«Τι είσαι;» ή «με τι ασχολείσαι»; Είναι αναμφισβήτητα η πιο συνηθισμένη ερώτηση που κάνουμε ή μας κάνουν, σε επαγγελματικές συναντήσεις και όχι μόνο.
Κι η τυπική απάντηση είναι «είμαι …», προσθέτοντας δίπλα στο ρήμα ένα επάγγελμα και, ενδεχομένως, έναν προσδιορισμό σχετικά με τον ακριβή μας ρόλο. «Είμαι δικηγόρος» ή «είμαι διευθύντρια μάρκετινγκ σε μια πολυεθνική εταιρεία».
Αυτά ισχύουν, βεβαίως. Και το επάγγελμά μας είναι εξαιρετικά σημαντικό μέρος της ζωής μας και, εν μέρει, δηλωτικό του κόσμου μας. Όμως δεν αρκούν για να μας γνωρίσει κανείς. Αφήνουν έξω ένα σωρό στοιχεία που δεν μεταφέρονται μονολεκτικά, όμως μπορούν να μας συστήσουν στην ολότητά μας, επιτρέποντας μια πραγματική γνωριμία με όσους βρίσκονται στον δρόμο μας.
Εξίσου αφαιρετικές είναι οι συστάσεις που παρουσιάζουν τη ζωή και τη διαδρομή μας σαν ένα άθροισμα επαγγελματικών τίτλων. «Σπούδασα xxx» και εργάστηκα σε «xxx» και μετά πήγα στην «xxx» και στη συνέχεια «xxx». Κυριολεκτική και αληθής, μια τέτοια απάντηση δεν δείχνει παρά μόνον ένα μικρό μέρος μιας πλούσιας επαγγελματικής διαδρομής και, πολύ περισσότερο, μιας γεμάτης ζωής.
Πώς μπορεί να υπερβεί κανείς έναν επαγγελματικό τίτλο για να συστηθεί, βρίσκοντας ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη να γίνει κατανοητός και στον δισταγμό που συχνά συνοδεύει την επαγγελματική παρουσία; Με μια ιστορία που μπορεί να τον ή την συστήσει, δίνοντας βάθος ακόμα και σε μια σύντομη συνάντηση.
Οι ιστορίες που μας συστήνουν στους άλλους, στον επαγγελματικό χώρο αλλά και στον κοινωνικό, είναι σύντομες για να ταιριάξουν στη συνθήκη, μπορούν όμως, με λίγα λόγια, να πουν πολλά για εμάς, ξεφεύγοντας από τα τετριμμένα.
Πώς θα το κάνουμε;
Το πρώτο στάδιο είναι να ξεφύγουμε από το «τι» κάνουμε, μιλώντας για το «γιατί». Αντί να αρχίσουμε να παραθέτουμε επαγγελματικούς τίτλους και σταθμούς, μπορούμε να επενδύσουμε στο «γιατί» ακολουθήσαμε αυτήν την πορεία, συνδέοντας τη διαδρομή μας με τα ενδιαφέροντα, τις επιδιώξεις, τις αγωνίες και, ενίοτε, τις δυσκολίες μας. Πώς ξεκινήσαμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε τώρα; Ήταν πάντοτε μέρος των σχεδίων μας; Προετοιμαστήκαμε γι΄αυτό μια ζωή; Μήπως μια επιλογή ανάγκης μας αποκάλυψε έναν νέο κόσμο; Μιλώντας ανθρώπινα και με συναίσθημα, βοηθάμε τον συνομιλητή μας να ενδιαφερθεί, να μας παρακολουθήσει και να μας γνωρίσει μέσα από την ιστορία μας. Όπως συμβαίνει με όλες τις ιστορίες, είναι σημαντικό να δημιουργούμε μια συνθήκη που θα κάνει το κοινό να «μπει» κατά το δυνατόν στη ζωή μας.
Ξεκινώντας από το «γιατί», έχουμε τη δυνατότητα να μιλήσουμε για τον σκοπό μας, για τα προβλήματα που θέλουμε να λύσουμε. Όλοι μας είμαστε εν δυνάμει φορείς της αλλαγής στον δικό μας κόσμο. Με τις επιλογές και τις πράξεις μας μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα από το να διεκπεραιώσουμε απλώς μια λίστα εργασιών. Μπορούμε να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας σε μικρά και μεγάλα θέματα, να βελτιώσουμε την καθημερινότητά τους, να φροντίσουμε το φυσικό περιβάλλον, να προωθήσουμε την επίτευξη της ισότητας. Η συμβολή μας σε όλα αυτά είναι η πραγματική μας αξία, μια αξία που υπερβαίνει το σημερινό μας επάγγελμα και τον ρόλο μας. Είναι σημαντικό συστήνοντας τον εαυτό μας να αναφερόμαστε στο πρόβλημα που επιδιώκουμε να λύσουμε, στους στόχους μας.
Τέλος, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι επικοινωνία δεν είναι το να μεταφέρουμε μόνοι εμείς πληροφορίες στον συνομιλητή, αλλά να επιδιώκουμε την αυθεντική σύνδεση. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται να αναδείξουμε όσα κάνουμε και μας ενδιαφέρουν που, την ίδια στιγμή, αφορούν ή έστω αγγίζουν τον συνομιλητή μας. Για παράδειγμα, αντί να πείτε «Είμαι δικηγόρος και ειδικεύομαι στο εργατικό δίκαιο», δοκιμάστε να πείτε «Πιστεύω ότι ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της εποχής μας είναι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις. Με τη δουλειά μου, βοηθώ ανθρώπους που βρίσκονται μπροστά σε μεγάλες και επώδυνες αλλαγές να μην χάσουν τα κεκτημένα τους». Θα παρουσιάσετε εσάς και το αντικείμενο της δουλειάς σας, αλλά με έναν τρόπο που σίγουρα θα μείνει αλησμόνητος.
Η μεγαλόφωνη παράθεση του βιογραφικού μας δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να μιλήσουμε για εμάς. Ξεφεύγοντας από χρονολογίες, επωνυμίες και τίτλους, μπορούμε να στραφούμε στα ουσιώδη, στα μοναδικά μας. Αυτά που κανείς, εκτός από εμάς, δεν μπορεί να πει. O χρόνος μας επί της γης, η εμπειρία και οι κατακτήσεις μας, τα λάθη που μας διαμόρφωσαν και οι στόχοι μας δεν χωρούν σε τίτλους, έναν ή περισσότερους. Είμαστε η διαδρομή, οι πεποιθήσεις, οι στόχοι και οι αξίες μας. Κι αυτό που είμαστε δικαιώνεται και μεταφέρεται μόνο μέσα από ιστορίες.
Αρχική δημοσίευση από την Αγγελική Κοσμοπούλου στο epixeiro.gr.