Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:
-Ποιοι είναι οι περιστασιακοί φίλοι.
-Τι είναι η διαδικασία του re-potting.
Θα σας έχει συμβεί σε μια συνάντηση με στενούς σας φίλους, πριν την πανδημία, να έχουν παραβρεθεί και κάποιοι άλλοι, φίλοι των φίλων σας, που τους είδατε για πρώτη φορά και που σας έκαναν πολύ καλή εντύπωση.
Οπως επίσης κάποια στιγμή θα αναπολήσατε εκείνη την συνάντηση και προς έκπληξή σας να διαπιστώσατε πως θα επιθυμούσατε αυτούς τους «φίλους των φίλων σας» ή πιο σωστά τους «περιστασιακούς φίλους», να τους ξαναδείτε.
Όπως αποδεικνύεται, είναι λογικό να έχουμε συχνά αναπτύξει παρόμοιες επιθυμίες. Σύμφωνα με επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οι περιστασιακοί φίλοι παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των επιπέδων κοινωνικής υγείας. Αλλά μετά από δυο χρόνια αποκλεισμό λόγω της πανδημίας, αυτές οι σχέσεις είναι εκείνες που έχουν ωθηθεί ακόμη περισσότερο προς τα περιθώρια της ζωής μας.
Τι ακριβώς λοιπόν είναι ένας «περιστασιακός φίλος»;
Παρά το γεγονός ότι δεν είναι κλινικός όρος που χρησιμοποιείται στην ψυχολογία (αν και έχει αναφερθεί σε μερικές σελίδες του Διαδικτύου), οι επαγγελματίες της υγείας μπόρεσαν εύκολα να εντοπίσουν τον τύπο αυτών των φίλων.
Είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται κάπου ανάμεσα στο στενό και ευρύτερο κύκλο σας και με τους οποίους είστε μεν φιλικοί αλλά όχι πραγματικοί φίλοι. Με άλλα λόγια, οι περιστασιακοί φίλοι είναι εκείνοι τους οποίους συνήθως βλέπετε στο πλαίσιο μεγαλύτερων συγκεντρώσεων ή εκδηλώσεων και μιλήσατε μαζί τους περιστασιακά.
«Να συναντηθήκατε λόγου χάριν στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ή σε μια συγκέντρωση κοινών φίλων σας και μπορεί πράγματι να απολαύσατε την παρέα τους αλλά δεν είναι οι άνθρωποι με τους οποίους θα κρατούσατε συνήθως επαφή εκτός αυτού του περιβάλλοντος» λέει η κυρία Marisa G. Franco, PhD ψυχολόγος και ειδική στα θέματα φιλίας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορείτε να αποκαλείτε αυτούς τους φίλους «γνωστούς» και σε άλλες, απλώς «φίλοι φίλων» αλλά όχι «στενούς» ή «καλύτερους» ή «κολλητούς». Από κοινωνιολογική άποψη, είναι ίσως το πιο στενό σύνολο ανθρώπων στην περιφέρειά σας με τους οποίους έχετε χαλαρούς δεσμούς.
Γιατί οι περιστασιακοί φίλοι έχουν σημασία
Όταν κρατάτε μια ποικιλία περιστασιακών φίλων αυξάνετε τις πιθανότητες να διευρύνετε τις προοπτικές σας και τις απόψεις σας στην κοινωνική ζωή σας. Παράλληλα οι περιστασιακοί φίλοι μπορούν ακόμη και να σας ανοίξουν τα μάτια σε νέα ενδιαφέροντα ή χόμπι που ίσως δεν είχατε σκεφτεί ή δεν περιμένατε να σας αρέσουν.
«Επειδή αυτοί οι φίλοι αποτελούν βασικό μέρος μιας ευρύτερης κοινωνικής κοινότητας, μπορούν επίσης να σας προστατεύσουν έναντι ενός από τους τρεις κύριους τύπους μοναξιάς» λέει η Δρ Φράνκο και συνεχίζει:
«Η προσωπική μοναξιά εμφανίζεται όταν δεν έχουμε μια βαθιά σχέση με κάποιον στον οποίο μπορούμε να στραφούμε σε περιόδους ανάγκης, η μοναξιά από σχέση εμφανίζεται όταν μας λείπει ένας στενός κύκλος φίλων και η συλλογική μοναξιά συμβαίνει όταν δεν έχουμε μια μεγαλύτερη ομάδα που εργάζεται για έναν κοινό στόχο ή σκοπό και απολαμβάνει μια κοινή εμπειρία», λέει. «Ενώ ένας καλύτερος φίλος, σύντροφος ή σύζυγος μπορεί να ικανοποιήσει την προσωπική μοναξιά σας και μια ομάδα στενών φίλων μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε τη μοναξιά από σχέση, οι περιστασιακοί φίλοι μετριάζουν τη συλλογική μοναξιά που και αυτή έχει μια σημαντική αξία».
