Στα επόμενα 5 λεπτά θα μάθεις:
-Πότε ο θεραπευτής αποκαλύπτει πληροφορίες για τον εαυτό του στον θεραπευόμενο.
-Γιατί ακόμα και ο ψυχολόγος χρειάζεται εποπτεία.
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τον τρόπο που η ψυχοθεραπεία λειτουργεί, θεραπεύει σώμα, νου και ψυχή και αλλάζει τους ανθρώπους με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να διεκδικήσουν το καλύτερο δυνατό από τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους με τους άλλους, τότε σου δίνεται η ευκαιρία να το ανακαλύψεις διαβάζοντας αυτή τη συνέντευξη. Ο Δημήτρης Καραγιάννης παιδοψυχίατρος–ψυχοθεραπευτής, Διευθυντής του Κέντρου Παιδοψυχικής Υγιεινής Αθήνας, Διδάκτωρ του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου και ιδρυτής του θεραπευτικού και εκπαιδευτικού ινστιτούτου «Αντίστιξη», είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να σε ξεναγήσει στα άδυτά της. Όχι μόνο γιατί μετρά 100.000 ώρες ψυχοθεραπείας εκπαιδεύοντας παράλληλα νέους θεραπευτές στη Υπαρξιακή Συστημική Ψυχοθεραπεία, αλλά και επειδή είναι ένας από τους μεγαλύτερους λάτρεις της. Λάτρης της μόνης θεραπείας που βοηθά τον θεραπευόμενο να αναλάβει την ευθύνη του εαυτού, όπως ο ίδιος επισημαίνει, βοηθώντας τον να αλλάξει τόσο και όσο χρειάζεται ώστε να δει τη ζωή του να βελτιώνεται. Δεν είναι τυχαίος, εξάλλου, ο τίτλος του τελευταίου του βιβλίου “Αλλάζει ο άνθρωπος;”.
Kύριε Καραγιάννη χρειάζεται να αλλάζει ο άνθρωπος; Και αν ναι πότε και γιατί;
Οι λόγοι για προσωπικές αλλαγές αναδύονται εκεί που ο άνθρωπος βρίσκεται μπροστά στην ανατροπή των δεδομένων του, εκεί που συναντά νέες συνθήκες, διαφορετικούς ανθρώπους, νέες εμπειρίες. Το διαφορετικό απαιτεί νέα κατανόηση.
Το νέο στοιχείο που συνταράσσει τους ανθρώπους και τους θέτει επιτακτικό το ερώτημα της αλλαγής είναι συνήθως οι δύσκολες απρόβλεπτες καταστάσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν και νιώθουν ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν.
Η αποτυχία γεννά αμφισβητήσεις που δεν περιορίζονται μόνο στο συγκεκριμένο θέμα, αλλά απλώνονται στο σύνολο της ζωής και οδηγούν στον επαναπροσδιορισμό του εαυτού. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και οι αλλαγές από επιθυμία για κάτι καλύτερο που γνώρισες και που μέχρι τότε δεν το είχες φανταστεί. Είναι τότε που η επιθυμία κινητοποιεί τη θέληση για την κατάκτηση του ανώτερου, του καλύτερου, του ομορφότερου.
Συστημική, γνωσιακή, υπαρξιακή… Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά είδη ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων. Πόσο εύκολο είναι για κάποιον που δεν ξέρει όλες αυτές τις λεπτομέρειες να επιλέξει ψυχολόγο με βάση την προσέγγιση που εκείνος ακολουθεί στην ψυχοθεραπεία;
Η θεραπεία είναι πάντα μία, ανεξάρτητα από τις προσεγγίσεις που ακολουθεί ο θεραπευτής. Θα μου επιτρέψετε να έχω άποψη ότι ο συνδυασμός της υπαρξιακής και της συστημικής προσέγγισης αποτελεί μια θεραπευτική προσέγγιση που μπορεί να επεξεργάζεται ταυτόχρονα και τα ενδοψυχικά ασυνείδητα δυναμικά που αφορούν το παρελθόν μας, και να επεξεργάζονται το εδώ και τώρα της ζωής μας και των σχέσεων μας, αλλά με βάση τις προσωπικές μας αποφάσεις για το ποιος θέλω να είμαι και το τι νόημα θέλω να έχει η ζωή μου. Εξάλλου βασικό συστατικό για μια επιτυχημένη ψυχοθεραπεία είναι η ανάπτυξη εμπιστοσύνης και εκτίμησης ανάμεσα στον θεραπευόμενο και τον θεραπευτή.
