Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου, μέσα από αυτό το άρθρο θα ήθελα να μοιραστώ την δική μου ιστορία. Να δώσω ένα μήνυμα ελπίδας και δύναμης. Επιμονής και υπομονής. Να καθησυχάσω, αλλά και να αφυπνίσω: ένα μεγάλο ποσοστό των περιστατικών μπορούν να αποφευχθούν αν υπάρχει πρόληψη. Όπως επίσης μπορούμε να αποφύγουμε τη θνησιμότητα εάν υπάρχει έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση. Η επιστήμη έχει κάνει τεράστια βήματα με τη γενετική και με στοχευμένες θεραπείες, επομένως βρισκόμαστε στην εποχή που θα νικήσουμε την ασθένεια.
Ας ξεκινήσουμε όμως με τον όρο. Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, ο όρος καρκίνος αναφέρεται στην υπερβολική, χωρίς προγραμματισμό, ανάπτυξη κυττάρων του οργανισμού, που ήταν φυσιολογικά, μέχρι τη στιγμή της έναρξης της διαδικασίας καρκινογένεσης.
Έμαθα πολλά περισσότερα από την παραπάνω έννοια / ορολογία και η σημερινή ημέρα είναι διπλά σημαντική καθώς συμπίπτει με τη δική μου 5ετή επιβίωση. Τι σημαίνει 5ετής επιβίωση; Πρόκειται για τους – πρώην πλέον – ασθενείς που ζουν χωρίς υποτροπή ή μετάσταση της νόσου επί 5 χρόνια έπειτα από την αρχική διάγνωση και θεραπεία. Και όσο περισσότερα χρόνια περνάνε, τόσο πιο πιθανό είναι να μην υποτροπιάσουν.
Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. Χωρίς να γίνω συγκεκριμένος, πριν πέντε χρόνια λοιπόν, αισθάνθηκα ότι κάτι δεν πάει καλά στο σώμα μου. Σαν σωστός millennial, το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να Google-άρω, να μου εμφανιστούν ως συνήθως τα χειρότερα και να πανικοβληθώ. Τα άυπνα βράδια που ακολούθησαν, διάβαζα σε διάφορα forums ιστορίες και σκεφτόμουν το worst-case scenario και αν θα ήμουν οκ στην περίπτωση που μου συνέβαινε, ώστε να προετοιμάζω τον εαυτό μου. Γενικώς θεωρώ λάθος να αναγάγουμε το internet σε “γιατρό μας”. Στη δική μου περίπτωση όμως, ο πανικός που προκλήθηκε ήταν εκείνος που με έστειλε τρέχοντας στο γιατρό.
Χωρίς πολλές λεπτομέρειες, ο ένας γιατρός φώναξε τον άλλο, ακολούθησαν εξετάσεις αίματος και υπέρηχος και τέλος αξονικές για την επιβεβαίωση της διάγνωσης “Ca”.
Έπειτα όλα έγιναν πολύ γρήγορα και είναι πολλά που δεν θυμάμαι. Είναι ίσως αυτό που λένε επιλεκτική / αποσυνδετική αμνησία.
Πέρασα από αρκετά ψυχολογικά στάδια, συνοψίζοντας όμως:
Δεν είναι δυνατόν / Έλα δεν το πιστεύω
Δεν μπορείς να πιστέψεις ότι έχει όντως συμβεί αυτό. Είναι από αυτά που ακούς γύρω σου, διάφορες ιστορίες που έχεις δει στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο, αλλά δεν πιστεύεις ότι μπορεί να πάθεις.
Γιατί σε μένα;
Θυμώνεις και κυρίως φοβάσαι. Είσαι μόλις 25 ετών και περιμένεις ότι είσαι αλώβητος και ότι θα πρέπει να φτάσεις τα 50 μέχρι να αρχίσουν να “χαλάνε” διάφορα.
Επιπλέον, είναι ταμπού αυτή η ασθένεια που μερικοί δεν τολμάμε να πούμε το όνομά της – λες και είναι ο Voldemort – και όταν κάποιος ακούει αυτόματα πιστεύει ότι αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση.
Τώρα για πες μου τι κάνουμε
Έχεις διαβάσει πλέον τα πάντα, το έχεις χωνέψει και σκέφτεσαι τα επόμενα βήματα.
Βρήκα το γιατρό και έμαθα πώς προχωράμε και διατήρησα εξαιρετικά υψηλό ηθικό.
Δεν εξήγησα την κατάσταση στην οικογένειά μου, ώστε να μην χρειάζεται να διαχειριστώ και τη δική τους ψυχολογική κατάσταση, συγκεκριμένα μέχρι την ημέρα του χειρουργείου που το έμαθαν από τον γιατρό. Α ρε μάνα. Λίγοι φίλοι γνώριζαν και με βοήθησαν άπειρα εκείνο το διάστημα.
Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα
Η επέμβαση ήταν το εύκολο και πρώτο μέρος της περιπέτειας. Είχα να μάθω ακόμα λέξεις όπως βιοψία, σταδιοποίηση, κυτταροτοξικά, αντιεμετικά, ενεσάκια, pet…
Ήλπιζα μέχρι τη βιοψία ότι όλα θα πάνε καλά. Θυμάμαι να περιμένω έξω από την πόρτα του Ογκολογικού και να σκέφτομαι ότι δεν γίνεται να συμβαίνει. Το positioning του γιατρού ήταν άψογο, είναι κάτι που έχουν κάνει άπειρες φορές φαντάζομαι, αλλά και πάλι μπράβο.
