Στη σύγχρονη εποχή των μεγάλων και ταχύτατων μεταβολών παραμένει στην επικαιρότητα ο κομβικός ρόλος και η σημασία της μετριότητας σε κάθε εξέλιξη. Και ας μη θεωρηθεί μόνον ως παράγων ανάσχεσης ή επιβράδυνσης της οποιασδήποτε αλλαγής, αλλά ορισμένες φορές και διευκόλυνσης, όταν η αλλαγή επιζητείται μέσα από την τυποποίηση των μοντέλων ηγεσίας και λειτουργίας.
Η μετριότητα παρατηρείται συχνά ως μοχλός, ως επιθυμητός «μέσος όρος», ώστε να έχει εύκολα μαζικό χαρακτήρα εφαρμογής μια αλλαγή, στον βαθμό που ο κοινός τόπος του μετρίου απονευρώνει αποτρέποντας δυναμικές αντιθέσεις. Αυτό, συμβαίνει και σε επιχειρήσεις όταν η ομαδική ομοιότητα ταυτίζεται με τη σύγκλιση στη μετριότητα, που καταπίνει και τα ταλέντα.
Έννοιες και σύνδρομα σε συνάφεια με τη μετριότητα: η δυσανεξία στη διακριτότητα (συνεπώς και στην ισχυρή προσωπικότητα – τη διαφορετικότητα – την αντιθετικότητα), η στασιμότητα και συντήρηση, η ματαίωση, η χρονοτριβή, η ιδρυματοποίηση, η αποφυγή ευθύνης, η ανακολουθία, η κολακεία, οι άτυπες συνωμοσίες, η άδηλη παρουσία και σιωπή, η a priori συναίνεση, η αναποτελεσματικότητα φυσικά.
Προϊόν της μετριότητας είναι και η τάση της εποχής που χαρακτηρίζεται ως «παθητική παραίτηση» – μια κατάσταση όπου απλώς ο μέτριος σπρώχνει τον χρόνο αντί να τσαλακωθεί αντιπαρατιθέμενος και διεκδικών λόγω και έργω την προσφορά προστιθέμενης αξίας.
Πίσω από πομπώδεις αλλαγές, που έχουν να κάνουν με διαχείριση ανθρωπίνων πόρων, ορισμένες φορές η θεαματική εικόνα στον αφρό κρύβει από κάτω «λιμνάζοντα ύδατα» (αυτές είναι συνήθως αντιφάσεις θεωρητικών ανατροπών που συντελούνται με συνταγολόγια εγχειριδίων και με μύηση υπνοπαιδείας).
Όταν οι «διαδικασίες» γίνονται αυτοσκοπός της αλλαγής, δημιουργούν ένα ανθεκτικό κέλυφος για τη μετριότητα, αποθεώνοντας ευλαβικά την τυποποίηση. Εκεί η μετριότητα «αναπνέει» καλύτερα, σε ένα καθεστώς ομογενοποίησης, συντελώντας και σε μια συμφωνημένη, ηλιθιώδη «ευτυχία» (των οικιών υμών εμπιπραμένων…).
Ειδικότερα για τη μετριότητα στον τόπο μας, κρατώ την αμεσότητα της ευφυίας του Γιάννη Τσαρούχη, που είχε πει: «Οι μέτριοι είναι η ισχυρότερη κοινωνική ομάδα στην Ελλάδα. Ένα αδίστακτο κρεβάτι του Προκρούστη».
Αρχική δημοσίευση από τον Γιάννη Ρούντο στο epixeiro.gr.