Η σχέση εμπιστοσύνης, όμως, δεν απαιτεί χρόνο; Μπορεί κάποιος υποψήφιος για θεραπεία να εμπιστευτεί έναν θεραπευτή από την πρώτη του συνάντηση;
Κι όμως μερικές φορές μπορεί να γίνει αυτό από την πρώτη συνάντηση.
Ο θεραπευτής γνωρίζει σχεδόν τα πάντα για τον θεραπευόμενο και ο θεραπευόμενος σχεδόν τίποτα για τον θεραπευτή. Είναι δίκαιο αυτό; Πώς μπορεί να χτιστεί έτσι μια σχέση εμπιστοσύνης;
Είναι απόλυτα δίκαιο, γιατί η θεραπευτική σχέση δεν είναι μια σχέση φιλική, είναι μια σχέση στοχευμένη στο πρόσωπο του θεραπευόμενου. Ο θεραπευτής δεν μπορεί να σπαταλήσει τον θεραπευτικό χρόνο για τα προσωπικά του θέματα. Απαιτείται να επικεντρωθεί στον θεραπευόμενο. Ο θεραπευτής αν και δεν μιλάει για τα προσωπικά του, εκτίθεται μέσα από τις απαντήσεις που δίνει, από τη στάση που κρατάει, από τις ερμηνείες που δίνει, από το πόσο θετικός είναι απέναντι στο θεραπευόμενο, από την ενσυναίσθηση για τα προβλήματά του. Επομένως τα σημαντικά στοιχεία που χρειάζεται να ξέρει ο θεραπευόμενος για να εμπιστευτεί θα τα μάθει. Υπάρχει εξάλλου και η αυτοαποκάλυψη του θεραπευτή σε κρίσιμες στιγμές.
Βασικό συστατικό για μια επιτυχημένη ψυχοθεραπεία είναι η ανάπτυξη εμπιστοσύνης και εκτίμησης ανάμεσα στον θεραπευόμενο και το θεραπευτή.
Εννοείτε ότι κάποιες φορές ο θεραπευτής μπορεί να αποκαλύψει κάποιες πληροφορίες για τον εαυτό του;
Ναι. Σε αντίθεση με την ψυχανάλυση που απαιτεί την απόλυτη ουδετεροποίηση του ψυχαναλυτή, στη ψυχοθεραπεία μπορεί ο θεραπευτής να αποκαλύψει κάποιες προσωπικές πληροφορίες στον θεραπευόμενο σε συγκεκριμένες σημαντικές στιγμές, που κρίνει ο ίδιος ότι μπορεί να λειτουργήσουν θεραπευτικά. Τόσο όσο, ώστε να νιώσει ο θεραπευόμενος ότι τον συναισθάνεται, ότι μπορεί να τον καταλάβει. Σήμερα, πάντως, λόγω του internet ο καθένας πριν πάει σε μια θεραπεία μπορεί να συλλέξει πολλές πληροφορίες για τον υποψήφιο θεραπευτή του. Για τις σπουδές του, την κατεύθυνσή του, τη δουλειά του, τις απόψεις του, μέσα από τις ομιλίες του, τα βίντεο και το συγγραφικό του έργο.
Θεωρείτε ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να βρούμε τον ειδικό που θα μας ταιριάξει ανάμεσα στους πολλούς που υπάρχουν ή πιστεύετε ότι είναι προτιμότερο μέσω συστάσεων;
Σίγουρα είναι προτιμότερο το δεύτερο. Ιδιαίτερα αν αυτός που μας συστήνει τον θεραπευτή έχει κάνει ο ίδιος θεραπεία και έχει μείνει ευχαριστημένος, τότε σίγουρα αυτή είναι η καλύτερη παραπομπή. Σημαντικό είναι επίσης ο ψυχοθεραπευτής που θα αναζητήσουμε να ανήκει σε κάποια επίσημη ψυχοθεραπευτική εταιρεία, να έχει υποχρεωτικά εργαστεί υπό εποπτεία άλλου έμπειρου στο πλαίσιο της εκπαίδευσής του και να τον συμβουλεύεται, όταν βρίσκεται σε στιγμές προβληματισμού ή έρχεται σε επαφή με τα σκοτεινά του σημεία.
