Είναι γεγονός ότι στις μέρες μας δεν ζούμε αποκομμένοι από ερεθίσματα και πληροφορίες και η έννοια της παγκοσμιοποίησης και των «ανοιχτών συνόρων» είναι όλο και πιο έκδηλη. Οι πολιτισμοί επηρεάζουν ο ένας τον άλλον, οι επικοινωνίες, οι εικόνες, το φαγητό, η μουσική, τα social media όλα αναμειγνύονται και όλα αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας. Επομένως, η ποικιλομορφία και το διαφορετικό είναι κάτι που καθημερινά όλοι βιώνουμε, συνειδητά ή ασυνείδητα, με διάφορους τρόπους.
Διαφορετικότητα & Συμπερίληψη | Diversity & Inclusion
H Διαφορετικότητα (Diversity) στον εργασιακό χώρο περιλαμβάνει πολλά περισσότερα από το φύλο ή την εθνικότητα. Συναντάμε διαφορετικότητα ως προς την ηλικία, το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, το θρήσκευμα, την περιορισμένη κινητικότητα, τον τρόπο σκέψης κ.ο.κ.
Η Συμπερίληψη (Inclusion) αναφέρεται στην έννοια ενός συναινετικού, γόνιμου περιβάλλοντος που χωράει τη συμμετοχή όλων όπως είναι, χωρίς φίλτρα και περιορισμούς.
Ο μέσος άνθρωπος στον δυτικό κόσμο περνάει πολύ χρόνο στο εργασιακό του περιβάλλον, συσχετίζεται με άλλους ανθρώπους διευθυντές, προϊσταμένους, συναδέλφους και είναι σημαντικό να νιώθει ότι στο περιβάλλον αυτό αντιμετωπίζεται με δικαιοσύνη, σεβασμό και αξιοκρατία. Να νιώθει ότι συμπεριλαμβάνεται, ότι ακούγεται και ότι τον/την αποδέχεται το υπόλοιπο σύνολο. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η διαφορετικότητα στο ανθρώπινο δυναμικό δεν αρκεί από μόνη της. Πρέπει να συνοδεύεται από ενέργειες συμπερίληψης που ενισχύουν τις εργασιακές προοπτικές για όλους, την εξέλιξη, την εξάλειψη προκαταλήψεων, την προώθηση δικαιοσύνης, σεβασμού, αξιοκρατίας και πολυφωνίας.
Τι έδειξαν οι έρευνες
Έρευνα του 2021 σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε χώρες της Ευρώπης με συμμετοχή από επαγγελματίες του χώρου του Ανθρώπινου Δυναμικού και Ηγέτες, κατέδειξε ότι περίπου το 30% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν δεν έχουν συγκεκριμένη εταιρική πολιτική και Στρατηγική για θέματα Διαφορετικότητας & Συμπερίληψης. Επιπλέον το 50% των επιχειρήσεων χαρακτηρίζουν τη Διαφορετικότητα & Συμπερίληψη ως «πρόκληση» χωρίς να έχει κάνει κάτι γι’ αυτό, ενώ το 10% δεν πιστεύει ότι είναι σημαντική.
Η McKinsey δημιούργησε το 2020 μία παγκόσμια έκθεση που διερευνά τα επίπεδα Διαφορετικότητας & Συμπερίληψης στις επιχειρήσεις. Σε έρευνα που διεξήγε, διαπιστώθηκε ότι σχετικά με τη Διαφορετικότητα η γενικότερη αντιμετώπιση είναι κατά 52% θετική, αλλά για τη Συμπερίληψη το ποσοστό θετικής προδιάθεσης μειώνεται στο 30%. Η έρευνα διαπίστωσε ότι υπήρχαν ιδιαίτερα αρνητικά συναισθήματα ως προς την ισότητα και τη δικαιοσύνη ίσων ευκαιριών.
Συμπερασματικά λοιπόν, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο οι επιχειρήσεις γίνονται όλο και πιο πρόθυμες να εντάξουν στο εργατικό δυναμικό τους άτομα από διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, κουλτούρες, φύλο, σεξουαλικό προσανατολισμό κλπ δεν επικεντρώνονται στο να διασφαλίσουν ότι η εμπειρία εργαζομένου (Εmployee Εxperience) από αυτές τις ομάδες θα είναι θετική.
Γιατί οι εταιρείες να επενδύσουν στην ανάπτυξη κουλτούρας Συμπερίληψης στο χώρο εργασίας
Οι εργαζόμενοι νιώθουν αξία
Όταν οι εργαζόμενοι νιώθουν αποδεκτά, ισότιμα μέλη μιας ευρύτερης ομάδας συναδέλφων, τότε τα επίπεδα ευτυχίας και παραγωγικότητας αυξάνονται, καθώς αισθάνονται ότι η δουλειά που καταβάλουν εκτιμάται και αξίζει και στα μάτια των υπολοίπων.
Υψηλότερα επίπεδα Καινοτομίας, Ευελιξίας και Δημιουργικότητας
Με τη συμμετοχή περισσότερων, διαφορετικών μελών στο διάλογο, σε brainstorming, στην υλοποίηση των projects ενισχύεται περαιτέρω η συμμετοχή, η αυτοπεποίθηση των μελών και το «out of the box thinking» που οδηγεί σε καινοτόμες ιδέες και προτάσεις, νέα προϊόντα, υπηρεσίες, πρακτικές.
Καλύτερες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων (Problem solving)
Σε έρευνα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για τη Διαχείριση της Διαφορετικότητας, διαπιστώθηκε ότι όταν οι ομάδες αποτελούνται από ένα πολύχρωμο μωσαϊκό διαφορετικών μεταξύ τους μελών, τότε είναι σε θέση να επιλύουν ομαλότερα πολύπλοκα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Αυτό προκύπτει γιατί η διαφορετική οπτική γωνία και εμπειρίες του κάθε μέλους αυξάνει τη συνολική γνώση της ομάδας, καθώς και τις προτεινόμενες προτάσεις επίλυσης του προβλήματος.
Προσέλκυση Ταλέντων
Εταιρείες οι οποίες είναι ανοιχτές και επιδιώκουν να προσλάβουν άτομα ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία, την αναπηρία, την κοινωνική προέλευση, τη θρησκεία κ.α. αυξάνουν τη δεξαμενή άντλησης ταλέντων και εντάσσοντας στο δυναμικό τους άτομα με ποικιλόμορφες μορφές εμπειριών, ιδεών, απόψεων. Επιπλέον, η κουλτούρα Διαφορετικότητας & Συμπερίληψης είναι ευεργετική για τη φήμη και το Employer Branding της εταιρείας. Σε έρευνά της η Deloitte αναφέρει ότι το 80% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι η ύπαρξη κουλτούρας Συμπερίληψης είναι σημαντικός παράγοντας όταν επιλέγουν έναν εργοδότη.
Know your customer…better
Σύμφωνα με το Harvard Business Review, οι «πολύχρωμες» ομάδες, έχουν κατά μέσο όρο 152% περισσότερες πιθανότητες από μια άλλη ομάδα, με μικρή διαφορετικότητα στα μέλη της, να κατανοήσει καλύτερα τις ανάγκες των πελατών, καθώς οι διάφορες κατηγορίες πελατών «εκφράζονται» και εκπροσωπούνται καλύτερα στις ποικιλόμορφες ομάδες
Εταιρική Φήμη
Οι εταιρείες που έχουν καλλιεργήσει μια κουλτούρα Διαφορετικότητας & Συμπερίληψης, που την υποστηρίζουν συνειδητά και την επικοινωνούν ενισχύουν ακόμα περισσότερο τη φήμη και το brand τους, καθώς έχουν ως ένθερμους υποστηρικτές εργαζόμενους, πελάτες και ΜΜΕ. Ενδυναμώνουν τόσο το marketing brand, όσο και το employer brand τους.
Δέσμευση και αφοσίωση εργαζομένων
Πρακτικές και ενέργειες Συμπερίληψης επιτρέπουν στους εργαζόμενους να ακούγεται ο λόγος τους, οι ιδέες τους, να διεκδικούν επί ίσοις όροις την εξέλιξή τους, να αντιμετωπίζονται με δικαιοσύνη και σεβασμό. Τέτοια εργασιακά περιβάλλοντα ενισχύουν την εργασιακή δέσμευση και το προσωπικό κίνητρο του κάθε εργαζόμενου να δώσει τον καλύτερό του εαυτό, αξιοποιώντας όλες τις αρετές και τις δεξιότητές του.
Αυξημένα εταιρικά κέρδη
Υπάρχουν πολλές έρευνες που αποδεικνύουν τη θετική σχέση μεταξύ Διαφορετικότητας στο Ανθρώπινο Δυναμικό και αύξησης των εταιρικών κερδών. Εταιρείες του Fortune 500 με γυναίκες σε υψηλές ηγετικές θέσεις, επιτυγχάνουν υψηλότερα οικονομικά αποτελέσματα κατά μέσο όρο, αλλά και η McKinsey σε έκθεσή της διαπίστωσε ότι η μεγαλύτερη φυλετική και εθνοτική διαφορετικότητα σε επίπεδο στελεχών, συσχετίζεται με υψηλότερη κερδοφορία
Πώς μπορεί να ενισχυθεί η εταιρική κουλτούρα σχετικά με τη Διαφορετικότητα & τη Συμπερίληψη
«Η κουλτούρα τρώει τη Στρατηγική για πρωινό» λέει η γνωστή φράση του Peter Drucker. Πράγματι, η αλλαγή της κουλτούρας σε μια εταιρεία δεν επιτυγχάνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα, ούτε με μόνο την σύνταξη μιας εταιρικής πολιτικής. Θέλει χρόνο, προσπάθεια, υπομονή, επιμονή, συνεχείς ενισχυτικές ενέργειες, ξανά προσπάθεια κ.ο.κ. Σε αρκετές περιπτώσεις χρειάζονται γενναίες αποφάσεις που αγγίζουν το λειτουργικό DNA της εταιρείας και χρειάζεται επαναπροσδιορισμός στις εταιρικές αξίες ή και σε επιμέρους εταιρικές πολιτικές διαφόρων λειτουργιών (π.χ. πολιτική προσλήψεων, πολιτική εσωτερικών προαγωγών, διαχείρισης ταλέντων κλπ). Με αυτό τον τρόπο θα ενισχυθεί η εμπειρία εργαζομένου (Εmployee Εxperience) και κατ’επέκταση οι εταιρικές αποδόσεις.
