Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:
-Ποια η διαφορά της “Μαμάς Τίγρη” από την αυταρχική ή αυστηρή μαμά.
-Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται υπερπροστατευτική η “Μαμά Τίγρης”.
Ας ξεκινήσουμε ξεκαθαρίζοντας ότι ο όρος “Μαμά Τίγρης” δεν υπήρχε πριν εκδοθεί το βιβλίο της Amy Chua’s “Battle Hymn of the Tiger Mother”. Η συγγραφέας είναι καθηγήτρια Νομικής στο πανεπιστήμιο Yale, ασιατικής καταγωγής, και εστιάζει στον κινέζικο τρόπο ανατροφής και πώς την επηρέασε ως μητέρα στην ανατροφή των δύο παιδιών της. Πρόκειται για έναν τρόπο ανατροφής που στηρίζεται στην αυστηρή πειθαρχία και στις αυξημένες προσδοκίες για την ακαδημαϊκή επιτυχία του παιδιού.
Άλλη μια περίπτωση αυστηρού γονιού, θα μου πεις. Υπάρχουν παντού εκεί έξω, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Γιατί πρέπει να την αποκαλέσουμε όμως αυτού του είδους τη μαμά “Τίγρη”;
Κι όμως. Η Μαμά Τίγρης δεν είναι ακριβές συνώνυμο μιας απλά αυταρχικής ή απαιτητικής μητέρας. Κι αυτό, επειδή στη συμπεριφορά της παρατηρείται ένα αυξημένο επίπεδο αυστηρότητας, το οποίο εναλλάσσεται με αυξημένα επίπεδα υποστήριξης, η οποία όμως δεν είναι πάντα θετική, εξηγεί η Δρ. Λίζα Βάρβογλη. Η Μαμά Τίγρης μπορεί π.χ. να οδηγήσει δυο ώρες δρόμο για να πάει το παιδί της στην καλύτερη δασκάλα πιάνου (θετική υποστήριξη), αλλά ταυτόχρονα να του βάζει τις φωνές λέγοντάς του «είσαι μια άχρηστη τεμπέλα που μελέτησες μόνο 4 ώρες, ενώ μπορούσες να μελετήσεις 5» (αρνητική υποστήριξη). Δεν είναι επομένως μια μητέρα με απλά και μόνο υψηλές προσδοκίες. Είναι τελειομανής, πιεστική και ανελαστική άνευ όρων. Πρόκειται για μια μαμά που είναι ανταγωνιστική, επικεντρώνεται στο αποτέλεσμα, είναι «κρύα» και απόμακρη και όχι ζεστή και «μητρική». Δίνει ώθηση διαρκώς στο παιδί της και το υποστηρίζει με πρακτικό τρόπο, όμως αυτό το κάνει χωρίς να του δίνει μια ζεστή αγκαλιά ή να λέει έναν καλό λόγο.
Στη συμπεριφορά της Μαμάς Τίγρη παρατηρείται ένα αυξημένο επίπεδο αυστηρότητας, το οποίο εναλλάσσεται με αυξημένα επίπεδα υποστήριξης, η οποία όμως δεν είναι πάντα θετική.
Υπάρχουν, επομένως, αρκετές ενστάσεις γύρω από την ανατροφή που παρέχει, καθώς θεωρείται μια αρκετά πιεστική μητέρα. Επειδή, παρόλο που τα παιδιά της μπορεί εύκολα να καταλήξουν επιτυχημένα (χωρίς αυτό να είναι ο κανόνας), δε σημαίνει ότι θα έχουν κατακτήσει και τα αντίστοιχα επίπεδα ευτυχίας και ψυχικής ισορροπίας.