Ο ψυχολόγος θέλει επομένως τον… ψυχολόγο του;
Είναι αδιανόητο κάποιος να θέλει να ονομάζεται ψυχοθεραπευτής και να μην έχει ολοκληρώσει τη δική του ψυχοθεραπεία. Να μην έχει έλθει σε επαφή με την αυτογνωσία του. Είναι σημαντικό ο άνθρωπος που αναζητά θεραπευτή να το γνωρίζει. Μόνο αν ο θεραπευτής έχει έλθει σε επαφή με τα δικά του σκοτεινά σημεία, μπορεί να λειτουργήσει υπεύθυνα απέναντι στον θεραπευόμενο. Ταυτόχρονα όμως η προσωπική θεραπεία είναι και προς το όφελος της ζωής του ίδιου του θεραπευτή. Οι επίσημες ψυχοθεραπευτικές σχολές, όπως η Αντίστιξη, το έχουν ως προϋπόθεση και απαιτούν την μακρόχρονη ψυχοθεραπεία των εκπαιδευομένων υπαρξιακών συστημικών ψυχοθεραπευτών, παράλληλα με την απαιτητική εκπαίδευσή τους.
Μιας και αναφερθήκατε στα σκοτεινά σημεία, τι γίνεται όταν αναδύονται ερωτικά συναισθήματα;
Είναι αλήθεια ότι μπορεί να συμβεί αυτό, δίχως όμως να αποτελεί αναγκαιότητα. Είναι μια θεραπευτική φάση απ’ την οποία μπορεί να περάσει κάποιος που κάνει θεραπεία, όταν αρχίσει να εξιδανικεύει τον θεραπευτή του. Ένας έμπειρος θεραπευτής ξέρει πώς να τα χειριστεί όλα αυτά και να τα εξηγήσει στον θεραπευόμενο. Ο θεραπευτής γνωρίζει εξάλλου, ότι δεν του ανήκουν αυτά τα συναισθήματα και δεν επιτρέπεται κατά κανένα τρόπο να τα εκμεταλλευτεί. Ο θεραπευτής δεν μπορεί να είναι παρά συνοδοιπόρος σε αυτό το μοναδικό ταξίδι αναζήτησης και ανασυγκρότησης, που είναι η θεραπεία. Αυτός είναι ο ρόλος του και ο στόχος του. Το συμφέρον του θεραπευόμενου, μέσα από την κατάκτηση της αυτογνωσίας του. Ταυτόχρονα η σεξουαλικοποίηση της θεραπευτικής σχέσης αποτελεί μια έκπτωση των σημαντικών άλλων παραμέτρων που υφίστανται σε αυτήν και παράλληλα μια κατάχρηση εξουσίας.
Πολύ… μαθηματικά τα λέτε όλα.
Μα υπάρχουν και τα μαθηματικά των σχέσεων! Οι ανθρώπινες σχέσεις διέπονται από νόμους, καθώς υπάρχουν συναρτήσεις, μεταβλητές και αλληλεπιδράσεις. Η συστημική θεραπεία εξάλλου σε ωθεί να πάρεις την ευθύνης της ζωής σου και γνωρίζοντας να οδηγείς εσύ τα γεγονότα και όχι να είσαι έρμαιο των όποιων συναισθημάτων.
Μόνο αν ο θεραπευτής έχει έλθει σε επαφή με τα δικά του σκοτεινά σημεία, μπορεί να λειτουργήσει υπεύθυνα απέναντι στον θεραπευόμενο.
Βάζετε και στις ομάδες όρια έτσι δεν είναι; Για παράδειγμα έχω ακούσει ότι δεν επιτρέπονται οι φιλίες εκτός ομάδας;
Οι κανόνες στις ψυχοθεραπείες, θα σας το τονίσω και πάλι, δεν είναι για να βάλουν εμπόδια, αλλά για να εξασφαλίσουν ότι οι θεραπευόμενοι φροντίζονται καλύτερα. Τα μέλη της ομάδας νοιάζονται ο ένας τον άλλο, αλληλοϋποστηρίζονται στις δύσκολες στιγμές τους, εμπνέονται από τις υπερβάσεις των άλλων μελών, αλλά όντως δεσμεύονται στο να μη μεταφέρουν εκτός της ομάδας τα λεγόμενα των άλλων μελών.
