Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:
-Τι είναι η Κορωνοφοβία.
-Ποιές ομάδες παρουσίασαν επιδείνωση σε προϋπάρχουσες διαταραχές.
Από τις 11 Μαρτίου 2020 ημερομηνία κατά τη οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατατάσσει επίσημα τη νόσο COVID-19 ως πανδημία οι περισσότερες χώρες για να μπορέσουν να ελέγξουν τη διάδοση του ιού sεπέβαλλαν περιοριστικά μέτρα, όπως την υποχρεωτική παραμονή στο σπίτι, την κοινωνική απόσταση, τη χρήση μάσκας και αντισηπτικού σε κοινόχρηστους χώρους, καθώς και τον περιορισμό των μετακινήσεων.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας παιδιά, έφηβοι και νεαροί ενήλικες παρέμειναν σπίτι, περιόρισαν τις μετακινήσεις στις απολύτως απαραίτητες και απομονώθηκαν κοινωνικά, λόγω του κλεισίματος των σχολείων και των πανεπιστημίων. Η απώλεια της καθημερινής επαφής με τους φίλους, η αβέβαιη ακαδημαϊκή πορεία και η χρήση της τηλεκπαίδευσης, δημιούργησε μια νέα πραγματικότητα. Οι ώρες μπροστά από μια οθόνη, όχι μόνο για εκπαιδευτικούς λόγους αλλά και για διασκέδαση, αυξήθηκαν και παρατηρήθηκε συστηματική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, του διαδικτυακού παιχνιδιού και της προβολής ταινιών.Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η σωματική άσκηση, με τις αντίστοιχες συνέπειες, εξηγεί η Άρτεμις Τσίτσικα, Αναπλ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής, Ιατρικής, Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Ε.Ε.Ι.).
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, και στοιχεία από εμπειρικές καταγραφές στη χώρα μας, ορισμένες από τις επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική λειτουργικότητα παιδιών και εφήβων κατά την περίοδο αυτή, ήταν:
Αγχώδεις εκδηλώσεις
Ο περιορισμός στο σπίτι, καθώς και ο φόβος μετάδοσης του COVID-19, γνωστός και ως «Κορωνοφοβία» (Coronaphobia), συσχετίστηκαν με ήπια έως και σοβαρά συμπτώματα άγχους, καθώς και σύγχυση, φοβίες, μετά-τραυματικό στρες και αϋπνία. Οι οικογενειακές συγκεντρώσεις και επισκέψεις περιορίστηκαν, κυρίως λόγω φόβου μετάδοσης του ιού από τα νεώτερα μέλη στους ηλικιωμένους, και αυτό μετέβαλε σημαντικά την καθημερινότητα προκαλώντας συναισθηματικές απώλειες στα παιδιά και σημαντικές πρακτικές δυσκολίες σε όλη την οικογένεια.
Καταθλιπτικό συναίσθημα
Η παρατεταμένη αποχή από την καθημερινή ρουτίνα του σχολείου και η απόσταση από φίλους και δραστηριότητες είχαν ως αποτέλεσμα το έλλειμμα κινήτρου και την μελαγχολική διάθεση. Παρατηρήθηκαν μείωση ενδιαφέροντος για ευχάριστες δραστηριότητες, μείωση εξωτερικών δραστηριοτήτων, εκτεταμένη χρήση κινητού τηλεφώνου και γενικά στάση παραίτησης και έλλειμμα προοπτικής/αισιοδοξίας.
Οι επιπτώσεις σε προϋπάρχουσες καταστάσεις
- Παιδιά και έφηβοι με διαταραχές πρόσληψης τροφής (ανορεξία – βουλιμία)
Σε αυτή την κατηγορία διαπιστώθηκε ότι αποδιοργανώθηκαν σε σημαντικό βαθμό και παλινδρόμησαν. Ορισμένες περιπτώσεις είχαν σημαντικές επιπτώσεις και χρειάστηκαν νοσηλεία. Το κλείσιμο των γυμναστηρίων δημιούργησε ανασφάλεια και αίσθημα απώλειας και απομόνωσης σε εφήβους με ορθορεξία (δηλ. ιδιαίτερη έως υπερβολική προσκόλληση σε κανόνες υγιεινής διατροφής και άσκησης).
- Παιδιά με διαδικτυακή συμπεριφορά εξάρτησης
Άλλη μια ομάδα παιδιών που παρουσίασε επιδείνωση με σημαντική σωματική επιβάρυνση, έλλειμμα σωματικής άσκησης και κατανάλωση ανθυγιεινών σνακς μπροστά στην οθόνη, διαταραχές ύπνου και αναστροφή του ωραρίου, καθώς και παραμέληση της σωματικής τους υγιεινής.
