Πώς μπορούμε να έχουμε οικονομική ανεξαρτησία; Υπάρχει τελικά τρόπος να βάλουμε σε τάξη τα οικονομικά μας και ποια μικρά βήματα μπορούμε να κάνουμε σε αυτήν την κατεύθυνση; Είναι η συνεχής επένδυση στον εαυτό μας ο ακρογωνιαίος λίθος της διαχείρισης των οικονομικών μας; Και τι πρέπει να αγοράζουμε τελικά; Ποια είναι τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε όλοι σε σχέση με τα οικονομικά μας; Πόσο σημαντικό είναι να μιλάμε στα παιδιά από μικρή ηλικία για τα χρήματα, την αξία, τον ρόλο και τον σκοπό τους; Τελικά μπορεί ο καθένας από εμάς να γίνει πλούσιος; Ο Χρήστος Τσούνης εξηγεί πώς να βάλουμε σε τάξη τα οικονομικά μας με 4 απλά βήματα.
Πόσο σημαντικό είναι να έχουμε οικονομική ανεξαρτησία και πώς μπορούμε να την επιτύχουμε, αλλάζοντας νοοτροπία και εγκαταλείποντας περιοριστικές πεποιθήσεις που ενδεχομένως μας κρατούν πίσω;
Υπέροχη ερώτηση. Κυρίως γιατί μου δίνει πάτημα να πω κάτι που δεν λέω συχνά. Αν και όλο μου το κανάλι στο YouTube είναι στημένο στην επίτευξη την οικονομικής ανεξαρτησίας και πως στην τελική θα κάνουμε τα σωστά και απαραίτητα βήματα για να την πετύχουμε, η οικονομική ανεξαρτησία δεν είναι ο υπέρτατος στόχος για την ζωή κάποιου. Υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων εκεί έξω που δεν έχουν μεγαλεπήβολους οικονομικούς στόχους, πέραν του «βγάζω αρκετά λεφτά ώστε να μην πεινάω εγώ ή η οικογένεια μου». Και αυτό είναι κάτι που σέβομαι απολύτως.
Από την άλλη, αν κάποιος θέλει να ακολουθήσει το μονοπάτι της οικονομικής ανεξαρτησίας, κατά πάσα πιθανότητα πρέπει να αφήσει πίσω του τις αντιλήψεις που έχει ο περισσότερος κόσμος για το χρήμα. Η προσπάθεια να γίνουμε οικονομικά ανεξάρτητοι πάει κόντρα σε όλες μας τις πεποιθήσεις και όλα όσα έχουμε μάθει για το πως βγάζουμε, αποταμιεύουμε και διαχειριζόμαστε το χρήμα οπότε είναι σημαντικό να αλλάξουμε τρόπο σκέψης για να την πετύχουμε.
Οικονομική ευεξία. Μία έννοια που απασχολεί πολλούς και μας δημιουργεί επιπλέον άγχος και στρες. Υπάρχει τελικά τρόπος να βάλουμε σε τάξη τα οικονομικά μας;
Μα φυσικά! Το βιβλίο μου «ΤΑ 4 ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ» είναι κυριολεκτικά ένας οδηγός για το πώς να βάλουμε σε τάξη τα οικονομικά μας με 4 απλά βήματα. Προσοχή! Τα βήματα είναι απλά, αλλά δεν είναι εύκολα. Απαιτούν πολλή υπομονή, επιμονή και πειθαρχεία για να φτάσουμε στον στόχο μας. Όταν όμως φτάσουμε στον στόχο μας τότε αξίζει και με το παραπάνω.
Τώρα όσον αφορά στο στρες και τη διαχείριση των οικονομικών μας, πιστεύω ακράδαντα ότι πρόκειται για έλλειψη γνώσεων. Η σωστή διαχείριση των προσωπικών οικονομικών μας διέπεται από τρεις ή τέσσερις βασικούς κανόνες και τίποτα παραπάνω. Αν τους μάθουμε θα είμαστε σε θέση να έχουμε απόλυτο έλεγχο με τα χρήματα μας, είτε αυτά πάνε για απλή αποταμίευση, είτε για την οικονομική μας ανεξαρτησία.