Ποια είναι τα πιο συχνά προβλήματα που οδηγούν τους ανθρώπους στον ψυχοθεραπευτή;
Οι άνθρωποι όταν ζητούν θεραπεία, συχνά βρίσκονται σε μια κατάσταση αποτυχίας, δυσφορίας, απογοήτευσης, πόνου και έντασης. Τα προβλήματα που ανακύπτουν είναι προβλήματα ζωής, προβλήματα σχέσεων, προβλήματα ψυχοπαθολογίας.
Πλησιάζουν τον θεραπευτή για να εναποθέσουν τους πόνους, τους φόβους και τις αγωνίες τους από την καθημερινή ζωή, καθώς νιώθουν να οδηγούνται σε αδιέξοδο.
Τα προβλήματα είναι πολλά και διάφορα, αλλά θα ήθελα να αναφερθώ ιδιαίτερα σε μια κατηγορία που έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι διαταραχές πανικού. Η ψυχοθεραπεία βοηθάει αυτά τα άτομα να έρθουν σε επαφή με τον πυρήνα του προβλήματος, την εναρμόνιση της επιθυμίας και της ευθύνης. Οι ανεύθυνοι άνθρωποι και εκείνοι που έχουν ισοπεδωθεί στην προσωπική τους ζωή, που δεν έχουν επιθυμίες, δεν παθαίνουν κρίση πανικού. Η κατάθλιψη εξ’ άλλου είναι μια άλλη μεγάλη κατηγορία. Στη δική μας αντίληψη, κατάθλιψη σημαίνει ανεπεξέργαστος θυμός και αίσθημα του εγκλωβισμού. Δεν έχει όμως σημασία το σύμπτωμα (εμάς τους θεραπευτές ποτέ δεν μας αγχώνει ιδιαίτερα αυτό). Σημασία έχει τι θα βρούμε πίσω από αυτό. Τι είναι κρυμμένο, όλα αυτά τα χρόνια, κάτω από το χαλί.
Μπορεί να θεραπευτεί η κατάθλιψη χωρίς φάρμακα, μόνο με ψυχοθεραπεία;
Δεν είμαστε ενάντια στα φάρμακα, γιατί σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζονται. Η ψυχοθεραπεία όμως ασφαλώς και μπορεί όχι μόνο να λειτουργήσει ανακουφιστικά στα συμπτώματα της κατάθλιψης, αλλά και να επιλύσει τα αίτια που οδήγησαν τα άτομο εκεί. Πλέον υπάρχουν ψηφιακές απεικονίσεις του εγκεφάλου, που αποδεικνύουν την αντικαταθλιπτική επίδραση της ψυχοθεραπείας, αντίστοιχη με την φαρμακευτική αγωγή, καθώς επηρεάζουν την έκκριση νευρομεταβιβαστών, αλλά δίχως τις παρενέργειες.
Και η σωματοποίηση του άγχους δεν είναι ένας λόγος που σας χτυπούν την πόρτα;
Ναι, είναι κι αυτός. Η αλήθεια όμως είναι ότι έχει δημιουργηθεί μεγάλος συναγερμός γύρω από το άγχος, με κοινό ζητούμενο απ’ όλους να το εξαφανίσουμε. Έτσι καταλήγουμε να είμαστε αγχωμένοι, γιατί υποτίθεται ότι δεν πρέπει να έχουμε άγχος. Κι όμως το χειρότερο άγχος, είναι το άγχος, να μην έχεις άγχος. Στην πραγματικότητα θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο τα καταγράφουμε, αφού στην πραγματικότητα το άγχος είναι η εγρήγορση, που μας βοηθάει να τα καταφέρουμε στα δύσκολα. Για να πάψει να μας δημιουργεί προβλήματα το άγχος σωματικά και ψυχολογικά πρέπει να το αποδεχτούμε.
Τι θα με μάθει επομένως ο συστημικός υπαρξιακός ψυχοθεραπευτής για το άγχος μου;
Να αναρωτηθείς για ποιο λόγο μπορεί να βλέπεις ύποπτα το άγχος σου. Σε βοηθάει να το γνωρίσεις καλύτερα, γιατί όταν το γνωρίσεις καλύτερα, θα μπορείς να το ελέγξεις και να το αξιοποιήσεις. Και κυρίως να φροντίσεις να αναπτύξεις το δημιουργικό άγχος, που σημαίνει ότι η ζωή σου θα είναι ενδιαφέρουσα και καθόλου βαρετή.
