Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:
-Πόσο συχνό είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
-Τι άλλαξε με την άφιξη της Covid.
Σχεδόν όλοι είναι εξοικειωμένοι με τα βραχυπρόθεσμα συμπτώματα μιας οξείας μόλυνσης SARS-CoV-2. Αυτά είναι ο πυρετός, ο βήχας, τα αναπνευστικά προβλήματα, η κόπωση, η διάρροια και άλλα συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης. Παρόλο που κάποιοι γιατροί έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τη δυνατότητα της μόλυνσης να προκαλέσει μακροχρόνια βλάβη στα όργανα, η δημοφιλής αντίληψη για τον κορονοϊό είναι ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των ασθενών πεθαίνουν και οι υπόλοιποι αναρρώνουν. Αλλά καθώς η πανδημία εξαπλώνεται, οι ειδικοί έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν ότι πολλοί ασθενείς εξακολουθούν να παλεύουν με διάφορα συμπτώματα μετά τον ιό.
Μερικοί από αυτούς τους ασθενείς επανέρχονται πλήρως, ακόμα κι αν χρειάζεται εβδομάδες ή μήνες. Αλλά κάποιοι δεν επανέρχονται. Και για αυτούς που δεν έχουν ακόμα ανακάμψει πλήρως, υπάρχουν όλο και περισσότερες υποψίες ότι ο ιός μπορεί να λειτουργεί σαν καταλύτης για ένα πρόβλημα που κοινώς ονομάζεται σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
“Η κούραση διαρκείας, καθώς και η ομίχλη εγκεφάλου και άλλα επίμονα συμπτώματα έχουν αναφερθεί από πολλούς ασθενείς με Covid-19,” υποστηρίζει ο John Swartzberg, MD, ειδικός στις μολυσματικές ασθένειες και ομότιμος καθηγητής στο University of California, Berkeley. Ο Swartzberg αναφέρει ότι αυτά τα μεταγενέστερα συμπτώματα είναι τυπικά για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, μια ασθένεια που ονομάζεται αλλιώς μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα (myalgic encephalomyelitis) και χρησιμοποιείται η συντομογραφία ME/CFS. “Γνωρίζουμε ότι στους ασθενείς που αναπτύσσεται ME/CFS, συχνά ενεργοποιείται από μια σοβαρή μόλυνση,” τονίζει. “Επομένως, υπάρχει η σκέψη ότι ο SARS-CoV-2 θα μπορούσε να είναι η αιτία.”
Η σχέση μεταξύ Covid-19, ME/CFS και του “Post-Viral Syndrome”
Τον Ιούλιο, στο Journal of the American Medical Association (JAMA) δημοσιεύτηκε μια αναφορά από την Ιταλία που αποκάλυψε ότι πολλοί πρώην ασθενείς με Covid-19-που είχαν νοσηλευθεί, είχαν πάρει εξιτήριο και δεν ήταν πλέον θετικοί στον ιό-εξακολούθησαν να αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, μήνες μετά τη φαινομενική τους ανάρρωση. Μεταξύ των 143 ανθρώπων που συμμετείχαν στην έρευνα, μόνο 18 δεν είχαν κανένα σύμπτωμα 60 μέρες μετά το εξιτήριό τους. Περισσότεροι από τους μισούς ανέφεραν ότι εξακολουθούσαν να βιώνουν 3 ή περισσότερα συμπτώματα, ανάμεσα στα οποία η κόπωση ήταν η πιο συχνή.
Κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης συνέντευξης τύπου, ο Anthony Fauci, MD, διευθυντής του U.S. National Institute of Allergy and Infectious Diseases, μίλησε για τις πιθανές μακροχρόνιες επιπτώσεις της Covid-19 και συγκεκριμένα αν οι άνθρωποι που περνούν τον ιό, κινδυνεύουν από χρόνιες αρρώστιες. Ο Fauci υποστήριξε ότι πολλοί ασθενείς με Covid-19 αναφέρουν προβλήματα υγείας που υποδεικνύουν το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Ανέφερε την ομίχλη του εγκεφάλου, την κόπωση και τα προβλήματα συγκέντρωσης. Ανεπαρκής ύπνος, μυϊκοί πόνοι και συμπτώματα κατάθλιψης είναι μερικά άλλα.
Οι γιατροί έχουν εδώ και καιρό αναγνωρίσει ότι οι ιικές μολύνσεις μπορούν να λειτουργήσουν σαν καταλύτες για κόπωση, προβλήματα στο συκώτι και άλλα προβλήματα υγείας που επιμένουν για καιρό, αφού ο ίδιος ο ιός έχει περάσει. Μια αναφορά του 1987 στο Journal of the Royal College of General Practitioners σκιαγράφησε το περίγραμμα του συνδρόμου μετά τον ιό. “Το σύνδρομο τυπικά ακολουθεί μια μόλυνση του άνω αναπνευστικού συστήματος, από την οποία ο πάσχων δεν μπορεί να αναρρώσει πλήρως”, ο συγγραφέας της αναφοράς έγραψε. Το θεμελιώδες σύμπτωμα είναι μια βαθιά κόπωση των μυών, αλλά η κακή μνήμη, η έλλειψη συγκέντρωσης και οι αναταραχές στον ύπνο είναι επίσης κοινά χαρακτηριστικά.