Πώς όμως μπορείς να αναγνωρίσεις μία μαμά Τίγρη;
Αν είσαι εκπαιδευτικός, για παράδειγμα; Ή προπονητής; Ή δασκάλα χορού; Και ξαφνικά εμφανιστεί μπροστά σου, συνήθως απαιτώντας τον καλύτερο βαθμό, ρόλο, θέση για το παιδί της;
Ή πώς μπορείς να καταλάβεις αν είσαι εσύ μια μητέρα που έχει ασπαστεί στοιχεία από αυτό μοντέλο μητρότητας; Και σε τι βαθμό θα πρέπει ίσως να προβληματιστείς σχετικά με αυτό;
Και τέλος, πώς μπορείς να καταλάβεις αν ήσουν εσύ τελικά εκείνο το παιδί που μεγάλωσε με μια μαμά Τίγρη και πόσο αυτό μπορεί να επηρέασε ή να επηρεάζει την εξέλιξή σου;
Ας δούμε, λοιπόν, 9 βασικά χαρακτηριστικά της Μαμάς Τίγρη, για να μάθεις να την ξεχωρίζεις.
Είναι οπαδός της βαθμοθηρίας
Αυτή η μαμά δεν είναι μόνο ότι αγαπά υψηλούς βαθμούς, επαίνους, μετάλλια και κύπελλα. Αγαπά την πρωτιά. Κι αυτό είναι κάτι διαφορετικό. Οι προσδοκίες της κινούνται γύρω από την επιθυμία το παιδί της να έχει τον υψηλότερο βαθμό στον έλεγχο, στο τεστ ή ακόμα και στο τερέν. Η ίδια και οι προσδοκίες της αποτελούν μέγιστη πηγή άγχους για το παιδί της, καθώς υπάρχει πάντα η αδιόρατη πίεση εκ μέρους της του “μπορείς και καλύτερα”.
Οι κανόνες είναι πολλοί και πρέπει να τηρούνται
Οι κανόνες είναι ο εύκολος τρόπος για να μπορεί να έχει πάντα τον έλεγχο και να αποφύγει τυχόν αποκλίσεις από το πρόγραμμα. Οι κανόνες φυσικά δεν είναι κάτι αρνητικό. Είναι γνωστό ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στη σωστή ανατροφή ενός παιδιού. Στην περίπτωση όμως της μαμάς Τίγρη ίσως είναι ο εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος να επιβάλει την αυταρχικότητά της. Ας μην ξεχνάμε ότι εκείνη είναι που θέτει ως επί το πλείστον τους κανόνες.
Οι φίλοι δεν είναι απαραίτητοι
Για τη μαμά Τίγρη η απαραίτητη κοινωνικοποίηση έρχεται μέσα από τη συναστροφή με τους συνομήλικους μόνο στο σχολείο ή από την όποια επαφή στις εξωσχολικές δραστηριότητες. Οτιδήποτε παραπάνω, όπως ένα playdate, μία έξοδος με φίλους ή η συστηματική επαφή μαζί τους για παιχνίδι ή επικοινωνία θεωρεί ότι δεν είναι απαραίτητη, καθώς πιθανόν διασπά τη προσοχή και τη συγκέντρωση του παιδιού από τους στόχους. Με λίγα λόγια, θεωρεί ότι σε ένα στοχοπροσηλωμένο πρόγραμμα δεν υπάρχει χρόνος για φίλους.
Το πρόγραμμα πρέπει να ακολουθείται πιστά
Το οποίο – πρόγραμμα – συνήθως είναι βαρύ και φορτωμένο ασφυκτικά με δραστηριότητες. Για τη μαμά Τίγρη όσα περισσότερα κάνει το παιδί τόσο το καλύτερο. Το να τηρεί – από την άλλη – το πρόγραμμα, της επιτρέπει να έχει διαρκώς τον έλεγχο (φυσικά και τον έλεγχο του παιδιού της).