Το χειρότερο άγχος, είναι το άγχος, να μην έχεις άγχος.
Γενικά κερδίζει έδαφος η ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα;
Σαφώς έχουμε μια τεράστια αύξηση των αιτημάτων για θεραπεία. Και λόγω της κρίσης και λόγω των προβλημάτων στις σχέσεις των δύο φύλων, της οικογένειας ακόμα και στις φιλίες. Τα θέματα που έχει να αντιμετωπίσει μια σύγχρονη γυναίκα είναι διαφορετικά και πιο απαιτητικά, από εκείνα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες των προηγούμενων γενιών. Την ίδια ώρα, οι άντρες που ένιωθαν επί αιώνες τη σιγουριά ότι ελέγχουν τα πράγματα, δυσκολεύονται να προσδιορίσουν τη θέση τους. Το ερωτήματα, όμως, που προκύπτουν δεν αφορούν τόσο την ταυτότητα των γυναικών, αλλά την ταυτότητα των ανδρών. Γι’ αυτό οι γυναίκες έρχονται σε μας περισσότερο προβληματισμένες από ποτέ με μία διάχυτη αίσθηση, ότι δεν υπάρχουν άνδρες ή αναρωτιούνται τι τρέχει με τους άνδρες…
Τι τρέχει με τους άνδρες;
Ψάχνονται. Ποιος είμαι; Ποιος θέλω να είμαι; Ποιος καλούμαι να είμαι; Αναρωτιέται σήμερα ένας άνδρας. Και φυσικά σε όλη αυτή την αναζήτηση μπλέκονται και τα αιτήματα των γυναικών οι οποίες αντιλαμβάνονται ότι οι άνδρες ψάχνονται. Οι γυναίκες τα προηγούμενα χρόνια ζήτησαν άνδρες πιο βολικούς, που θα μπορούσαν να τους χειριστούν καλύτερα. Το baby face όμως της προηγούμενης δεκαετίας βρέθηκε αναξιόπιστο με δύο τρόπους: Τα μεν καλά παιδιά αποδείχθηκαν αδύναμοι άνδρες, ενώ τα κακά παιδιά κακοί σύντροφοι.
Και το σημερινό αίτημα των γυναικών ποιό είναι; Τι είναι αυτό που θέλουν οι γυναίκες;
Θέλουν κάποιον να είναι βολικός, αλλά να παίρνει και πρωτοβουλίες. Και πιο συγκεκριμένα, τις πρωτοβουλίες που θα ήθελαν εκείνες. Θα σας το πω με απλά λόγια για να το καταλάβετε. Λέει μια γυναίκα: θέλω να πάρεις εσύ την πρωτοβουλία να μου προτείνεις κάτι… Ας πούμε να πάμε κάπου. Π.χ. ένα ταξίδι… Αρκεί να με πας εκεί που θα ήθελα εγώ. Π.χ. Θεσσαλονίκη, Παρίσι, Μιλάνο. Καταλαβαίνετε… είναι αντιφατικό!
Το καταλαβαίνω… αν και ομολογώ ότι αυτή η σκέψη κατακλύζει συχνά και το δικό μου γυναικείο μυαλό. Υπάρχει κάποιο καινούργιο αίτημα; Ποιος θεωρείται ο ιδανικός άνδρας σύντροφός πλέον;
Ο τρυφερός δημιουργικός άνδρας. Ένας άνδρας δηλαδή που είναι σίγουρος προς τον ανδρισμό του και τους προσωπικούς του στόχους, αλλά που να μπορεί να εκφράζει την τρυφερότητά του και τα συναισθήματά του. Όχι από αδυναμία, αλλά από ασφάλεια.