3 κύκλοι χημειοθεραπείας ήταν το verdict. Δεν ξέρεις πώς θα ανταποκριθεί το σώμα σου και οι παρενέργειες είναι πολλές και διαφορετικές στον καθένα. Μεγάλο σοκ αυτό. Σκέφτεσαι ότι ποτέ δεν ξέρεις και ότι όλο αυτό μπορεί να πάει south και να μην είσαι και σε θέση να επικοινωνείς απόλυτα. Και πόσα πρέπει να κάνεις.
Είχαμε προετοιμαστεί για τα πάντα στο σπίτι αλλά και πάλι όταν επέστρεψα απ’ το 5ήμερο στο νοσοκομείο, η λιποθυμία μου την πρώτη μέρα ήρθε σαν χαστούκι.
Όπως ανέφερα νωρίτερα, είναι αρκετά blurry το τοπίο. Χθες βράδυ, άνοιξα το ημερολόγιο που γράφω για να διαβάσω τι είχα γράψει εκείνη την περίοδο και να θυμηθώ πώς αισθανόμουν.
Θυμάμαι τα νεύρα που είχα με όλους – σκέψου κάποιος που ανακατεύεται όλη μέρα – και δεν είχα καμία υπομονή για τίποτα και κανέναν, λες και τελείωνε ο χρόνος μου.
Έγιναν διάφορες dramatic καταστάσεις, όπως όταν πρωτοέπεσαν τα μαλλιά μου στο κρεβάτι, χώρισα, τα γενέθλια μου, κόσμος που γνώρισα στο νοσοκομείο και πέθανε, βόλτες με τον ορό, εμετοί στην τουαλέτα της τότε δουλειάς μου κ.α. αλλά αυτό που διαπίστωσα μέσα σε όλο αυτό ήταν η αγάπη των φίλων και της οικογένειάς μου. Το δωμάτιο είχε συνέχεια κόσμο, είδα ανθρώπους που κοιμόντουσαν δίπλα μου τα βράδια χωρίς να είμαστε τόσο δεμένοι και ανακάλυψα αυτό που λέει η Μπλανς. Την καλοσύνη των ξένων.
Μέχρι πρότινος εστίαζα στο πώς έκανε εμένα και πώς ένιωθα εγώ, δεδομένου ότι εγώ ήμουν εκείνος που ήταν στο μάτι του κυκλώνα και δεν ενδιαφέρθηκα για το collateral damage.
Το δωμάτιο είχε συνέχεια κόσμο, είδα ανθρώπους που κοιμόντουσαν δίπλα μου τα βράδια χωρίς να είμαστε τόσο δεμένοι και ανακάλυψα αυτό που λέει η Μπλανς. Την καλοσύνη των ξένων.
Θα γίνεις καλύτερος
Εδώ αρχίζεις και παίρνεις σοβαρές αποφάσεις για το μέλλον σου. Όπως λένε για όλα αυτά τα near-death experiences, όπου η επίγνωση του γεγονότος της θνητότητάς σου μπορεί να νοηματοδοτήσει θετικά τη ζωή σου. Και ξαφνικά να συνειδητοποιήσεις ότι στη ζωή τα πράγματα δεν θα πάνε σύμφωνα με το πλάνο που ίσως έχουμε κάνει. Και να είσαι οκ μ’ αυτό.
Αφού όλα πήγαν καλά και δεν ανιχνεύεται κάτι ύποπτο, αυτό που παραμένει είναι το προληπτικό κομμάτι. Σίγουρα υπάρχει το άγχος των 3μηνων, έπειτα 6μηνων και πλέον ετήσιων εξετάσεων, αλλά δεν με ενοχλεί. Η υπομονή μου επέστρεψε, έγινα μάλιστα καλύτερος με τους γύρω μου (γιατί όχι;) και σίγουρα νιώθω στα καλύτερα μου σωματικά και ψυχολογικά.
Και ξαφνικά να συνειδητοποιήσεις ότι στη ζωή τα πράγματα δεν θα πάνε σύμφωνα με το πλάνο που ίσως έχουμε κάνει. Και να είσαι οκ μ’ αυτό.
Το μάθημα;
Ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να φοβόμαστε. Όπως ανέφερα και στην αρχή του άρθρου, κάποιες μορφές καρκίνου είναι τελείως ιάσιμες και γίνονται τεράστια βήματα από τους επιστήμονες και την κοινωνία. Χθες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Σχέδιο για την καταπολέμησή του.
Σε προσωπικό επίπεδο, υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για τον εαυτό μας.
Να ελλατώσουμε (ή ακόμα καλύτερα να σταματήσουμε) το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, να φροντίζουμε τη διατροφή μας και το σώμα μας.
Κυρίως όμως να βρούμε τον τρόπο να είμαστε καλά με τον εαυτό μας, να “ακούμε το σώμα μας” και να πηγαίνουμε τακτικά στο γιατρό. Ανεξαρτήτως ηλικίας. Την περίοδο που ξεκίνησε όλο αυτό, ήμουν σε πολλή κακή ψυχολογική κατάσταση και πιστεύω ότι ίσως αυτό και να έπαιξε αρκετά καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της υγείας μου. Ο άλλος καθοριστικός παράγοντας ήταν η δύναμη, η επιμονή και “η θέλησή μου βράχος” να αντιμετωπίσω την ασθένεια.
Ευχαριστώ την οικογένειά μου και τους φίλους μου που με στήριξαν χωρίς να δείχνουν πόσο φρικαρισμένοι ήταν, το προσωπικό του Νοσοκομείου Ευαγγελισμός για την φροντίδα και την αγάπη και κυρίως τη γιατρό μου, Αρετή Δημητριάδου.