Καφές: γιατί είναι ευεργετικός για τον οργανισμό μας

Η επίδραση του  καφέ και της καφεΐνης έχει μελετηθεί σε σχέση με: 

• Καρδιαγγειακά νοσήματα (Λιπίδια αίματος και Υπέρταση)
• Διαβήτη
• Καρκίνο (εντέρου, παγκρέατος, ήπατος, προστάτη)
• Νευροεκφυλιστικά νοσήματα: Parkinson and Alzheimer 
• Ποιότητα ύπνου
• Αθλητική απόδοση
• Διαχείριση βάρους-Παχυσαρκία
• Οστική υγεία-Οστεοπόρωση
• Κεφαλαλγίες

Είναι λογικό να μας ενδιαφέρει η επίδραση του καφέ στην υγεία μας; Απόλυτα, μιας και  μαζί με το τσάι είναι τα δύο πιο δημοφιλή ροφήματα στον κόσμο με καθημερινή κατανάλωση. Για το λόγο αυτό έχουν δημοσιευτεί τα τελευταία χρόνια πάρα πολλές μελέτες κλινικές και επιδημιολογικές, πάνω στην επίδραση του καφέ σε διάφορα νοσήματα ή καταστάσεις. υγείας.

Τι περιέχει μια κούπα καφέ;

• Καφεΐνη
• Μικρές ποσότητες μαγνησίου, βιταμίνη Β3, κάλιο
• Πολυφαινόλες: Κυριότερο το χλωρογενικό οξύ
• Φλαβονοειδή: Κατεχίνες, ανθοκυανίνες
• Τερπένια: Καφεστόλη και καχεόλη
• Ποικιλία βιοδραστικών συστατικών

Επομένως οποιοδήποτε εύρημα σχετικά με την επίδραση του καφέ στην υγεία, δεν οφείλεται μόνο στις επιδράσεις της καφεΐνης,  αλλά και στην επίδραση των παραπάνω βιοενεργών συστατικών.

Η καφεΐνη

Ανήκει στην οικογένεια των μεθυλξανθινών και περιέχεται σε πάνω από 60 φυτά με κυριότερο τους σπόρους του καφέ, κακάο και τα φύλλα του τσαγιού. Την έχουμε ταυτίσει με τόνωση, αύξηση απόδοσης/παραγωγικότητας, αίσθημα ενέργειας. Η καφεΐνη είναι ήπιο διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, καθώς ανταγωνίζεται την αδενοσίνη, μια χημική ουσία, που μεταξύ άλλων ελέγχει τις καταστάσεις διέγερσης και ύπνου. Επειδή διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό δρα στο νευρικό σύστημα, καθώς συνδέεται στους υποδοχείς αδενοσίνης, αναστέλλοντας τους. Με προσλήψεις 40-300 mg η καφεΐνη ανταγωνίζεται τις επιδράσεις της αδενοσίνης δίνοντας το αίσθημα τόνωσης και μειώνοντας το αίσθημα κόπωσης.

Η απορρόφηση της από το έντερο ολοκληρώνεται σε 45 λεπτά από την κατανάλωσή της και φτάνει στο μέγιστο της συγκέντρωσής της στο αίμα στα 45 λεπτά έως 2 ώρες. 

Ο μέσος χρόνος ημιζωής της είναι οι 2,5-4,5  ώρες αλλά αυτό μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο. Η εγκυμοσύνη (ειδικά στο 3 τρίμηνο) μειώνει το μεταβολισμό της στο ήπαρ που μπορεί να φτάσει και στις 15 ώρες και η δραστικότητά της είναι εντονότερη και για μεγαλύτερη διάρκεια, σε παιδιά και εφήβους.

Επιπλέον, τα άτομα διαφέρουν ως προς την ευαισθησία τους στην καφεΐνη, ανάλογα με την προσλαμβανόμενη ποσότητα, τη συχνότητα κατανάλωσης, το μεταβολισμό της και την γενετική τους προδιάθεση. 

Η συχνή κατανάλωσή της αυξάνει την ανοχή και μειώνει τις φυσιολογικές επιδράσεις της.

Συστάσεις καφεΐνης σύμφωνα με την EFSA (Ευρωπαϊκή αρχή για την ασφάλεια τροφίμων)

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), ημερήσια πρόσληψη έως και 400 mg καφεΐνης θεωρείται ασφαλής για τους ενήλικες στο γενικό πληθυσμό.

Επίσης, σε περίπτωση εγκυμοσύνης, η ημερήσια κατανάλωση καφεΐνης που δεν ξεπερνά σε ποσότητα τα 200mg θεωρείται ασφαλής τόσο για τη μέλλουσα μητέρα όσο και για την υγεία και τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου.

Τύποι καφέ και μέση περιεκτικότητα σε καφεΐνη:

Βλέποντας τον πίνακα θα μπορούσε πει κανείς ότι θα μπορούσε ένας ενήλικας να πίνει με ασφάλεια  3-5 καφέδες / ημέρα, κάτι που συστήνεται από διάφορους οργανισμούς, χωρίς να ξεπερνά τα 400 mg καφεΐνης/ημέρα. 

Ωστόσο ο τρόπος ετοιμασίας του καφέ (δοσολογία του καφέ στο ρόφημα),  επηρεάζει κατά πολύ και την περιεκτικότητα σε καφεΐνη.Για παράδειγμα ο καφές φίλτρου μπορεί να φτάσει και τα 175 mg καφεΐνης ή ο καφές ο στιγμιαίος να ξεπεράσει τα 200 mg.

Επίσης η περιεκτικότητα σε καφεΐνη των ροφημάτων μπορεί να διαφέρει κατά πολύ στα διάφορα μέρη πώλησης (καφετέριες).

Συμπερασματικά

Πολλές οι επιστημονικές μελέτες για τον καφέ και συχνά αντικρουόμενες, όμως ως ρόφημα είναι αναμφισβήτητα ευεργετικό για τον οργανισμό, φτάνει να καταναλώνεται με μέτρο.

Αρχική δημοσίευση από τον Πωλ Φαρατζιάν στο fotinigeorgiou.gr.