Έχουν μεγαλώσει τα αγόρια από τις μαμάδες τους έτσι ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτό το ρόλο;
Όταν η γυναίκα έχει μια καλή συντροφική σχέση, έχοντας δίπλα της έναν άνδρα σύντροφο, γίνεται καλή μητέρα. Όταν νιώθει στερημένη στη προσωπική της ζωή είναι πολύ πιθανό να πέσει πάνω στο γιο για να καλύψει τις δικές της ανάγκες. Ένα αγόρι που μεγαλώνει νιώθοντας ότι διαρκώς οφείλει στη μητέρα του που θυσιάστηκε γι’ αυτόν, δεν μπορεί να αναλάβει επαρκώς τον ρόλο του άνδρα προς τη γυναίκα του, οπότε εκεί δημιουργούνται προβλήματα.
Έχουν ειπωθεί πολλά για τη νοσηρότητα της ελληνικής οικογένειας…
Τα κλειστά συστήματα είναι νοσηρά, όχι η ελληνική οικογένεια. Όμως συχνά η ελληνική οικογένεια συντηρεί τα κλειστά συστήματα. Στην Ελλάδα η παραδοσιακή οικογένεια εξελίχθηκε σε παιδοκεντρική με κάποιες παρενέργειες. Η εμπειρία μας δείχνει ότι παιδιά των παιδοκεντρικών οικογενειών είτε αρνούνται να μεγαλώσουν και δεν παντρεύονται γιατί μένουν αιώνια παιδιά, είτε γίνονται ανώριμοι γονείς που δεν φροντίζουν τα παιδιά τους, γιατί προτιμούν να τους φροντίζουν. Υπάρχουν όμως και πολλές Ελληνικές οικογένειες που αναπτύσσουν ένα θερμό περιβάλλον και αγαπητικές σχέσεις.
Επομένως δεν είστε από τους ψυχοθεραπευτές που πιστεύετε ότι για όλα φταίνε οι γονείς;
Οι υπαρξιακοί συστημικοί ψυχοθεραπευτές δεν μαχόμαστε τους γονείς. Μαχόμαστε την παθολογία όπου υπάρχει, όχι τα πρόσωπα. Δουλεύουμε πρώτα απ’ όλα για να βοηθήσουμε τον θεραπευόμενο να κατανοήσει τι μπορεί να μην του έδωσαν οι γονείς του απ’ αυτά που χρειαζόταν. Πολλές φορές μέσα από τη σχέση με τους γονείς μας μπαίνουμε σε ρόλους που μας ακολουθούν σ’ όλη μας τη ζωή. Αν καταλάβουμε όμως το πώς και το γιατί μπορούμε να ελευθερωθούμε. Στόχος της υπαρξιακής συστημικής θεραπείας είναι να τα καταλάβει όλα αυτά ο θεραπευόμενος αλλά να μην μείνει κολλημένος στα «παράπονα». Αντίθετα ν’ αναλάβει την ευθύνη της ζωής του και να κάνει όσα χρειάζεται για να λειτουργήσει καλύτερα, να νιώσει καλύτερα, να ζήσει καλύτερα και φυσικά να συνδεθεί με τους άλλους καλύτερα.
Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η ψυχοθεραπεία διαρκεί χρόνια. Ισχύει αυτό;
Όχι πάντα. Υπάρχουν άτομα που λύνουν γρήγορα τα θέματά τους, καθώς αυτό είναι που τους ενδιέφερε. Η αυτογνωσία όμως είναι απαιτητική διεργασία και μακρόχρονη. Η οικογενειακή θεραπεία μπορεί να είναι συγκλονιστικά ανατρεπτική και συνάμα, σύντομη. Ακόμα και μία συνεδρία μπορεί να φέρει την αλλαγή που θ’ αλλάξει τη δυναμική της οικογένειας.
Όταν η γυναίκα έχει μια καλή συντροφική σχέση, έχοντας δίπλα της έναν άνδρα σύντροφο, γίνεται καλή μητέρα
Και πώς ακριβώς λειτουργεί η οικογενειακή θεραπεία;
Συνήθως στην οικογενειακή θεραπεία έρχονται οι γονείς για κάποιο πρόβλημα του παιδιού ή του εφήβου. Αυτό που κάνουμε εμείς είναι να τραβήξουμε την προσοχή από το προβληματικό μέλος και να ρίξουμε φως στις προβληματικές σχέσεις που ευθύνονται για την ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας. Άρα αυτό που εξετάζουμε είναι το γιατί έφτασε να έχει το παιδί προβληματική συμπεριφορά χωρίς όμως στόχος μας να είναι να κατηγορήσουμε κάποιον. Οι γονείς εξάλλου είναι αυτοί που έχουν τα κλειδιά για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που προκύπτουν. Κάποιες φορές όμως χρειάζεται να τους δείξεις ποιο κλειδί πρέπει να χρησιμοποιήσουν. Με την οικογενειακή θεραπεία μπορούν να συνειδητοποιήσουν το πως περιπλέκονται οι μεταξύ τους σχέσεις, πως μπορούν να λειτουργήσουν καλύτερα, πώς να φροντίσουν καλύτερα ο ένας τον άλλον ή να φροντίσουν καλύτερα τον ίδιο τους τον εαυτό, γιατί αυτό είναι σημαντικός παράγοντας για να είναι κάποιος, καλός γονιός.