Ετσι με αυτόν τον τρόπο, η καλλιέργεια μια περιστασιακής φιλίας μπορεί επίσης να συμβάλει στη συνολική ευεξία σας. Το να έχετε ένα κοινωνικό δίκτυο έχει αποδειχθεί σε αρκετές μελέτες ότι ενισχύει την ευτυχία και τα συναισθήματα του «να ανήκω κάπου», αυξάνει την αυτοεκτίμηση και ακόμη και έχει προστατευτική επίδραση στη διανοητική λειτουργία ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες. Στην πραγματικότητα, η αίσθηση της κοινότητας είναι τόσο στενά συνδεδεμένη με τη μακροζωία, που είναι ένας από τους εννέα πυλώνες του τρόπου ζωής των Blue Zones, ενός συνόλου συνηθειών που χρησιμοποιούν οι μακροβιότεροι άνθρωποι στον κόσμο.
Πώς η πανδημία έβαλε σε δοκιμασία τις περιστασιακές φιλίες
Επειδή αυτές οι περιστασιακές σχέσεις συχνά εξαρτώνται από ένα τρίτο στοιχείο, όπως το ομαδικό σκηνικό στο οποίο συνήθως βρίσκεστε, ένας κοινός τρίτος φίλος ή μια εκδήλωση που παρακολουθούσατε πάντα μαζί, οι περιορισμοί της πανδημίας έχουν κάνει κακό σε πολλές τέτοιες σχέσεις.
Αποτέλεσμα είναι να χαθούν αφού δεν μπορείτε πλέον να έχετε πρόσβαση σε μια δραστηριότητα που λειτουργούσε ως «κόλλα» για αυτές τις φιλίες. Και αυτό ισχύει ακόμα κι αν η δραστηριότητα δεν είναι κάτι τόσο συγκεκριμένη, όπως το να πηγαίνεις σε συναυλίες ή αθλητικούς αγώνες (κάτι που σε μεγάλο βαθμό δεν ήταν δυνατό κατά τη διάρκεια του lockdown), αλλά ακόμα και το να μαζεύεστε στο σπίτι ενός κοινού φίλου – μια άλλη απαγόρευση της πανδημίας.
«Αν και υπήρξαν πολλά εικονικά υποκατάστατα τα οποία θα μπορούσαν να διατηρήσουν μια τέτοια φιλία και τα οποία έγιναν πολύ δημοφιλή κατά τη διάρκεια του lockdown (από το FaceTime και το Zoom έως τις απλές παλιές τηλεφωνικές κλήσεις), ωστόσο πολλές από αυτές τις μεθόδους εξακολουθούν να υστερούν στον τομέα της διατήρησης περιστασιακών φίλων ή τουλάχιστον, δεν δούλεψαν τόσο καλά όσο για να παραμείνετε σε επαφή μαζί τους» λέει η Δρ. Franco.
Και αν με έναν καλό σας φίλο μιλάτε τηλεφωνικά ή μέσω FaceTime ή Zoom, με έναν περιστασιακό φίλο ή φίλους, με τους οποίους δεν το είχατε κάνει ποτέ, η προσπάθεια να πραγματοποιήσετε μια βιντεοκλήση αναπόφευκτα θα φαινόταν αρκετά αφύσικη, αδέξια και αμήχανη ενώ εγκυμονεί κίνδυνο πιθανής απόρριψης από πλευράς τους.
Προφανώς μια τέτοια επικοινωνία μέσω μια πλατφόρμας δε μπορεί να αντικαταστήσει το κοινωνικό περιστατικό όπως να τους συναντήσετε σε μια ομαδική συγκέντρωση ή εκδήλωση.
Πώς να επανασυνδεθείτε με τους περιστασιακούς σας φίλους
Ακριβώς επειδή η πανδημία μπορεί να έχει σταματήσει τις περιστασιακές σας φιλίες δεν σημαίνει ότι έχουν φύγει για πάντα. Για να τους αναζωογονήσουν, οι ειδικοί τονίζουν τα θετικά του να κάνεις το πρώτο βήμα και να κανονίσεις ένα ραντεβού με κάποιον από αυτούς ή, τουλάχιστον, ένα ραντεβού με μια παρέα περιστασιακών φίλων.
Νιώθεις άβολα για αυτό; Η Δρ Φράνκο προτείνει να προετοιμάσετε τον εαυτό σας για αυτό το βήμα με τη βασική προϋπόθεση ότι αυτοί οι περιστασιακοί φίλοι εξακολουθούν να σας αρέσουν πολύ και θα θέλατε να απολαύσετε την παρέα τους ξανά.
