Στα επόμενα 5 λεπτά θα μάθεις:
-Πως η κρίση στον γάμο συνήθως ξεκινά από τον έναν σύντροφο και όχι από τους δύο.
-Τα στάδια της κρίσης που διανύουν οι σύντροφοι σύμφωνα με τη Dr. Becky Wetstone.
Πολλοί γάμοι ξεκινούν ως υγιείς οργανισμοί, όμως αρρωσταίνουν στην πορεία. Και συνήθως αυτό το συνειδητοποιεί ο ένας από τους δύο συζύγους και όχι και οι δύο ταυτόχρονα. Και τότε οι σκέψεις για χωρισμό τρυπώνουν στο μυαλό και πολλές άλλες παρενέργειες μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους.
Η Dr. Becky Wetstone είναι σύμβουλος γάμου και οικογενειακή θεραπεύτρια στο St. Mary’s University στο Τexas. Έχει κάνει πολλές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές ως δημοσιογράφος πριν ξεκινήσει να εργάζεται ως θεραπεύτρια, εστιάζοντας στα προβλήματα των γάμων και τα διαζύγια. Είναι η ειδικός που αναλύει τα 7 βασικά στάδια της κρίσης στο γάμο που περνούν οι σύντροφοι, όταν συνήθως ο ένας από τους δύο είναι δυστυχισμένος στη σχέση κι ο άλλος δεν έχει συνειδητοποιήσει ακριβώς ποιο είναι το πρόβλημα. Και εξηγεί ακριβώς πώς η διαδρομή από αυτά τα στάδια μπορεί να οδηγήσει τελικά σε σενάρια όπως διάσταση, εγκατάλειψη συζυγικής στέγης ή οριστικό χωρισμό.
Στάδιο 1o: η υγιής σχέση
Δεν χτίζονται όλες οι σχέσεις σε υγιείς βάσεις. Ας υποθέσουμε όμως ότι λαμβάνουμε ως δεδομένο ότι δυο σύντροφοι είναι σε μια σταθερή σχέση, επειδή πραγματικά ερωτεύτηκαν ο ένας τον άλλον και αποφάσισαν ότι θέλουν να ζήσουν μαζί. Αυτό το στάδιο είναι η χρονική φάση στον γάμο που ακόμα ο ένας από τους δύο νιώθει καλά στη σχέση, είναι αρκετά συγκεντρωμένος στον άλλον και παρά το ότι υπάρχουν κάποια προβλήματα, το πλαίσιο του γάμου είναι ακόμα ασφαλές.
Στάδιο 2ο: Απομυθοποίηση
Σε αυτό το στάδιο τουλάχιστον ο ένας από τους δύο συντρόφους έχει απομυθοποιήσει σε πολλά επίπεδα τον σύντροφό του και αρχίζει και συνειδητοποιεί ότι δεν είναι ευτυχισμένος στον γάμο του, ότι κάτι φταίει στη σχέση. Υπάρχουν πράγματα που τον ενοχλούν, όμως δεν έχει συνειδητοποιήσει τι ακριβώς φταίει και νιώθει δυσαρέσκεια. Ο δυσαρεστημένος σύντροφος συνήθως δεν μοιράζεται τις σκέψεις του με κανέναν, κρατά το συναίσθημα που τον κατακλύζει μυστικό. Όσο το δυσάρεστο συναίσθημα συνεχίζεται, οι σκέψεις ότι τα προβλήματα στον γάμο είναι σοβαρά και ότι μπορεί να οδηγήσουν σε κάποιον διαζύγιο στο μέλλον τρυπώνουν στο μυαλό του. Η ιδέα, όμως, του χωρισμού γρήγορα υποχωρεί όταν σκέφτεται ρεαλιστικά θέματα όπως τα παιδιά που ίσως υπάρχουν, τα οικονομικά και τις παγιωμένες ρουτίνες. Στους καβγάδες με τον ή τη σύζυγό του υπάρχει ένα στοιχείο νέο εκτός από την ένταση: η υποχώρηση.