Η θεραπεία ζεύγους απαιτεί περισσότερο χρόνο; Είναι αποτελεσματική;
Απαιτεί πρώτα απ’ όλα να υπάρχει ζευγάρι. Και φυσικά με ποιο αίτημα έρχονται και αν αυτό είναι κοινό και για τους δύο. Κάποιοι έρχονται με το αίτημα να κάνουν μια ύστατη προσπάθεια, αλλά στην πράξη έχουν αποφασίσει να χωρίσουν. Άλλες πάλι φορές ο ένας θέλει να σωθεί η σχέση, ενώ ο άλλος στην πραγματικότητα θέλει να φύγει. Όταν το αίτημα είναι κοινό έχει καλό αποτέλεσμα η θεραπεία. Μπορεί όχι μόνο να σωθεί η σχέση, αλλά να ευνοηθεί το μοίρασμα συναισθημάτων και να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη, η έλξη και η εκτίμηση. Έχουμε επίσης και ομάδες ζευγαριών.
Δεν ήξερα ότι υπάρχει κάτι τέτοιο. Πολύ δύσκολο μου ακούγεται αυτό… Δεν είναι δύσκολος ο ρόλος σας; Δεν είναι σαν να είστε στη μέση σαν διαιτητής;
Πρόκειται για ζευγάρια που δεν έχουν θέματα χωρισμού. Θέλουν να είναι μαζί και στοχεύουν στη βελτίωση της συντροφικής τους σχέση. Η αλήθεια είναι ότι απαιτεί ειδική εκπαίδευση η θεραπεία ζεύγους. Δεν είναι κάτι εύκολο και μάλιστα η ομαδική. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά. Λειτουργούμε μαζί με τη γυναίκα μου την θεραπευτική ομάδα ζευγαριών 18 χρόνια και τα ζευγάρια που έχουν περάσει, το θεωρούν σημαντικό στοιχείο της ζωής τους.
Ποια μορφή θεραπείας σας αρέσει περισσότερο; Ατομική; Ζεύγους, Ομαδική;
Λατρεύω τη θεραπεία! Κάθε θεραπεία, γιατί από αυτή αναδύεται η ομορφιά, η υγεία, η δύναμη των ανθρώπων.
Κύριε Καραγιάννη εσείς έχετε επόπτη; Ή να το πω αλλιώς, τον ψυχολόγο σας;
Ο σημαντικός επόπτης μου είναι η σύντροφός μου Ελένη Καραγιάννη, ψυχίατρος, επόπτης ψυχοθεραπεύτρια, με την οποία μοιραζόμαστε μεταξύ άλλων, και τους όποιους προβληματισμούς μας.
O Δρ. Δημήτρης Καραγιάννης είναι ψυχίατρος–ψυχοθεραπευτής, Διευθυντής του Κέντρου Παιδοψυχικής Υγιεινής, καθηγητής του Frederick University Κύπρου και Επιστημονικός Συνεργάτης του Ινστιτούτου «Αντίστιξη», στο οποίο εκπαιδεύονται ειδικοί της ψυχικής υγείας στην Ψυχοθεραπεία. Είναι Υπαρξιακός Συστημικός Ψυχοθεραπευτής ζευγαριών, ομάδας και οικογένειας και επόπτης ψυχοθεραπευτών. Είναι συγγραφέας των ψυχολογικών δοκιμίων: «Ρωγμές και Αγγίγματα», «Η αδικία που πληγώνει», «Έρωτας ή τίποτα». Το τελευταίο του βιβλίο έχει τίτλο “Αλλάζει ο άνθρωπος;” και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ.
Διάβασε ακόμα: