεγάλο λάθος είναι να νομίζουμε ότι δεν θα κάνουμε λάθη. Ακόμα και οι καλύτεροι γονείς κάνουν λάθη, αλλά προσπαθούν να τα αναγνωρίσουν και να τα διορθώσουν. Στην πορεία τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι όσα έκανες τα έκανες με αγάπη και συγχωρούν τις πιθανές αστοχίες μας. Νομίζω πως το μυστικό βρίσκεται στο να δουλεύουμε τα δικά μας θέματα, ώστε να μην περνάμε αυτούσιο στα παιδιά μας ό,τι κουβαλάμε. Εάν βελτιωνόμαστε και γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι, γινόμαστε και καλύτεροι γονείς.
Αντίστοιχα, υπάρχουν μικρά βήματα μέσα από τα οποία μπορούμε να καλλιεργήσουμε στα παιδιά τη νοοτροπία της ανάπτυξης;
Φυσικά! Η χρήση της λέξης «ακόμη» στην καθημερινότητα όλης της οικογένειας βοηθάει πολύ. Μπορούμε να γίνουμε εμείς το «Γέτι» του παιδιού μας μέχρι να καταφέρει από μόνο του να σκέφτεται πιο θετικά. Επίσης, ο τρόπος που επαινούμε τα παιδιά μας είναι πολύ σημαντικός. Καλό είναι να αποφεύγουμε τις ταμπέλες, όπως «πόσο έξυπνος είσαι» ή «το παιδί μου είναι τρομερό στα μαθηματικά», γιατί το παιδί φοβάται να πάρει ρίσκα μήπως και αποτύχει και μας αποδείξει ότι δεν είναι τόσο έξυπνο ή καλό όσο νομίζουμε. Μπορούμε να επαινούμε τη διαδικασία που ακολούθησε, να θέτουμε στόχους και να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες ως προκλήσεις.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερα για αυτό το θέμα στο εκπαιδευτικό υλικό του βιβλίου Γέτι, η δύναμη του ακόμη στο https://marinagioti.gr/website/ekpaideftiko-yliko/.
Τα παιδιά μας είναι ο καθρέφτης μας και δεν μπορούμε να κρυφτούμε από αυτά.
Είναι το παιχνίδι ένας τρόπος για να τους περάσουμε ουσιαστικά μηνύματα, να τα ενημερώσουμε και να τα ευαισθητοποιήσουμε;
Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα παίζοντας και διασκεδάζοντας. Το παιχνίδι είναι η καλύτερη μορφή έρευνας και μέσα από αυτό τα παιδιά μπορούν να ανακαλύψουν τον κόσμο. Αυτό ισχύει φυσικά και για τα βιβλία. Ο συνδυασμός των δύο θεωρώ ότι είναι ιδανικός και αποτελεί παγκόσμια τάση με τεράστιες δυνατότητες.
Τι συμβουλή θα δίνατε στο νεότερο εαυτό σας;
Θα ήθελα να είχα μάθει και εγώ λιγάκι νωρίτερα τη δύναμη του «ακόμη». Μου έλειψε αυτή η ψυχική ανθεκτικότητα σε νεαρή ηλικία, που τελικά έχτισα, αλλά με πολύ περισσότερο κόπο. Η δύναμη του «ακόμη» ανοίγει αμέσως ένα παράθυρο στο μυαλό σου και γίνεται εύκολα κατανοητό σε παιδιά και ενήλικες ότι όλα είναι ένα work in progress. Ό,τι δεν καταφέραμε, δεν το καταφέραμε… ακόμη. Κάθε δυσκολία είναι μια πρόκληση να ξεπεραστεί και κάθε αποτυχία ένα μάθημα. Δεν υπάρχει λόγος να τη φοβόμαστε. Οι μόνοι που δεν απέτυχαν είναι όσοι δεν προσπάθησαν ποτέ για τίποτα.
Θα ήθελα να είχα μάθει και εγώ λιγάκι νωρίτερα τη δύναμη του «ακόμη». Μου έλειψε αυτή η ψυχική ανθεκτικότητα σε νεαρή ηλικία, που τελικά έχτισα, αλλά με πολύ περισσότερο κόπο.
Και μία τελευταία ερώτηση. Τι σημαίνει για εσάς ευεξία και ευημερία και ποιος είναι ο Thrive στόχος σας;
Ευεξία είναι για μένα η δημιουργία, η άσκηση και η επαφή με τη φύση. Ευημερία σημαίνει να μπορώ να διαχειρίζομαι τα πολλά κομμάτια της ζωής μου ώστε να υπάρχει ισορροπία και να παραμένω δημιουργική. Ο χρόνος είναι η μεγαλύτερη πολυτέλεια και η καλή διαχείρισή του είναι μια τέχνη. Προσπαθώ να προσέχω το σώμα μου και τη διάθεσή μου, να ισορροπώ τα πολλά κομμάτια της ζωής μου, γιατί το καθένα είναι σημαντικό, και να συνεχίσω να δημιουργώ.
Η Μαρίνα Γιώτη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1975. Σπούδασε Marketing και Καλές Τέχνες στο Georgetown University της Washington, DC όπου αποφοίτησε το 1997. Μέχρι το 1999 φοίτησε στο Pratt Institute στη Νέα Υόρκη σχεδιασμό οπτικής επικοινωνίας και εικονογράφηση. Έχει τιμηθεί µε το John Peter’s Publication Award από το Art Directors Club της Νέας Υόρκης και µε τα Διεθνή βραβεία Pentawards για τη δουλειά της, ενώ έχει αποσπάσει το 1ο Βραβείο Βιβλίου Public 2021 στην κατηγορία Ελληνική Παιδική Λογοτεχνία για το βιβλίο της Γέτι, η δύναμη του ακόμη και δυο Χρυσά Βραβεία στα Toys Awards 2022 για το επιτραπέζιο παιχνίδι της «Παραμύθια αλλιώς». Το 2014 εκδόθηκε το πρώτο της βιβλίο µε τίτλο Η Στιγμούλα και ακολούθησαν Η Στιγμούλα είναι δυνατή! και η σειρά Παραμύθια…αλλιώς: Σκουφοκοκκινίτσα (στη λίστα των 10 καλύτερων παιδικών βιβλίων Public 2016), Δύο φορές κι έναν καιρό ήταν η Σταχτοπούτα, Ρεβιθοκοντούλης (στη λίστα των 10 καλύτερων παιδικών βιβλίων Public 2017) και Τι τρέχει µε τον Αϊ-Βασίλη; από τις εκδόσεις Διόπτρα. Το 2017 κυκλοφόρησε το πρώτο της λεύκωμα για μαμάδες µε τίτλο Μια καρδιά, το οποίο έχει μεταφραστεί σε δύο γλώσσες και έχει λάβει την πρώτη θέση στην κατηγορία του στο Amazon, ενώ ακολούθησαν το Μια στιγμή, Μια αγκαλιά και Δώσε Λύση στο Μελίσσι το 2019. Το 2020 κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο της σειράς Μελισσάκια στα Θρανία με τίτλο Το Κάτι τι; και το Γέτι, η δύναμη του ακόμη, το οποίο αγαπήθηκε από χιλιάδες παιδιά και κέρδισε το 1ο Βραβείο Βιβλίου Public 2021 στην κατηγορία Ελληνική Παιδική Λογοτεχνία. Το Σεπτέμβριο 2021 κυκλοφόρησε το Γέτι+, ένα ημερολόγιο θετικής σκέψης με πρωταγωνιστή το αγαπημένο σε όλους μας Γέτι! Στις 10 Μαρτίου 2022 κυκλοφόρησε το πολυαναμενόμενο βιβλίο για παιδιά Τα Φλαφ της ευτυχίας από τις εκδόσεις Διόπτρα. Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα κορεάτικα και τα ιταλικά, ενώ βρίσκονται σταθερά στις λίστες των παιδικών best sellers.