Η φιλοσοφία της Thrive βασίζεται στα μικρά βήματα, με την έννοια ότι είναι αυτά που μας οδηγούν στις μεγάλες αλλαγές. Σε ατομικό επίπεδο, ποια μικρά βήματα μπορούμε να κάνουμε έτσι ώστε να έχουμε μία καλύτερη διαχείριση των οικονομικών μας;
Εδώ πρέπει και πάλι να αναφερθώ στο βιβλίο μου. Όπως είπαμε και πριν «ΤΑ 4 ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ» περιγράφουν 4 απλά βήματα με τα οποία μπορούμε να βάλουμε σε τάξη τα οικονομικά μας και να πετύχουμε την οικονομική μας ανεξαρτησία. Τα βήματα δεν είναι περίπλοκα.
Φυσικά απαιτούν να είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο, αλλά είναι πραγματικά απλά. Στην ουσία πρόκειται για συνήθειες που χτίζουμε σιγά σιγά και όσο περνάει ο καιρός βλέπουμε το θετικό τους αντίκτυπο στην τσέπη μας. Στην αρχή αργά και αλλά με την πάροδο του χρόνου το φαινόμενο αυτό «επιταχύνει»
«Είναι πολύ σημαντικό να αγοράζουμε επενδύσεις και όχι υποχρεώσεις». Τι πρέπει να αγοράζουμε τελικά;
Ο όρος επενδύσεις όπως έχει χρησιμοποιηθεί στο βιβλίο μιλάει για τα περιουσιακά στοιχεία που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για να κερδίσουμε από αυτά. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι επενδύσεις είναι οτιδήποτε αποκτάμε και αυτό με την σειρά του μας επιστρέφει χρήματα, ενώ υποχρεώσεις είναι οτιδήποτε βγάζει χρήματα από την τσέπη μας. Σαν γενικό κανόνα πρέπει να έχουμε ότι αν αποκτάμε επενδύσεις σε μεγαλύτερο ρυθμό απ’ ότι αποκτάμε υποχρεώσεις τότε αργά ή γρήγορα θα γίνουμε πλούσιοι.
Είναι η συνεχής επένδυση στον εαυτό μας ο ακρογωνιαίος λίθος της διαχείρισης των οικονομικών μας;
Άλλη μια καλή ερώτηση για να πω κάτι που δεν μου δίνεται συχνά η ευκαιρία να πω. Η απάντηση δεν είναι τόσο μονοδιάστατη όσο την κάνουν να φαίνεται πολλοί financial influencers κυρίως του εξωτερικού. Η πραγματικότητα είναι κάπου στην μέση.
Θα το πάμε ένα βήμα παραπέρα από την απλή διαχείριση των οικονομικών μας, διότι η διαχείριση καθεαυτή είναι απλή διαδικασία. Θα το δούμε από την μεριά των επενδύσεων. Το διάβασμα για τις επενδύσεις κάνει καλό και μας δίνει την δυνατότητα να κατανοήσουμε τις επενδύσεις σε βάθος. Το θέμα όμως είναι ότι όσο και να διαβάσουμε δεν πρόκειται μακροπρόθεσμα να κερδίσουμε τον μέσο όρο της αγοράς.
Γι’ αυτό και είναι προτιμότερο να επενδύουμε παθητικά και να αφιερώσουμε τον χρόνο μας πάνω στην απόκτηση μιας άλλης δεξιότητας που θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε για κέρδος, παρά να πέσουμε με τα μούτρα στο διάβασμα για να προσπαθήσουμε να πετύχουμε αυτό το 1%-2% παραπάνω από τις επενδύσεις μας. Δυστυχώς είναι δυσανάλογος ο χρόνος και ο κόπος που πρέπει να αφιερώσουμε για την επίτευξη αποτελεσμάτων που μπορούμε να επιτύχουμε με παθητικές επενδύσεις.