Εκείνη αποφασίζει τι είναι σημαντικό για το παιδί
Μαθήματα hip hop; Σίγουρα είναι μικρότερης σημασία από ένα ακόμα πτυχίο ξένης γλώσσας. Αυτή η μαμά έχει αποφασίσει πώς, γιατί και τι πρέπει να κάνει το παιδί της, για να αυξήσει τις πιθανότητές του να καταλήξει μεγαλώνοντας επιτυχημένο. Ας μην το ξεχνάμε αυτό. Ταυτόχρονα, θεωρεί ότι αποτελεί για εκείνο τον καλύτερο μέντορα. Είναι σχεδόν αδιάφορο για εκείνη το τι πιστεύει το ίδιο το παιδί. Εκτός αν της τύχει παιδί με έντονο ταμπεραμέντο, όπου οι διαμάχες σχετικά με τις επιθυμίες του θα είναι μάλλον δεδομένες.
Δεν μπορεί να αντισταθεί στις απειλές
Πράγμα που σημαίνει ότι θα την ακούσεις πολλές φορές μέσα στην ημέρα να διατυπώνει προτάσεις που ξεκινούν με το “Αν”. Αν δεν μαζέψεις το δωμάτιό σου, δεν θα βγεις για ποδήλατο. Αν δεν φας τα λαχανικά, δεν θα δεις τηλεόραση. Το καλό στην όλη υπόθεση είναι ότι τα παιδιά της γνωρίζουν ότι εννοεί όσα λέει και συνήθως πειθαρχούν.
Δεν υπάρχει τμήμα παραπόνων
Η μαμά Τίγρης δεν είναι ιδιαίτερα διαλλακτική στο να ακούει τις διαμαρτυρίες των παιδιών ή τα όποια παράπονά τους. Πολύ συχνά τα τιγράκια της είναι τόσο καλά εκπαιδευμένα σε αυτό, που δεν παραπονιούνται, καθώς έχουν μάθει να βάζουν κάτω από το χαλί την όποια ματαίωση των επιθυμιών τους.
Ούτε χρόνος για ανεμελιά
Και δεν υπάρχει χρόνος, επειδή η μαμά Τίγρης έχει φροντίσει το πρόγραμμα των παιδιών της να είναι ασφυκτικά γεμάτο. Προπονήσεις, μαθήματα μουσικής ή χορού, ενισχυτικά μαθήματα μελέτης… προνοώντας φυσικά για την απαραίτητη ξεκούραση των παιδιών της (τα παιδιά της πάνε πάντα νωρίς για ύπνο). Δραστηριότητες, όπως ζωγραφίζουμε βότσαλα, παίζουμε με τα νεροπίστολα ή οργανώνουμε πικ νικ στη μέση του σαλονιού, ισοδυναμούν με χάσιμο χρόνου για εκείνην.
“Καθαρίζει” πάντα εκείνη
Ένα τελευταίο και βασικό χαρακτηριστικό της. Η μαμά Τίγρης είναι ιδιαίτερα προστατευτική με τα παιδιά της. Αυτό σημαίνει ότι θα υπερασπιστεί με νύχια και με δόντια τα δικαιώματα του παιδιού της. Ακόμα κι όταν δεν είναι απαραίτητο να το κάνει. Θα τη βρει επομένως μπροστά του ο εκπαιδευτικός που έβαλε πιο χαμηλό βαθμό από ό,τι θεωρεί εκείνη ότι έπρεπε να βάλει στο παιδί της. Η καθηγήτρια που δεν του μίλησε αρκετά ευγενικά, εκτός ή εντός της τάξης. Ο προπονητής που δεν το εμπνέει ή δεν πιστεύει σε αυτό αρκετά. Και φυσικά, ο συμμαθητής που το σκούντηξε (έστω και κατά λάθος), κορόιδεψε, έβαλε τρικλοποδιά ή του έκλεψε τη γόμα. Βέβαια, κανείς δεν υπονοεί ότι ένας γονιός δεν θα έπρεπε να ενδιαφέρεται για όλα αυτά. Είναι σημαντικό όμως να μπορεί να διαχωρίσει τα σημαντικά από τα ασήμαντα. Και να μπορεί να εκτιμήσει πότε πραγματικά πρέπει να κάνει την εμφάνισή του στο σχολείο ή απλώς να το συζητήσει με το παιδί του στο σπίτι, ενθαρρύνοντάς το να αποκτήσει τις δεξιότητες που χρειάζεται για να λύνει μόνο του τις διαφορές του με τους άλλους.