Ποιες όμως είναι οι αρχικές ενέργειες που μπορούν να γίνουν ώστε να ξεκινήσει η αλλαγή στη νοοτροπία και κουλτούρα; Ακολουθούν κάποια προτεινόμενα «σημεία εκκίνησης» που μπορούν να υλοποιηθούν σε συνεργασία με ειδικούς.
- Εκπαίδευση ηγετικής ομάδας
Οι Ηγέτες και οι Ηγέτιδες είναι role models, δίνουν τον τόνο και το παράδειγμα. Προκειμένου οι Συμπεριληπτικές ενέργειες και πρακτικές να διαχυθούν σε όλη την εταιρεία, πρέπει να αναγνωρίζονται, να υποστηρίζονται έμπρακτα και να κατανοούνται από την ηγετική ομάδα. Δεν αρκεί μόνο η εκπαίδευση στους individual contributors. Εάν οι Ηγέτες και Ηγέτιδες της εταιρείας δεν κατανοήσουν, ενστερνιστούν και αποδεχτούν τη Διαφορετικότητα & τη Συμπερίληψη στις ομάδες και στο σύνολο της εταιρείας, τότε η αλλαγή στην κουλτούρα είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθεί.
- D&I Task Force Team
Δημιουργήστε ανεξάρτητη “task force” ομάδα D&I με τη συμμετοχή πρεσβευτών (ambassadors) από πολλά τμήματα και ιεραρχικά status. Σε συνεργασία με την Ηγετική ομάδα και το τμήμα HR, η ομάδα D&I θα μπορεί να προτείνει αλλαγές σε εταιρικές πολιτικές, θα μπορεί να εφαρμόζει νέες ιδέες αλλά και θα αξιολογεί την πορεία των μεταρρυθμίσεων εντοπίζοντας θέματα που προέκυψαν και προτείνοντας λύσεις. Βασικός στόχος της ομάδας είναι οι θετικές αλλαγές να συμβάλλουν στη βέλτιστη Εμπειρία Εργαζομένου (ΕmployeeΕxperience) και στη δημιουργία κουλτούρας χωρίς αποκλεισμούς.
- Team Meetings
Εφόσον το θέμα της συνάντησης το επιτρέπει, διασφαλίστε ότι στις ομαδικές συναντήσεις έχουν προσκληθεί όλοι και τους έχει δοθεί το βήμα για να εκφράσουν την άποψή τους. Στα άτομα που από τη φύση τους είναι πιο εσωστρεφή και διστάζουν να εκφραστούν, δώστε εσείς το λόγο, παρακινήστε τους να σας πουν την άποψή τους.
- Check in meetings
Καθιερώστε κατ’ ιδίαν Check in meetings με τα μέλη της ομάδας σας. Ακούστε κατά 80%, μιλήστε κατά 20%.Η θεματολογία να μην περιορίζεται σε θέματα δουλειάς (υπάρχουν άλλες ευκαιρίες για αυτά). Αφήστε να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους, ό,τι τους απασχολεί, ό,τι τους ευχαριστεί, ό,τι τους προβληματίζει. Είναι οι καλύτερες συναντήσεις για να ανθρώπινη επαφή και σύνδεση με τα μέλη της ομάδας σας.
- Εκδηλώσεις και ενέργειες επικοινωνίας
Καθιερώστε ενέργειες, newsletters, ομιλίες, αποστολή συμβολικών δώρων προς το προσωπικό, CSRπρωτοβουλίες με τη συμμετοχή του προσωπικού με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, το μήνα Υπερηφάνειας, την παγκόσμια ημέρα ΑμεΑ, ώστε να ενισχύσετε την ευαισθητοποίηση του κόσμου αλλά και την κουλτούρα Διαφορετικότητας & Συμπερίληψης που υποστηρίζει η εταιρεία.
Ας ελπίσουμε ότι όλα τα παραπάνω έδωσαν αρκετή τροφή για σκέψη και σχεδιασμό ενεργειών προς την κατεύθυνση μιας πραγματικότητας περισσότερο ισότιμης, αξιοκρατικής, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, με απτή θετική επίδραση στους εργαζομένους και στα αποτελέσματα της εταιρείας. Είναι πλέον μονόδρομος για όλες τις εταιρείες να εντάξουν τη Διαφορετικότητα & Συμπερίληψη στην κουλτούρα, τις ενέργειες και τις πολιτικές τους.