Στάδιο 3: Αποστασιοποίηση
Το αίσθημα δυστυχίας ενισχύεται και ο δυσαρεστημένος σύντροφος δουλεύει το σενάριο χωρισμού όλο και πιο συχνά. Ψάχνει τρόπους να αποσπάσει την προσοχή του έξω από τον γάμο κάνοντας γυμναστική, νέες σπουδές ή εξωσυζυγική σχέση ή εστιάζοντας υπερβολικά στην εργασία.
Είναι το σημείο που έχει συνειδητοποιήσει ότι είναι δυστυχισμένος στο γάμο του κι ότι για να νιώσει καλύτερα χρειάζεται να στρέψει την προσοχή του αλλού. Το κλίμα αποστασιοποίησης αρχίζει να γίνεται ορατό στους γύρω. Στο τέλος αυτού του σταδίου ο δυστυχισμένος σύντροφος αποτραβιέται σχεδόν σε όλα τα επίπεδα από τον σύντροφό του ή του αποκαλύπτει την αλήθεια: είναι δυστυχισμένος στη σχέση τους και δεν είναι βέβαιος αν θέλει να μείνει στον γάμο. Ο άλλος σύντροφος όμως τι κάνει; Παραμένει αρκετά συγκεντρωμένος στη σχέση (ή έτσι τουλάχιστον νιώθει), παρόλο που αισθάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά με τον σύντροφό του. Συνήθως όμως δεν καταλαβαίνει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Μόλις γίνει όμως η αποκάλυψη, ξεκινά η πραγματική κρίση στον γάμο.
Στάδιο 4ο: Διεκδίκηση
Πλέον και οι δύο γνωρίζουν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Και ότι στο άμεσο μέλλον η σχέση μπορεί να οδηγηθεί σε χωρισμό. Τι επικρατεί τότε στον εγκέφαλο του πρώην ανυποψίαστου συντρόφου: πανικός! Η αδρεναλίνη κατακλύζει τον εγκέφαλό του και η αντίδραση «δώσε μάχη ή πέτα μακριά (fight or fligh)» είναι οι μόνες πιθανές επιλογές. Το πιο συνηθισμένο είναι να δώσει μάχη, αρχίζοντας να συνειδητοποιεί τον κίνδυνο χωρισμού και κάνοντας όλα όσα του ζητούσε τα προηγούμενα χρόνια ο σύντροφός του και δεν έκανε. Δυστυχώς έρχεται αντιμέτωπος με μία άρνηση του συντρόφου να αποδεχτεί την καθυστερημένη συντροφική προσφορά του. Το μόνο που θέλει τώρα είναι να τον/την αφήσει ήσυχο ή ήσυχη, είναι σαν να του λέει. Ο ξαφνιασμένος σύντροφος πασχίζει να κάνει όλα όσα δεν έκανε όλο αυτόν τον καιρό, για να κρατήσει τον σύντροφό του, καθώς βρίσκεται σε μία φάση που λέγεται πανικός εξάρτησης, καθώς ο σύντροφός του έχει αποχωρήσει συναισθηματικά. Προσπαθεί να τον διεκδικήσει με πολλούς διαφορετικούς και συχνά σπασμωδικούς τρόπους. Κινήσεις ρομαντισμού, πίεσης, απειλές, κλάματα, από τη συνειδητοποίηση ενός πιθανού διαζυγίου, οδηγούν πιο γρήγορα σε έξοδο και σε διαζύγιο. Φέρνουν δηλαδή το αντίθετο αποτέλεσμα. Ο δυσαρεστημένος σύντροφος νιώθει ακόμα πιο έντονα ότι θέλει να αποχωρήσει από τη σχέση.
Τι συστήνει η Δρ. Becky σε αυτό το στάδιο; Ο πανικόβλητος σύντροφος να δώσει χώρο και χρόνο στο ταίρι του και να δουλέψει ο ίδιος περισσότερο με τον εαυτό σου, αν θέλει να κερδίσει πίσω τον σύντροφό του.
