Στα επόμενα 2 λεπτά θα μάθεις:

-Τι είναι το “πλαστικό” νησί.
-Πώς ο καφές που αγοράζεις σε βλάπτει με τρόπους που δεν περίμενες.


Πλαστικό. Πόσο συχνά το χρησιμοποιείς στην καθημερινή σου ζωή; Μάλλον περισσότερο από όσο συνειδητοποιείς. Η αλήθεια είναι ότι είναι η εύκολη, βολική και φτηνή λύση, αλλά μάλλον η πιο επικίνδυνη. Γιατί;

Σύμφωνα με μελέτη του WWF για τα πλαστικά στη Μεσόγειο, τα μεγάλα πλαστικά κομμάτια που καταλήγουν στη θάλασσα τραυματίζουν, προκαλούν ασφυξία και συχνά θάνατο στα ζώα, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων ειδών, όπως είναι οι θαλάσσιες χελώνες ή τα θαλάσσια θηλαστικά. Ωστόσο, τα μικροπλαστικά, τα μικρά δηλαδή εκείνα θραύσματα πλαστικού, είναι αυτά που βρίσκονται σε πραγματική αφθονία στη Μεσόγειο.

Έχει, μάλιστα, υπολογιστεί πως εντοπίζονται 1,25 εκατομμύρια μικροπλαστικά ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο στη Μεσόγειο Θάλασσα, μία συγκέντρωση, σχεδόν τέσσερις φορές υψηλότερη από αυτήν που καταγράφεται στο λεγόμενο «πλαστικό νησί», στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό. Το Midway Atoll είναι ένα μικροσκοπικό νησάκι στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό, το οποίο καλύπτεται από άκρη σε άκρη από σκουπίδια που έχουν ξεβραστεί εκεί από την Κίνα ή την Αμερική. Περισσότερα από πέντε τρισεκατομμύρια κομμάτια από πλαστικό είναι ήδη στους ωκεανούς, και μέχρι το 2050, τα πλαστικά στη θάλασσα θα είναι περισσότερα από τα ψάρια, σύμφωνα με το Ίδρυμα Ellen MacArthur. Όταν δε, εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα αποτελούν απειλή όχι μόνο για έναν μεγάλο αριθμό ειδών, αλλά και για την ανθρώπινη υγεία, όπως αποκαλύπτει η έρευνα Plastic & Health: Τhe Hidden Costs of a Plastic Planet.

Τα δεδομένα στην Ελλάδα

Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με το μεγάλο πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά. Σύμφωνα με τη ίδια μελέτη, η χώρα μας καταναλώνει περίπου 0,6 εκατομμύρια τόνους πλαστικών το χρόνο και ανακυκλώνει μόλις το 20%, ενώ τα στοιχεία από 80 καθαρισμούς στην Ελλάδα καταδεικνύουν ότι το πιο κοινό υλικό ρύπανσης είναι τα πλαστικά (43-51%), ενώ ακολουθεί το χαρτί (13-18%) και το αλουμίνιο (7-12%). Σύμφωνα με τα στοιχεία του WWF, τα βασικά σκουπίδια που βρίσκει κανείς στις ελληνικές παραλίες είναι φίλτρα τσιγάρων, καπάκια από μπουκάλια, καλαμάκια και αναδευτήρες, πλαστικά μπουκάλια, συσκευασίες φαγητών και πλαστικές σακούλες. Ακόμα, σε μελέτη που έγινε στην Ελλάδα στο 89% των ψαριών τριών ειδών (γαύρος, κολιός, παλαμίδα) που εξετάστηκαν εντοπίστηκαν 6,36 μικροΐνες πλαστικού (Έρευνα ΕΛΚΕΘΕ – Χριστίνα Ζέρη).

Ο καθαρισμός των ακτών είναι μία από τις λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν. Μία άλλη είναι η ανακύκλωση. Η διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων και η ανακύκλωση συμπεριλαμβάνονται στην Εθνική Στρατηγική για τα Στερεά Απόβλητα και την Εθνική Στρατηγική για το Πρόγραμμα για την Πρόληψη Αποβλήτων και
η Ελλάδα μάλιστα πρέπει μέχρι το 2020 να ανακυκλώνει το 65% των πλαστικών συσκευασιών. Δυστυχώς, όμως, η ισχύουσα διαχείριση στερεών αποβλήτων είναι ανεπαρκής. Την ίδια στιγμή, η ευαισθητοποίηση των πολιτών παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Ενδεικτικό είναι ότι μόλις το 34% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι αποφεύγει την αγορά πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης. Το ποσοστό για τους Έλληνες είναι ακόμα μικρότερο και μόλις φτάνει το 24%, κάτι που δείχνει ότι απαιτείται περισσότερη προσπάθεια για την ευαισθητοποίηση και την ανάληψη δράσης εκ μέρους των πολιτών.

Στατιστικά χρήσης πλαστικού στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την Greenpeace, καθημερινά στην Ελλάδα σερβίρονται κατά μέσο όρο 1.000.000 πλαστικά ποτήρια μόνο για καφέ. Κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται 4,3 δισ. πλαστικές σακούλες (πριν την εφαρμογή του περιβαλλοντικού τέλους), 2 δισ. πλαστικά μπουκάλια για νερό και αναψυκτικά και 300 εκατ. πλαστικά ποτήρια του καφέ. Στην Ελλάδα καταναλώνονται εκτός σπιτιού κάθε χρόνο 315.000 σάκοι καφέ, που σημαίνει 1,2 δισ. καφέδες.

Σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς, το 60% αφορά κρύο καφέ, από το οποίο το 50% είναι takeaway. Επομένως, χρησιμοποιούνται 300 εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια μίας χρήσης για καφέ ετησίως (σύμφωνα με στοιχεία μετρήσεων και εκτιμήσεων της Greenpeace με βάση διαθέσιμα στοιχεία της αγοράς), ενώ περίπου 40 τόνοι πλαστικού καταλήγουν στο φυσικό περιβάλλον κάθε μέρα.

Ακόμα, περίπου 4,8 – 12,7 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού καταλήγουν κάθε χρόνο στους ωκεανούς. Στη Μεσόγειο συγκεκριμένα, πλαστικά υπολείμματα έχουν βρεθεί στο στομάχι ψαριών, πουλιών, χελωνών και φαλαινών. Στην Ελλάδα από τους 180.000 – 300.000 τόνους πλαστικής συσκευασίας που παράγονται ετησίως, μόνο ένα μικρό ποσοστό ανακυκλώνεται. Το υπόλοιπο καταλήγει στις χωματερές, τις πόλεις και τις θάλασσές. Καθημερινά στη χώρα μας σερβίρονται κατά μέσο όρο 1.000.000 πλαστικά ποτήρια μόνο για καφέ. Παράγουμε όλο και περισσότερα πλαστικά μιας χρήσης και μόνο στις ελληνικές θάλασσες το ποσοστό των πλαστικών απορριμμάτων φτάνει ακόμα και το 95%.

Έξυπνες λύσεις αντικατάστασης του πλαστικού

Για όλους αυτούς τους λόγους, η μείωση της χρήσης του πλαστικού καθίσταται απαραίτητη. Μπορείς, λοιπόν, να ξεκινήσεις από τους πιο απλούς:

-Πάρε μαζί σου στα καταστήματα τροφίμων την πάνινη τσάντα σου και μην προτιμάς τις πλαστικές. Πλέον, έτσι κι αλλιώς χρεώνονται, αλλά το κόστος είναι μικρό οπότε, ακόμα κι αν σου φανεί η εύκολη λύση, προσπάθησε να τις αποφύγεις.

-Την επόμενη φορά που θα πας να αγοράσεις τον αγαπημένο σου καφέ, πάρε μαζί σου το ποτήρι ή το θερμός σου. Απόφυγε να χρησιμοποιήσεις το πλαστικό ποτήρι που σου προσφέρουν, το οποίο μετά θα πετάξεις.

-Χρησιμοποίησε μπουκάλια για νερό ή άλλα ροφήματα και καλαμάκια από γυαλί ή μέταλλο. Στην αγορά, αλλά και στο διαδίκτυο, θα βρεις πολλά σχέδια και χρώματα. Είναι επαναχρησιμοποιούμενα, οπότε δεν δημιουργείς απόβλητα.

-Την επόμενη φορά που θα κάνεις πάρτι στο σπίτι σου, μην επιλέξεις πλαστικά ποτήρια και πιάτα. Χρησιμοποίησε τα δικά σου! Κρίμα είναι να μένουν στο ντουλάπι αχρησιμοποίητα, απλά γιατί βαριέσαι να τα πλύνεις μετά. Και φυσικά μην χρησιμοποιήσεις μπαλόνια.

-Πες «όχι» στις περιττές πλαστικές συσκευασίες. Για παράδειγμα, διάλεξε σαπούνι σε πλάκα αντί για υγρό κρεμοσάπουνο, τα χύμα προϊόντα από τα συσκευασμένα, τα μη συσκευασμένα φρούτα και λαχανικά και τα χύμα χαρτικά που μπορείς να βρεις σε αποθήκες.

-Αν χρειαστεί να αντικαταστήσεις κάποιο αντικείμενο στην κουζίνα (π.χ. κουτάλες, δοχεία αποθήκευσης), προτίμησε το γυαλί, το ξύλο και το ανοξείδωτο ατσάλι. Ακόμα, απόφυγε τις πλαστικές σακούλες σκουπιδιών και αγόρασε αυτές που είναι φτιαγμένες από άμυλο πατάτας ή καλαμποκιού, καθώς είναι πιο εύκολη η αποσύνθεσή τους. Μπορείς να τις βρεις σε διάφορα καταστήματα, μαζί με άλλα οικολογικά προϊόντα.

-Αν χρειαστεί να αντικαταστήσεις κάτι στο μπάνιο σου, προτίμησε οικολογική  οδοντόβουρτσα, βούρτσα μαλλιών, μπατονέτες και διάλεξε υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, όπως το γυαλί, το μπαμπού, το ξύλο, το ανοξείδωτο ατσάλι.

-Την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να φας το μεσημεριανό σου στη δουλειά, προτίμησε να πάρεις μαζί σου το δικό σου γυάλινο τάπερ με το φαγητό, αντί να παραγγείλεις απ’ έξω και να χρηιμοποιήσεις πλαστικές συσκευασίες.

Η μείωση της χρήσης πλαστικού και η σταδιακή αντικατάστασή του αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την προστασία της γης και όλων των έμψυχων κατοίκων της, ενώ υπάρχουν και πολλά ακόμη που μπορείς να κάνεις!

Διάβασε ακόμα:

Όλοι Οι Λόγοι Για Να Ξεκινήσεις Ποδήλατο Τώρα

Πόσο Χρόνο Κάνεις Να Πας Στη Δουλειά;