Ζούμε σε μία κοινωνία όπου ο τρόπος αντιμετώπισης της επιτυχίας είναι μονοδιάστατος. Λατρεύουμε ένα success story, αλλά δεν είμαστε σίγουροι για το πώς να μιλήσουμε για αποτυχίες και λάθη που στέκονται εμπόδιο στον δρόμο προς την επιτυχία. Σκέψου ένα άτομο που θαυμάζεις – αθλητή, επιχειρηματία οποιονδήποτε. Είναι πολύ εύκολο να νομίζεις, κοιτάζοντάς τον, πως ο δρόμος της επιτυχίας του ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα και πως ο ίδιος δεν αντιμετώπισε καμία δυσκολία μέχρι να φτάσει στο σημείο που είναι σήμερα. Ίσως πιστεύεις πως εκείνος ξέρει κάτι που δεν ξέρεις εσύ – κάτι που τον βοηθάει να αποφεύγει τις προκλήσεις, τις κριτικές και την αυτοκριτική που όλοι εμείς αντιμετωπίζουμε.
Η αλήθεια όμως είναι πως κανείς δεν αποτελεί εξαίρεση σε ό,τι αφορά στην αποτυχία. Και αν πραγματικά θέλουμε να καταλάβουμε τι χρειάζεται για να επιτύχουμε, θα πρέπει να ξανασκεφτούμε την σχέση μας με την αποτυχία. Και το σημαντικότερο; Πώς θα την αποδεχτούμε και θα επωφεληθούμε από αυτήν. Γιατί όπως υποστηρίζει κάθε επιτυχημένο άτομο, ο δρόμος προς την επιτυχία μόνο εύκολος δεν είναι. Και κάθε παραστράτημα, κάθε εμπόδιο και κάθε πρόκληση και δυσκολία, αποτελούν μαθήματα ζωής που σε βοηθούν να ζεις και να εργάζεσαι με περισσότερη διαύγεια.
Αν εργάζεσαι σε ένα περιβάλλον εργασίας υψηλών απαιτήσεων, ίσως αισθάνεσαι πως δεν είσαι τόσο καλός όσο οι υπόλοιποι ή ότι θα αποτύχεις και θα συμπαρασύρεις και την ομάδα σου μαζί, ή ακόμα σκέφτεσαι ότι μπορεί να απολυθείς. Γι΄αυτό είναι πολύ σημαντικό το να μάθεις πώς να διαχειριστείς την αποτυχία και πώς να επωφεληθείς από αυτήν με τέτοιο τρόπο που τελικά να μπορέσεις να προχωρήσεις. Πρόκειται για αυτό που ο καθηγητής του Harvard Business School Amy Edmondson, ονομάζει “ψυχολογική ασφάλεια” – “psychological safety”: οι εργαζόμενοι που επιτρέπουν στον εαυτό τους να κάνουν λάθη, αλλά και να μιλάνε χωρίς φόβο για αυτά, έχουν καλύτερη απόδοση. Για σκέψου. Αν είχες την δυνατότητα να επιλέξεις ανάμεσα σε ένα περιβάλλον εργασίας όπου τα λάθη αντιμετωπίζονται σαν κάτι κακό και σε ένα που θα ένιωθες ασφάλεια, τι θα επέλεγες; Ποιο θα σε κινητοποιούσε για να βγάλεις τον καλύτερο, πιο καινοτόμο και πιο δημιουργικό εαυτό σου;
Αγκαλιάζοντας την αποτυχία
Σκέψου μία στιγμή που αισθάνθηκες ότι ήσουνα κατώτερος των συνθηκών με κάποιο τρόπο. Για παράδειγμα, σε επαγγελματικό επίπεδο σου έχει τύχει ποτέ να “χάσεις” μία δουλειά, να μην χειρίστηκες σωστά ένα project που σου είχαν αναθέσει με αποτέλεσμα να απογοητεύσεις τον ανώτερό σου; Πώς ένιωσες τότε;
Προφανώς πολύ άσχημα. Σε αντίθεση με την επιτυχία, η αποτυχία επιφέρει μία διαρκή (υπερ)ανάλυση για το τι πήγε στραβά. Σε κάνει να αμφισβητείς τις ικανότητές σου, την αξία σου και να αναρωτιέσαι που είναι το νόημα σε αυτό που κάνεις. “Τι έκανα λάθος”, “μήπως χάνω τον χρόνο μου” σκέφτεσαι και από μία αποτυχία ενδέχεται να αντιμετωπίζεις εσένα τον ίδιο σαν αποτυχία και να αφήνεις μία άτυχη στιγμή να σε καθορίζει.
Ωστόσο, η αξία της αποτυχίας είναι ανεκτίμητη αν την αντιμετωπίσεις με έναν σωστό τρόπο σκέψης. Έρευνες δείχνουν πως αυτό είναι απαραίτητο για την εξέλιξη, την ωρίμανση, την καινοτομία και τελικά την ίδια την επιτυχία. Τα πιο επιτυχημένα άτομα κάθε τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο συχνά μιλάνε για το ρόλο που έπαιξε η αποτυχία στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή και πώς τους βοήθησε να έχουν καλύτερα αντανακλαστικά, πιο καινοτόμες ιδέες και να γίνουν πιο επιτυχημένοι. Αν διαβάσεις προσεκτικά τις προσωπικές ιστορίες επιτυχημένων ατόμων – από την Oprah Winfrey και την JK Rowling μέχρι τον Dr. Seuss και τον Michael Jordan, θα διαπιστώσεις πως και εκείνοι γνώρισαν την αποτυχία και την απόρριψη.
Όπως έχει πει η Arianna Huffington, Ιδρύτρια και CEO της Thrive Global, για το λανσάρισμα της The Huffington Post: “βλέποντας την HuffPost να γίνεται πραγματικότητα, διάβασα διάφορες κριτικές, κάποιες πολύ κακές όπως εκείνη που έλεγε ότι το site ήταν μία σκέτη αποτυχία χωρίς μέλλον. Κι όμως είναι ένα περίτρανο παράδειγμα της βαθιάς μου πεποίθησης πως πρέπει να μην φοβόμαστε να τολμήσουμε, να ρισκάρουμε και να αποτύχουμε όσες φορές και αν χρειαστεί, μέχρι να τα καταφέρουμε.”
Στον κόσμο των επιχειρήσεων, η αποτυχία αποτελεί μία πραγματικότητα και η ικανότητα να ανακάμπτεις από αυτήν, πραγματική αρετή. Όταν 9 στις 10 startups αποτυγχάνουν, οι ιδρυτές των εταιρειών που δεν ευδοκίμησαν, δεν φοβούνται να μιλήσουν ανοιχτά για το τι πήγε λάθος.
Ας δούμε τι λέει η επιστήμη και ας σκεφτούμε πώς μπορούμε να διαχειριστούμε την αποτυχία, να μάθουμε από αυτήν και να αυξήσουμε την απόδοση και την ανθεκτικότητά μας.
Από πολύ νωρίς, μαθαίνουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την αποτυχία. Σύμφωνα με έρευνα του 2016 του Stanford University, τα παιδιά μαθαίνουν τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την αποτυχία από τους γονείς τους. Και ενώ μερικοί γονείς αντιδρούν σε μία αποτυχία του παιδιού τους – για παράδειγμα έναν κακό βαθμό στο σχολείο – λέγοντας “κρίμα δεν μπορείς να είσαι καλός σε όλα”, άλλοι αντιδρούν πιο εποικοδομητικά, εστιάζοντας σε όλα εκείνα που μπορούν να κάνουν το παιδί τους καλύτερο την επόμενη φορά. Η δεύτερη προσέγγιση, βοηθάει τα παιδιά να καταλάβουν ότι η αποτυχία μπορεί να τα βοηθήσει να εξελιχθούν και να γίνουν καλύτερα.
Σε ό,τι αφορά στην εκπαίδευση, υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι είναι πολύ σημαντικό να αφήνεις το παιδί σου να αποτύχει για να μπορέσει να αποκτήσει ψυχικό σθένος και ανθεκτικότητα – ιδιαίτερα όταν ένας κακός βαθμός ή ένα λάθος μπορεί να είναι καθοριστικά για το μέλλον τους και να επηρεάσουν όλη τους τη ζωή.
Σε ό,τι αφορά στην επιστήμη, όπου η υποθέσεις δοκιμάζονται και οι θεωρίες μπορεί να αποδειχθούν εσφαλμένες, είναι πολύ σημαντικό το να μπορείς να μάθεις από την αποτυχία. “Από το 1960s, περισσότερες από τις μισές προσπάθειες της Αμερικής, της Ρωσίας και της Ευρώπης να επισκεφθούν τον πλανήτη Άρη, στέφθηκαν με απόλυτη αποτυχία ” σημειώνει ο Guardian.
“Για να είσαι επιστήμονας πρέπει να είσαι ανθεκτικός στην ψυχρή και διαρκή αποτυχία ,” υποστηρίζει η βιολόγος Maryam Zaringhalam στο Scientific American. “Με απλά λόγια πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε την αποτυχία αν θέλουμε να πειραματιστούμε και να ανακαλύψουμε νέα πράγματα”.
“Υπάρχει η άποψη ότι η αποτυχία πρέπει να αποφεύγεται γιατί η επιτυχία πρέπει να επιτυγχάνεται – και τα δύο μαζί δεν γίνονται” γράφει ο Dr. Joseph Loscalzo. Αλλά “η αποτυχία έχει τόσο σημαντικό ρόλο στη ζωή, την εκπαίδευση και την επαγγελματική μας εξέλιξη όσο η επιτυχία – αν καταφέρουμε φυσικά να μάθουμε από αυτήν”.
Τα Μικροβήματα που ακολουθούν θα σε βοηθήσουν να σταματήσεις να φοβάσαι την αποτυχία και να μάθεις να την αποδέχεσαι:
1.Σκέψου μία αποτυχία που σε οδήγησε στην επιτυχία
Κάθε αποτυχία μπορεί να σε εξουθενώσει ψυχικά. Κάθε αποτυχία όμως ήταν και ένα μάθημα για να γίνεις καλύτερος και να εξελιχθείς. Κοιτάζοντας λοιπόν πίσω θύμιζε στον εαυτό σου πώς κατάφερες να μετατρέψεις κάθε αποτυχία σε επιτυχία.
2.Διάβασε την βιογραφία ενός ατόμου που θαυμάζεις
Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να θυμίσεις στον εαυτό σου ότι ακόμα και τα life stories των πιο επιτυχημένων ατόμων ήταν γεμάτα με αποτυχίες, λάθη και λάθος επιλογές.
3.Αφιέρωσε 5 λεπτά κάθε ημέρα για να κάνεις διαλογισμό
Ο διαλογισμός σε βοηθάει να αντιμετωπίσεις κάθε δυσκολία που θα εμφανιστεί μπροστά σου. Λειτουργώντας όμως με ηρεμία και διαύγεια, θα μπορέσεις να διαχειριστείς την όποια αποτυχία χωρίς να την αφήσεις να σε επηρεάσει.
Διάβασε ακόμα:
Ο οδηγός της Thrive για να θέσεις τα όριά σου και να τα τηρήσεις