Στα επόμενα 5 λεπτά θα μάθεις:
-Γιατί έχει σημασία ο τρόπος ανάγνωσης.
-Τι να κάνεις πριν, κατά την διάρκεια και αφού διαβάσεις ένα βιβλίο.
Γιατί μερικοί άνθρωποι διαβάζουν ένα βιβλίο μια φορά και μετά θυμούνται κάθε λεπτομέρεια για πάντα και κάποιοι άλλοι δυσκολεύονται να θυμηθούν ακόμα και τον τίτλο μερικές μέρες αφού τελειώσουν ένα βιβλίο; Η απάντηση είναι απλή, αλλά όχι εύκολη. Δεν είναι τι διαβάζουν, αλλά πώς το διαβάζουν. Οι παθητικοί αναγνώστες ξεχνούν τα βιβλία όσο γρήγορα τα διαβάζουν. Οι ενεργοί αναγνώστες, από την άλλη, κρατούν την ουσία αυτών που διαβάζουν.
Υπάρχει μία ακόμη διαφορά μεταξύ των δύο κατηγοριών: η ποσότητα του διαβάσματος τους επηρεάζει διαφορετικά. Οι παθητικοί αναγνώστες όσο κι αν διαβάζουν, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Αντίθετα, οι ενεργοί αναγνώστες γίνονται καλύτεροι με την ποσότητα. Μαθαίνουν να ξεχωρίζουν τα καλά επιχειρήματα και τη σωστή δομή, βελτιώνουν την ικανότητά τους να συγκρατούν πληροφορίες, παίρνουν καλύτερες αποφάσεις και αποφεύγουν προβλήματα. Όσο περισσότερο διαβάζουν, τόσο πιο πολύτιμοι γίνονται. Όσο περισσότερο διαβάζουν, ξέρουν καλύτερα τι ψάχνουν.
Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν προσπαθούν συνειδητά να επωφεληθούν από το χρόνο που επενδύουν στην ανάγνωση. Για να μην ανήκεις κι εσύ σε αυτήν την κατηγορία, είναι σημαντικό να έχεις ένα σχέδιο, ώστε να καταγράφεις, να σκέφτεσαι και να εφαρμόζεις τα συμπεράσματα που βγάζεις από τις πληροφορίες που συλλέγεις.
Αρχικά, όμως, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα:
1.Η ποιότητα είναι πιο σημαντική από την ποσότητα.
2.Η ταχεία ανάγνωση δεν σε ωφελεί.
3.Οι περιλήψεις δεν βοηθούν.
4.Δεν χρειάζεται να διαβάζεις βιβλία που βρίσκεις βαρετά.
5.Δεν χρειάζεται να διαβάσεις ολόκληρο το βιβλίο αν δεν σου αρέσει ή δεν έχει κάτι να σου προσφέρει.
Η ζωή είναι πολύ μικρή για να τελειώσεις ένα κακό βιβλίο.
Διάβασε παρακάτω τι μπορείς να κάνεις για να γίνεις ενεργός αναγνώστης και να θυμάσαι όσα διαβάζεις:
Πριν την ανάγνωση
Επίλεξε σωστά τα βιβλία σου
Δεν υπάρχουν κανόνες σχετικά με την επιλογή βιβλίων. Δεν χρειάζεται να διαβάζεις bestsellers, κλασικά ή βιβλία για τα οποία τρελαίνονται όλοι. Εστίασε σε βιβλία που πληρούν όλες ή κάποιες από τις εξής προϋποθέσεις: α) αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου, β) προκαλούν το ενδιαφέρον σου, γ) ταιριάζουν με την παρούσα κατάστασή σου. Όσο περισσότερο ταυτιζόμαστε με ένα βιβλίο, τόσο πιο πιθανό είναι να θυμόμαστε το περιεχόμενό του μελλοντικά.
Μάθε πράγματα για το βιβλίο
Μπορείς να ξεκινήσεις κάνοντας μια μικρή έρευνα για το βιβλίο. Υπάρχουν μερικά βιβλία, τα οποία αποκτούν τελείως διαφορετική σημασία, όταν μάθεις πράγματα για τον συγγραφέα ή για τη διαδικασία της δημιουργίας τους. Για τα παλαιότερα βιβλία, μάθε το ιστορικό πλαίσιο. Για τα ξενόγλωσσα βιβλία, προσπάθησε να καταλάβεις το πολιτιστικό πλαίσιο γύρω από το οποίο έχουν γραφτεί.
Αναρωτήσου γιατί διαβάζεις αυτό το βιβλίο
Για ποιο λόγο διαβάζεις κάτι; Για ψυχαγωγία; Για να καταλάβεις κάποιον ή κάτι που δεν ξέρεις; Για να γίνεις καλύτερος στη δουλειά σου; Για να βελτιώσεις την υγεία σου; Για να αποκτήσεις μία δεξιότητα; Πρέπει να γνωρίζεις τι θες να αποκομίσεις από ένα βιβλίο. Δεν αρκεί να συλλέγεις πολλές ή άχρηστες πληροφορίες, γιατί δεν θα σου μείνουν.
