Μισθοί, δεξιότητες, ψηφιακός μετασχηματισμός και διαχείριση προσωπικού. Πώς θα αποκτήσουμε την κουλτούρα της αλλαγής και της διαρκούς επαναπροσαρμογής;
Ας δούμε κάποια από τα τωρινά δεδομένα στην αγορά εργασίας:
- 1 στους 2 εργοδότες της χώρας δηλώνει πως δε βρίσκει προσωπικό με τις δεξιότητες που θέλει.
- Η μετά-covid αγορά εργασίας έγινε, για πολλά επαγγέλματα, παγκόσμια.
- Οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα αυξάνονται, με ιδιαιτέρως μεγάλες ανάγκες σε κλάδους όπως η Πληροφορική, ο Τουρισμός, η Εξυπηρέτηση Πελατών και η Παραγωγή.
- Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ναι μεν προσφέρουν εξειδίκευση, αλλά όχι προσαρμοσμένη στα συνεχώς εξελισσόμενα συστήματα της αγοράς εργασίας ή στα τεχνικά επαγγέλματα, με αποτέλεσμα να προκύπτουν απόφοιτοι από σχολές που δεν καλύπτουν -σε γνωστικό και αριθμητικό επίπεδο- τις σύγχρονες απαιτήσεις.
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν για να μπορέσει να βρεθεί ο κατάλληλος άνθρωπος για την κατάλληλη θέση; Η απάντηση είναι: να διαμορφωθεί αυτός ο άνθρωπος, να του δοθούν τα εργαλεία για να μπορέσει να εξελιχθεί και να ανταποκριθεί στα σημερινά δεδομένα. Και για να συμβεί αυτό, υπάρχουν τέσσερα βασικά πράγματα που πρέπει να αλλάξουν άμεσα γύρω από την εργασία.
Μισθοί
Όταν η αγορά εργασίας αναζητά, σαν να είναι το Άγιο Δισκοπότηρο, ανθρώπους με εξειδικευμένο γνωστικό πεδίο (knowledge workers), για τους οποίους υπάρχει πλέον παγκόσμιος ανταγωνισμός, αυτό σημαίνει πως οι εργοδότες ξεκάθαρα πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη πιο βαθιά για να αποκτήσουν αυτούς που είναι έτοιμοι. Το κράτος ιδανικά, αν θέλει να βοηθήσει τη νέα οικονομία και να προσελκύσει νέες επενδύσεις, θα πρέπει να βάλει πλάτη, δίνοντας εργοδοτικά κίνητρα, μειώνοντας τις εργοδοτικές εισφορές κ.λπ. Αλλά ακόμα και για τους υπόλοιπους εργαζομένους, η τωρινή κατάσταση της αξίας των μισθών, δεδομένης της αύξησης του πληθωρισμού, δεν θα είναι για καιρό ακόμα βιώσιμη.
Δεξιότητες
Ένα ακόμα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι το έλλειμμα δεξιοτήτων. Χρειάζεται επένδυση στην εκπαίδευση. Με μια διαφορετική κουλτούρα από αυτή που είχαμε ως τώρα. Όχι άλλα πτυχία γενικής γνώσης. Αλλά με προγράμματα εκπαίδευσης σε ψηφιακές δεξιότητες και δεξιότητες που ζητά η αγορά, για κάθε επάγγελμα, από τον εργάτη παραγωγής μέχρι τον λογιστή. Για κάθε ηλικία, από τον νέο απόφοιτο, μέχρι αυτόν που θέλει άλλα 10 χρόνια για να βγει στη σύνταξη. Κι αυτό, για να έχει ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο και αποτέλεσμα για τις επόμενες γενιές, πρέπει να ξεκινήσει από τα ίδια τα σπίτια που μεγαλώνουν σήμερα τα παιδιά. Χρειάζεται όλοι να επαναπρογραμματίσουμε την κουλτούρα μας ως προς την εργασία. Ως γονείς, ως εκπαιδευτικοί οργανισμοί, ως εργοδότες και οι ίδιοι, ως εργαζόμενοι. Χρειαζόμαστε πιο πολλούς digital marketers απ’ ό,τι δικηγόρους στην αγορά εργασίας και αυτό είναι κάτι που όλοι το γνωρίζουμε αλλά δεν το λέμε αρκετά ηχηρά. Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση για απόκτηση επίκαιρων δεξιοτήτων είναι μια επένδυση όχι μόνο προς τον άνθρωπο που θα τη λάβει, αλλά και προς την ανταγωνιστική αγορά εργασίας που θέλουμε να έχουμε. Αν δεν εκπαιδεύσουμε ανθρώπους στα συστήματα και τις δεξιότητες που θέλουμε και αν δεν διοχετευθούν αυτοί οι άνθρωποι στην αγορά, δεν θα μπορέσουμε να χτίσουμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό που απαιτεί η ελληνική οικονομία. Για τους εργοδότες, αυτό σημαίνει πως από την αέναη συζήτηση του «δεν βρίσκω κόσμο» και του «αναζητώ μόνο έμπειρα στελέχη», πρέπει να περάσουν σε διαφορετική ενεργή δράση: να προσλάβουν και ανθρώπους χωρίς εμπειρία, αλλά με το κατάλληλο υπόβαθρο για να την αποκτήσουν.