- Έφηβοι σε οριακό σημείο σχολικής διαρροής
Διαπιστώθηκε ότι απομακρύνθηκαν περαιτέρω από το σχολείο και την εκπαιδευτική διαδικασία, τουλάχιστον για τη φετινή χρονιά.
- Παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ)
Διαπιστώθηκε ότι ήταν ιδιαίτερα νευρικά, με επιπλέον δυσκολίες στην συγκέντρωσή τους και την τήρηση του καθημερινού προγράμματος, ενώ υπήρξε υπερβολική διαδικτυακή χρήση. Δεν μπορούσαν να συγκεντρωθούν και να υλοποιήσουν καθημερινές δραστηριότητες, όπως περιγράφθηκε από τους γονείς τους. Η ρύθμιση της φαρμακευτικής αγωγής και η διατήρηση προγράμματος ύπνου φάνηκε να βοηθούν.
- Παιδιά με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ)
Διαπιστώθηκε ότι δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα στο να ακολουθήσουν βασικές οδηγίες και περιορίστηκε σημαντικά η ανεξαρτησία τους και οι ευκαιρίες φυσικής άσκησης και δραστηριότητας, με αποτέλεσμα την ένταση, εκρήξεις θυμού και βίαιες συμπεριφορές που εκφράστηκαν στην αλληλεπίδρασή τους με τους γονείς και γενικότερα το περιβάλλον τους. Γι’ αυτό, υπήρξαν ειδικές οδηγίες και τεχνικές, ώστε τα παιδιά με ΔΑΦ να νιώθουν ασφάλεια και ηρεμία κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Οι επιπτώσεις στους γονείς
Προκλήσεις πάντως λόγω της πανδημίας δεν αντιμετώπισαν μόνο τα παιδιά και οι έφηβοι, εξηγεί η κα Τσίτσικα αλλά και οι γονείς τους. Πιο συγκεκριμένα εμφανίζονταν περισσότερο αγχωμένοι, με μεγαλύτερες διακυμάνσεις στη διάθεση τους και αυξημένη ανησυχία για τις επιπτώσεις του COVID-19 στα παιδιά τους.
«Ωστόσο, η χρήση της τεχνολογίας φάνηκε να είχε θετικές επιδράσεις σε αυτό τον τομέα, καθιστώντας τους επαγγελματίες υγείας διαθέσιμους μέσω ψηφιακών πλατφορμών, περιορίζοντας τις αγχώδεις εκδηλώσεις και τα καταθλιπτικά συμπτώματα τόσο των παιδιών, εφήβων και νεαρών ενηλίκων, όσο και των γονέων τους» επισημαίνει η Πρόεδρος της Ε.Ε.Ε.Ι και καταλήγει τονίζοντας:
«Ένα θετικό που θα μπορούσα να ξεχωρίσω στη δύσκολη αυτή περίοδο του εγκλεισμού είναι ότι δόθηκε ο χρόνος και η ευκαιρία σε όλους να επαναπροσδιορίσουν στόχους, να ενδυναμώσουν σχέσεις και να κάνουν όνειρα, να εκτιμήσουν τα κεκτημένα και να ανεβάσουν τον πήχη αξιών”.
“Όλα πάντως τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει μας βοηθούν να κατανοήσουμε εις βάθος τις επιπτώσεις της περιόδου αυτής στην οργανική και συναισθηματική υγεία των παιδιών, καθώς και στην λειτουργικότητα των οικογενειών και να τις λαμβάνουμε υπόψη σε αξιολογήσεις και παρεμβάσεις, καθώς και τον σχεδιασμό περαιτέρω μέτρων στο πλαίσιο περιορισμού της πανδημίας στο μέλλον και κατά την επιστροφή στο Σχολικό περιβάλλον το Φθινόπωρο του 2020”.
Υπενθυμίζουμε ότι…
για οποιαδήποτε ενημέρωση-συμβουλευτική μπορείτε να επικοινωνείτε τη Γραμμή ΜΕΥποστηρίζω 80011 80015, καθημερινές ημέρες χωρίς χρέωση 9.00-15.00 και να προτείνετε στα παιδιά τη συμμετοχή τους (και ενημέρωσή τους) στην πρώτη youth to youth πλατφόρμα we-knowhow.gr.
Διάβασε ακόμα:
Tα 12 καλύτερα ελληνικά πανεπιστήμια στον κόσμο
Έρευνα: οι επιπτώσεις των μέτρων της πανδημίας στους έφηβους