Στάδιο 5o: Ασταθείς αποφάσεις
Δυστυχώς ο σύντροφος που έχει απορριφθεί συνεχίζει να πιέζει τον δυστυχισμένο από τη σχέση κι αυτό δημιουργεί τεράστια ανάγκη αποχώρησης και απομάκρυνσης. Πολλοί αποφασίζουν στο στάδιο αυτό να χωρίσουν ή να πάνε σε διάσταση. Σε αυτό το στάδιο χρειάζεται και οι δύο να συγκεντρωθούν στον εαυτό τους. Να επεξεργαστούν τι δεν πήγε καλά με τη σχέση. Συνήθως όμως σε αυτό το στάδιο ο δυστυχισμένος αρχίζει και υιοθετεί έναν νέο τρόπο ζωής.
Στάδιο 6o: Συνειδητοποίηση
Είναι δύσκολο να εγκαταλείψεις την ελπίδα ότι δεν θα επιστρέψει ξανά στη σχέση σας ο σύντροφός σου. Δεν μπορούμε να πούμε ακριβώς πότε, αλλά είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα σταματήσεις να το σκέφτεσαι συνέχεια και η εμμονή θα υποχωρήσει. Σε αυτό το στάδιο τα συναισθήματα του συντρόφου που έχει εγκαταλειφθεί (ακόμα κι αν δεν υπάρχει φυσικός χωρισμός) είναι μπερδεμένα: νιώθει θυμό για την απόρριψη, θλίψη για την απώλεια, απελπισία σχετικά με το αίσθημα μοναξιάς, όμως σιγά σιγά και συνήθως αναγκαστικά αρχίσει να χτίζει νέες συνήθειες. Αρχίζει να βλέπει πιο ρεαλιστικά τα πράγματα, καθώς ο ήλιος ανατέλλει και πάλι. Εγκαταλείπει την ελπίδα και αρχίζει η διαδικασία της αυτοθεραπείας.
Στάδιο 7ο: Πιο σταθερές αποφάσεις
Ο πληγωμένος σύντροφος σκέφτεται πλέον να αποχωρήσει συναισθηματικά κι εκείνος και να ξεκινήσει μια νέα ζωή. Κοιτά πίσω και βλέπει έναν διαφορετικό σύντροφο από αυτόν που ήξερε. Συνεχίζει να αγαπά τον σύντροφο που αγάπησε όλα αυτά τα χρόνια, ο οποίος γνωρίζει ότι δεν είναι πλέον ο ίδιος σύντροφός. Έχει αλλάξει. Αγαπά τον σύντροφο από το παρελθόν και έχει τον τωρινό σύντροφο. Βλέπει για πρώτη φορά καθαρά τη ζημιά που έχει γίνει στη σχέση. Σε αυτό το στάδιο ο χωρισμός είναι η μόνη λύση, χωρίς σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πισωγυρίσματα και από τους δύο. Πλέον όμως και ο πληγωμένος και όχι μόνο ο δυσαρεστημένος αισθάνεται την ανάγκη να αποχωρήσει.
Υπάρχει ελπίδα;
Το πιο σημαντικό σε όλα τα παραπάνω είναι το ζευγάρι να έχει συνειδητοποιήσει από κοινού τα στάδια της κρίσης στον γάμο τα οποία διανύει, πράγμα που δεν είναι καθόλου εύκολο. Το πιο δύσκολο για έναν σύμβουλο γάμου είναι να καταφέρει να συγχρονίσει τους δύο συντρόφους εν μέσω κρίσης, έτσι ώστε να δουλέψουν τη σχέση τους χωρίς να είναι ο καθένας σε διαφορετικό στάδιο. Υπάρχει ελπίδα να σωθεί ο γάμος σε οποιοδήποτε στάδιο; Η Δρ. Βecky και φαντάζομαι και οι υπόλοιποι σύμβουλοι γάμου υποστηρίζουν πως ναι. Μπορεί όμως και όχι. Να θυμάσαι ότι το ζητούμενο δεν είναι να σωθεί πάση θυσία ένας γάμος, αλλά να παραμείνουν οι δύο σύντροφοι μαζί αλλά ευχαριστημένοι, αν όχι ευτυχισμένοι.