Ψηφιακός μετασχηματισμός
Χαριτολογούμε για τη γιαγιά μας που έχει μάθει να μας κάνει video call στο messenger και ξεχνάμε πως αφήνοντας εργατικό δυναμικό χωρίς πρόσβαση και εξοικείωση σε ψηφιακά εργαλεία είναι σαν να το αφήνουμε συνειδητά εκτός αγοράς εργασίας. Αν δεν είχαμε βοηθήσει και εκπαιδεύσει τη γιαγιά στο tablet, το «ιντερνέτ» και το «γουίφι», θα μαθαίναμε νέα της μόνο σε επισκέψεις. Η οικονομία όμως και οι επιχειρήσεις του αύριο, μεγάλες –και ειδικά μικρομεσαίες– στη χώρα μας, δεν μπορούν να βασίζονται σε μια τυχαία, ασύγχρονη επικοινωνία.
Κι αυτός ο μετασχηματισμός για όσους αναζητούν εργασία ή μια καλύτερη εργασία πρέπει να γίνει και εκτός της εταιρικής εργασιακής πολιτικής. Εμείς οι ίδιοι ως εργαζόμενοι και υπάλληλοι πρέπει να «την ψάχνουμε πιο πολύ». Μια εταιρεία μπορεί να σου προσφέρει πρόσβαση σε ένα σύγχρονο εργαλείο, αλλά το να «ξετινάξεις» τις δυνατότητές του και να το μάθεις είναι και δική σου ευθύνη. Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα σαν έτοιμη γνώση από τους εργοδότες. Πρέπει να σηκωθούμε από τον καναπέ και να ιδρώσουμε, πηγαίνοντας να ακούσουμε ειδικούς σε ένα συνέδριο ή και επενδύοντας προσωπικό χρόνο σε ένα free online course για να μάθουμε, να «ξε-μάθουμε» και να ξανα-μάθουμε.
Διαχείριση προσωπικού
Η μεγαλύτερη επένδυση ενός οργανισμού είναι να καταφέρει να παράγει ανθρώπους ανταγωνιστικούς, αλλά και να τους διαχειρίζεται με τέτοιον τρόπο ώστε να νιώθουν διαρκώς χρήσιμοι, πλήρεις και παραγωγικοί. Τόσο τα νέα ταλέντα όσο και οι προηγούμενες γενιές χρειάζονται διαρκώς καθοδήγηση, αξιολόγηση και το βήμα για να δίνουν ανατροφοδότηση στους ίδιους τους εργοδότες. Οι διαφορετικές δυναμικές και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε γενιάς κάνουν τη διαχείριση του προσωπικού ακόμα πιο μεγάλη πρόκληση σήμερα.
Πώς φτιάχνεις έναν οργανισμό μέσα στον οποίο θα νιώθει αμοιβαία απαραίτητος και ισότιμος τόσο ο senior developer που ζητά project-based remote work αντί ενός συμβατικού ωραρίου, όσο και ο π.χ. κ. Γιώργος, 55 ετών, που εργάζεται στην παραγωγή και απαιτείται η διαρκής φυσική του παρουσία; Με μια κουλτούρα που θα αξιολογεί αυτήν τη διαφορετικότητα και θα προσφέρει σε κάθε εργαζόμενο αυτό που χρειάζεται για να γίνει καλύτερος στο αντικείμενό του.
Τίποτα δεν μπορεί να γίνει αν οι άνθρωποι και η ευημερία τους δεν είναι στο επίκεντρο της προσπάθειας. Οι οργανισμοί πρέπει να μάθουν πως η δέσμευση των εργαζομένων έρχεται όταν οι εργαζόμενοι ταυτίζονται με τον σκοπό της εταιρείας και νιώθουν μέρος της επιτυχίας. Αντίστοιχα, όσοι είμαστε στην αγορά εργασίας οφείλουμε να εκπαιδεύουμε τους ανθρώπους μας διαρκώς και να τους βοηθάμε να αναπροσαρμόζουν τον τρόπο σκέψης τους για το πώς θα γίνονται καλύτεροι.
Αρχική δημοσίευση από την Φωτεινή Γαϊτανλή στο epixeiro.gr.