Το σχόλιο της ειδικού
Τι έχει όμως να σχολιάσει πάνω σε όσα προαναφέρονται η ψυχολόγος και συγγραφέας της σειράς βιβλίων “Καταπληκτική Μαμά”, Δρ. Λίζα Βάρβογλη;
Όπως η ίδια τονίζει: “Είναι φυσικό για κάθε μαμά να θέλει το καλύτερο για το παιδί της και να το ωθεί να το πετύχει. Ωστόσο, στην περίπτωση ανατροφής παιδιών με τη μέθοδο «Μαμά-Τίγρης» πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι πρόκειται για ακραία κατάσταση. Ξέρουμε από έρευνες ότι το σημαντικότερο στοιχείο για την ψυχική ισορροπία και σωστή ανάπτυξη ενός παιδιού είναι η αγάπη, η ψυχική ζεστασιά, και η «άνευ όρων» αποδοχή του παιδιού από τη μητέρα του. Η Μαμά-Τίγρης δεν δίνει τίποτε από αυτά. Το αντίθετο μάλιστα, δείχνει αγάπη και αποδοχή στο παιδί της βάσει των όρων που εκείνη θέτει, δηλαδή το να έχει το παιδί της άριστες επιδόσεις. Αν το παιδί δεν πετυχαίνει ή έχει διαφορετικές επιθυμίες, η Μαμά-Τίγρης το απορρίπτει και το πιέζει ακόμα παραπάνω. Έχει αποδειχτεί περίτρανα ότι οποιοδήποτε ακραίο στυλ ανατροφής παιδιών τελικά επηρεάζει αρνητικά τα παιδιά. Δεν είναι τυχαίο ότι η μία κόρη της συγγραφέως Amy Chua ενηλικιώθηκε και όχι μόνο δεν έκανε τίποτε από αυτά για τα οποία την πίεζε η μητέρα της ως παιδί, αλλά σταμάτησε και να της μιλάει.
Σύμφωνα με έρευνες το σημαντικότερο στοιχείο για την ψυχική ισορροπία και σωστή ανάπτυξη ενός παιδιού είναι η αγάπη, η ψυχική ζεστασιά, και η «άνευ όρων» αποδοχή του παιδιού από τη μητέρα του.
Επομένως, είναι σημαντικό να διατηρήσετε μία καλή ισορροπία ανάμεσα στο να δείχνετε αγάπη στο παιδί σας, να έχετε μια ζεστή σχέση επικοινωνίας και κατανόησης, να του δείχνετε αποδοχή για το ποιο είναι ως άτομο και όχι μόνο για τα επιτεύγματά του. Παράλληλα, να το βοηθάτε να θέτει στόχους και να τους πετυχαίνει. Η ενθάρρυνση, η υποστήριξη, η ώθηση είναι κλειδιά επιτυχίας. Επίσης, όμως, το παιδί χρειάζεται να διατηρήσει την παιδικότητά του και να έχει φίλους, να παίζει και να έχει ελεύθερο χρόνο. Επενδύοντας σε μία καλή σχέση με το παιδί σας, επενδύετε στο μέλλον και την επιτυχία του”.
Διάβασε ακόμα:
15+1 Ερωτήσεις Στην Αλεξάνδρα Καππάτου Για Τα Μοναχοπαίδια
19+1 Ερωτήσεις Στον Ματθαίο Γιωσαφάτ Για Τις Δύσκολες Μαμάδες