Παρόλο που οι γιατροί εντόπισαν και κατέγραψαν περιστατικά ME/CFS πριν από περισσότερα από 70 χρόνια, η ασθένεια μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν “ψυχοσωματική”, κάτι που κάποιοι ειδικοί χρησιμοποιούσαν σαν ευγενικό ευφημισμό για το “φανταστική”. Ευτυχώς, αυτό έχει αλλάξει. “Νομίζω ότι πλέον είναι ευρέως αποδεκτό ότι υπάρχει ένα πρόβλημα που προκαλεί βαθιά και χρόνια κόπωση στους ασθενείς, και δεν είναι μια ψυχοσωματική ασθένεια,” αναφέρει ο Swartzberg.
Μέχρι σήμερα, λίγες ιατρικές σχολές περιλαμβάνουν το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης στην ύλη τους, και οι περισσότεροι γιατροί δεν είναι εκπαιδευμένοι να αναγνωρίζουν και να θεραπεύουν αυτήν την ασθένεια. “Θα έλεγα ότι πρόκειται για μια από τις ασθένειες με το μεγαλύτερο στίγμα,” αναφέρει ο Leonard Jason, PhD, καθηγητής κλινικής ψυχολογίας και ερευνητής στο DePaul University στο Σικάγο. Μέρος του προβλήματος, σύμφωνα με τον Jason, είναι ότι δεν υπάρχει ακόμα μια αιμοληπτική ή εργαστηριακή εξέταση για ME/CFS. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτό, συνήθως διαγιγνώσκονται βάσει των συμπτωμάτων που αναφέρουν οι ίδιοι, αν και πρόσφατη έρευνα στο Stanford University έχει εντοπίσει εν δυνάμει βιοσημεία για ME/CFS. Το CDC εκτιμά ότι μέχρι 2,5 εκατομμύρια Αμερικανοί πάσχουν από το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, αλλά το 90% εξ αυτών δεν έχει διαγνωστεί επίσημα.
Ένα πράγμα γνωρίζουν οι ειδικοί: το ME/CFS συχνά ακολουθεί μολυσματικές ασθένειες. “Γνωρίζουμε ότι το 80% των περιπτώσεων χρόνιας κόπωσης οφείλονται σε κάποια μόλυνση και συχνά πρόκειται για ιό,” αναφέρει ο Oved Amitay, CEO της ΜΚΟ Solve ME/CFS Initiative. Υποστηρίζει ότι ο ιός Epstein-Barr, που προκαλεί μονοπυρήνωση αποδεδειγμένα οδηγεί σε σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Το ίδιο ισχύει και για παλαιότερους κορονοϊούς, όπως ο SARS και ο MERS.
Πόσοι άνθρωποι με Covid-19 μπορεί να αναπτύξουν ME/CFS? Ο Jason ισχυρίζεται ότι παλαιότερες έρευνες διαπιστώνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων που πάσχουν από ιικές μολύνσεις, ίσως το 10% ή και περισσότερο-νιώθουν άρρωστοι ακόμα και 6 μήνες αργότερα.
Οι αιτίες του post-Covid συνδρόμου και του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης
Ο Jason υποστηρίζει ότι υπάρχουν θεωρίες, αλλά όχι γρήγορες απαντήσεις. “Μερικοί νομίζουν ότι υπολείμματα ενός ιού μπορεί να υπάρχουν στο σύστημα ενός ανθρώπου δημιουργώντας προβλήματα,” αναφέρει. Παρόλο που τα συνηθισμένα τεστ δεν αποκαλύπτουν τη συνεχιζόμενη παρουσία του ιού, ένα συστατικό του μπορεί να κρύβεται στον εγκέφαλο ή στο σώμα, προκαλώντας βλάβες.”
Ό,τι κι αν πηγαίνει άσχημα, ο Jason πιστεύει ότι έχει σχέση με τον εγκέφαλο. “Νομίζουμε ότι το ανοσοποιητικό σύστημα πλήττεται από την μόλυνση, η οποία μετά κάνει την πιο σοβαρή ζημιά στον εγκέφαλο.” Σε ό,τι αφορά τις θεραπείες, οι περισσότερες στρέφονται σε συγκεκριμένα συμπτώματα, όχι στην ανακούφιση ή τη θεραπεία της ασθένειας. Το συμπέρασμα είναι, υποστηρίζει ο Jason, ότι το ενδιαφέρον της ιατρικής κοινότητας για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και το σύνδρομο μετά τον ιό, ήταν μηδαμινό. Ο νέος κορονοϊός μπορεί να το αλλάξει αυτό. “Το πεδίο του ME/CFS έχει ήδη αλλάξει δραματικά τους τελευταίους λίγους μήνες,” αναφέρει. Τώρα που τόσοι πολλοί άνθρωποι αναπτύσσουν συμπτώματα χρόνιας κόπωσης μετά τον κορονοϊό, όσοι το αμφισβητούσαν έχουν σωπάσει.
Διάβασε ακόμα:
Ποιους κινδύνους θέτει η COVID-19 για την εξάλειψη των παιδικών θανάτων