Ποια είναι τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε όλοι σε σχέση με τα οικονομικά μας;
Θα μπορούσα να μιλάω ατέλειωτες ώρες για το θέμα. Για να μην επεκταθώ πολύ όμως, ένα είναι τα μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε. Το κυριότερο λάθος είναι ότι αντιδρούμε συναισθηματικά σε ότι έχει να κάνει με τα χρήματα μας. Αντί να το δούμε ψυχρά και λογικά συνήθως παρασυρόμαστε από τα συναισθήματα μας και κάνουμε αψυχολόγητες κινήσεις, τόσο σε επίπεδο προσωπικών οικονομικών, όσο και σε επενδυτικό επίπεδο. Για παράδειγμα, πολλές φορές μπαίνουμε στον πειρασμό να αγοράσουμε αυτό το κινητό, τζιν, αυτοκίνητο ή οτιδήποτε άλλο, γιατί βαρεθήκαμε το παλιό μας. Αντίστοιχα σε επενδυτικό επίπεδο αφήνουμε την απληστία ή τον φόβο μας να μας καταλάβει.
Δυστυχώς είναι απαράμιλλής σημασίας να είμαστε ψυχροί σε ότι έχει να κάνει με την διαχείριση των χρημάτων μας.
Τι συμβουλή θα δίνατε στο νεότερο εαυτό σας αναφορικά με τα οικονομικά;
Δεν θα πρωτοτυπήσω εδώ! Θα έδινα την ίδια συμβουλή που θα έδιναν όλοι όσοι ασχολούνται με οικονομικά: «Ξεκίνα να επενδύσεις όσο το δυνατόν νωρίτερα».
Ο χρόνος είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος αν θέλει να αξιοποιήσει στο έπακρο το φαινόμενο του ανατοκισμού, δηλαδή τον ακρογωνιαίο λίθο των επενδύσεων.
Πόσο σημαντικό πιστεύετε ότι είναι να μιλάμε στα παιδιά από μικρή ηλικία για τα χρήματα, την αξία, τον ρόλο και τον σκοπό τους;
Θεωρώ πολύ κακό το γεγονός ότι έχουμε δαιμονοποιήσει το χρήμα και το θεωρούμε ταμπού. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί με αυτό. Φυσικά αυτό συνεπάγεται και το να φέρνουμε και τα παιδιά σε επαφή με τα λεφτά σε μικτή ηλικία. Αν μπορούσαμε να τους περάσουμε την επενδυτική κουλτούρα από νωρίς τότε είμαι σίγουρος ότι ο κόσμος μας θα ήταν εντελώς διαφορετικός από αυτό που είναι τώρα. Ένα παιδικό μυαλό μπορεί να μην είναι σε θέση να κατανοήσει σε βάθος πιο σύνθετες έννοιες, αλλά κατά την γνώμη μου είναι απαραίτητο κάθε παιδί να έχει τις βάσεις για να κατανοήσει το χρήμα.
Τελικά μπορεί ο καθένας από εμάς να γίνει πλούσιος;
Φυσικά. Το βιβλίο μου κυριολεκτικά πραγματεύεται αυτό το θέμα. Πως ο οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει πλούσιος. Είναι σίγουρα μια δύσκολη διαδικασία. Είναι επίσης πολύ χρονοβόρα. Παρόλα αυτά με τις σωστές βάσεις και με πολλή Υπομονή, Επιμονή και Πειθαρχεία ο καθένας μας μπορεί να πετύχει τους οικονομικούς του στόχους και να έρθει ένα βήμα πιο κοντά στην οικονομική του ανεξαρτησία.