«Γενικά και τυπικά το πρώτο βήμα έχει λιγότερες πιθανότητες να μας απορρίψουν από όσο νομίζουμε», λέει η Δρ Φράνκο, «και αυτό ισχύει και για τις περιθωριακές φιλίες. Μπορείτε βέβαια να ξαναρχίσετε τη σχέση χωρίς προσχήματα ή προφάσεις, ευθέως (να μιλήσετε «στα ίσια» δηλαδή), άσχετα αν έχει περάσει καιρός από την τελευταία σας συνάντηση».
«Ξεκινήστε τη συζήτηση ρωτώντας τους πρώτα πώς τα πάνε, έχοντας ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία στο γεγονός ότι η πανδημία οδήγησε σε πολλές απώλειες, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της απασχόλησης και των οικονομικών», λέει η Dr. Amir A. Levine, καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Columbia University και συνεχίζει: «Στη συνέχεια, για να διατηρήσετε το κλίμα πιο χαλαρό, μπορείτε να τους προτείνετε να παρακολουθήσετε μια υπαίθρια συγκέντρωση για την οποία διαβάσατε σε κάποιο μέσον κοινωνικής δικτύωσης, εννοείται φιλική προς την πανδημία και με τηρούμενα όλα τα μέτρα προστασίας, όπου οι περιστασιακοί σας φίλοι θα μπορούσαν απλώς να περάσουν ή ακόμη και να συμμετάσχετε όλοι μαζί σε οποιασδήποτε δραστηριότητα».
«Εάν αυτή η πρόταση πριν από την πανδημία θα σας φαινόταν λίγο παλιομοδίτικη, θα μπορούσατε να δοκιμάσετε να επαναφέρετε τις φιλίες αυτές με τη θεωρία του Re-potting που χρησιμοποιείται από τον γνωστό δημοσιογράφο Ryan Hubbard, δηλαδή ότι όταν διαφοροποιούμε τις ρυθμίσεις στις οποίες επικοινωνούμε, τότε ερχόμαστε πιο κοντά ο ένας στον άλλο» λέει η Δρ Φράνκο.
Έτσι, αν θέλετε να επανακτήσετε την οικειότητα με τους περιστασιακούς φίλους, δοκιμάστε να έρθετε σε επαφή μαζί τους με έναν νέο σύγχρονο τρόπο, για παράδειγμα σε ένα περιβάλλον IRL δηλαδή περιβάλλον Αληθινής Ζωής όπως ένα ραντεβού για καφέ σε ένα κλαμπ με βιβλία.
Μεταξύ μας τώρα να πούμε πως δε χρειάζεται οι περιστασιακοί φίλοι να έχουν τον ίδιο ακριβώς ρόλο στη ζωή σας με τους στενούς σας φίλους.
Και αν μερικοί από αυτούς τους φίλους φαίνεται ότι δεν παίζουν κανένα πραγματικό ρόλο στη ζωή σας τώρα, δεν πειράζει, επίσης. Για πολλούς, η πανδημία προκάλεσε μια αναπροσαρμογή των προτεραιοτήτων, ίσως με τέτοιο τρόπο που να διαπιστώνετε πως ορισμένοι στενοί ή περιστασιακοί φίλοι σας να είναι πια λιγότερο σημαντικοί. Σε αυτήν την περίπτωση, είναι εντάξει να αφήσετε να περάσει ο καιρός, να δημιουργήσετε νέα κοινωνικά όρια και αν χρειαστεί να αρχίσετε να υποβάλλετε νέα αιτήματα σε αυτούς για να κάνετε ξανά παρέα.
«Νομίζω ότι είναι σημαντικό να καταλάβετε πού βρίσκονται οι τρέχουσες ανάγκες σας», λέει η Δρ Φράνκο. «Είναι γύρω από την ταυτότητα και την κοινότητα, ή είναι γύρω από τη βαθιά οικειότητα; Είναι γύρω από την περιπέτεια και την καινοτομία ή την άνεση; Η απάντηση θα είναι διαφορετική για κάθε άτομο και μπορεί να σας βοηθήσει όταν αποφασίσετε αν θέλετε ή όχι να καλωσορίσετε περισσότερους περιστασιακούς φίλους πίσω στη ζωή σας».
Για να λαμβανεις τα καλύτερα άρθρα μας στο email σου, γράψου στο Newsletter μας.
Διάβασε ακόμα:
Τι είναι το NLP και πώς αυτό μπορεί να με βοηθήσει;
Αν κάνετε λάθος ερωτήσεις, δεν θα πάρετε ποτέ σωστές απαντήσεις