Διάβασε γρήγορα τα περιεχόμενα και τον πρόλογο
Έτσι, θα πάρεις μία ιδέα για το ύφος και τον τόνο του βιβλίου.
Ταίριαξε το βιβλίο στις συνθήκες και στην κατάστασή σου
Παρ’ όλο που δεν είναι πάντα πρακτικό, μπορεί να είναι ισχυρό βοήθημα. Τα βιβλία που ταιριάζουν στη ζωή σου θα έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο και θα τα θυμάσαι ευκολότερα. Όποια κι αν είναι η κατάστασή σου, κάποιος έχει βρεθεί στην ίδια θέση. Κάποιος έχει νιώσει τα ίδια συναισθήματα, έχει σκεφτεί τα ίδια πράγματα και έχει γράψει για αυτά. Εσύ απλά πρέπει να βρεις αυτό το βιβλίο!
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν προσπαθούν συνειδητά να επωφεληθούν από το χρόνο που επενδύουν στην ανάγνωση.
Ενώ διαβάζεις
Απόφυγε τα ηλεκτρονικά βιβλία
Όσο βολικά κι αν μοιάζουν μερικές φορές, δεν σε βοηθούν να θυμάσαι αυτά που διαβάζεις τόσο εύκολα. Σύμφωνα με μελέτη, όταν οι άνθρωποι διαβάζουν την ίδια ιστορία σε χαρτί και στο ίντερνετ, στην πρώτη περίπτωση θυμούνται πολλά περισσότερα. Αυτό συμβαίνει, ίσως επειδή το βιβλίο μας δημιουργεί μια «χειροπιαστή αίσθηση προόδου» την οποία σε άλλη περίπτωση δεν νιώθουμε.
Κράτα σημειώσεις
Οι σημειώσεις είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις για να θυμάσαι όσα διαβάζεις. Πρέπει να φτιάξεις το δικό σου σύστημα. Κάποιοι προτιμούν να κρατούν σημειώσεις σε ένα τετράδιο, άλλοι πάνω στο βιβλίο κι άλλοι σε κάποια ηλεκτρονική συσκευή. Ξεκίνα γράφοντας μία μικρή περίληψη κάθε κεφαλαίου και σημείωσε τα σημαντικά αποσπάσματα ή φράσεις. Χρησιμοποίησε απλό λόγο, όπως θα το περιέγραφες σε ένα φίλο σου.
Συγκεντρώσου
Αποφάσισε ότι για όσο θα διαβάσεις, θα συγκεντρωθείς στο βιβλίο και μόνο. Όχι social media, όχι mail, όχι κινητό, όχι τηλεόραση. Η κατανόηση και η απορρόφηση ενός βιβλίου απαιτεί πλήρη συγκέντρωση, ειδικά αν το θέμα είναι περίπλοκο. Θυμήσου, στόχος σου είναι η ενεργή ανάγνωση. Αν δυσκολεύεσαι να μείνεις συγκεντρωμένος σε ένα μεγάλο ή δύσκολο βιβλίο, διάβασε 25 σελίδες τη μέρα. Μπορεί να σου πάρει καιρό να το τελειώσεις, αλλά θα το έχεις διαβάσει χωρίς να έχεις βαρεθεί ή δυσκολευτεί.
Σημείωσε το βιβλίο
Αν θέλεις να θυμάσαι ό,τι διαβάζεις, μην αφήνεις τα βιβλία να μοιάζουν ανέγγιχτα. Γράψε στο περιθώριο, κατάγραψε τις σκέψεις σου και κάνε ένα φανταστικό διάλογο με τον συγγραφέα. Την πρώτη φορά που θα γράψεις σε ένα βιβλίο μπορεί να νιώσεις περίεργα, αλλά μακροπρόθεσμα θα κατανοήσεις και θα συνδεθείς καλύτερα με τον συγγραφέα και την ιστορία του.
Δημιούργησε μία ζωντανή νοητική εικόνα
Πρόκειται για μία από τις πιο αποτελεσματικές τεχνικές για να θυμηθείς οτιδήποτε. Όταν συναντάς ένα σημαντικό απόσπασμα, σταμάτα και οπτικοποίησέ το. Κάνε την εικόνα όσο πιο σαφή και πλήρη γίνεται.
Δημιούργησε διανοητικούς συνδέσμους
Κάθε ιδέα μπορεί να συνδεθεί με άπειρες άλλες. Προσπαθώντας να δημιουργήσεις τους δικούς σου συνδέσμους είναι ένας αποδοτικός τρόπος για να θυμάσαι ό,τι διαβάζεις.
Σταμάτα να διαβάζεις αν βαρεθείς
Υπάρχει ο γενικός κανόνας ότι οι άνθρωποι που αγαπούν το διάβασμα, δεν τελειώνουν ποτέ ένα κακό βιβλίο. Όπως έγραψε κάποτε ο Σοπενχάουερ: “Κανένας δεν μπορεί να διαβάσει ποτέ πολύ λίγα κακά βιβλία ή πάρα πολλά καλά βιβλία. Τα κακά βιβλία είναι ένα διανοητικό δηλητήριο, καταστρέφουν το μυαλό.” Η ζωή είναι πολύ μικρή για να τελειώσεις ένα κακό βιβλίο.
Μετά την ανάγνωση
Σκέψου τι μπορείς να εφαρμόσεις
Τελείωσες το βιβλίο. Και τώρα τι; Πώς μπορείς να χρησιμοποιήσεις ό,τι έμαθες; Πάρε το χρόνο και δημιούργησε ένα πλάνο για να αποφασίσεις πώς θα εφαρμόσεις τα κύρια μαθήματα του βιβλίου. Μόνο το διάβασμα δεν αρκεί. Πρέπει να τοποθετείς τη γνώση σε ένα πλαίσιο. Πότε λειτουργεί; Πότε όχι; Πού μπορώ να την εφαρμόσω; Αν μπορείς να εφαρμόσεις κάτι άμεσα, αυτό θα ενισχύσει τη μάθηση και θα προσθέσει αξία στη διαδικασία της ανάγνωσης.
Συνδύασε τις νέες γνώσεις με παλαιότερες
Αυτό το κόλπο μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό, γιατί οι παλαιότερες γνώσεις είναι βαθιά χαραγμένες στη μνήμη σου. Ο συνδυασμός τους με τις νέες θα ενδυναμώσει τις τελευταίες και θα μπορείς να τις θυμάσαι.
Δίδαξε ό,τι έμαθες
Όταν μεταφέρεις τη γνώση σου σε άλλους, αποθηκεύεις πληροφορίες στο μυαλό σου. Μόλις τελειώσεις ένα βιβλίο, βρες κάποιον και πες του τι έμαθες. Μίλα για τα σημαντικά χωρίς λεπτομέρειες και περιττά στοιχεία, εξήγησε τη λογική του συγγραφέα και ποια είναι η αξία αυτών που αφηγείσαι. Όταν το κάνεις μία φορά, θα διαπιστώσεις ότι δεν είναι δύσκολο. Αν δεν υπάρχει κάποιος διαθέσιμος, μίλα στον εαυτό σου. Αν πάλι αυτό σου φαίνεται περίεργο, γράψε μία κριτική στο Amazon ή στο Goodreads.
Κατηγοριοποίησε τις σημειώσεις σου
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να το κάνεις αυτό. Με βάση το βιβλίο, το συγγραφέα, το θέμα. Αυτός ο κατάλογος θα είναι πολύ χρήσιμος, όταν χρειάζεσαι μία ιδέα, έμπνευση ή να επιβεβαιώσεις μία σκέψη. Έτσι, θα δημιουργήσεις μία αποθήκη σοφίας, που θα σε βοηθάει σε στιγμές κρίσης, αβεβαιότητας ή ανάγκης. Αφιέρωσε χρόνο για να ξαναδιαβάσεις αυτές τις σημειώσεις.
Ξαναδιάβασέ το (αν χρειάζεται)
Τα σημαντικά βιβλία πρέπει να ξαναδιαβάζονται περισσότερες από μία φορές. Μπορεί να μοιάζει σαν χάσιμο χρόνου, γιατί υπάρχουν τόσα άλλα βιβλία να διαβάσεις. Ωστόσο, πρόκειται για παρεξήγηση. Η καλύτερη στιγμή για να ξαναδιαβάσεις ένα βιβλίο είναι αμέσως μόλις το ολοκληρώσεις. Ο σκοπός δεν είναι να διαβάσεις περισσότερα βιβλία, αλλά να αποκτήσεις περισσότερη σοφία και γνώση. Ξαναδιαβάζοντας βιβλία, θυμάσαι πιο έντονα το περιεχόμενο. Άλλωστε, “επανάληψις, μήτηρ πάσης μαθήσεως.”
Η καλύτερη στιγμή για να ξαναδιαβάσεις ένα βιβλίο είναι αμέσως μόλις το ολοκληρώσεις.
Ακολουθώντας τις παραπάνω συμβουλές, θα γίνεις ενεργός αναγνώστης και θα μπορείς να θυμάσαι όσα διαβάζεις. Ούτως ή άλλως, η ανάγνωση έτσι σε ωφελεί περισσότερο, μέσω της σοφίας και της γνώσης που αποκομίζεις.