Μπορεί ο αθλητισμός να αλλάξει τη ζωή των προσφύγων και των μεταναστών, ενώνοντας διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους; Μπορεί το ποδόσφαιρο να λειτουργήσει σαν εργαλείο προστασίας και να βοηθήσει μία γυναίκα να σταθεί στα πόδια της φτιάχνοντας ένα καλύτερο αύριο; Το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας ίδρυσε την Hestia, την πρώτη γυναικεία ομάδα προσφύγων και μεταναστριών. Η Κατερίνα Σάλτα, Sport for Protection Program Manager, εξηγεί γιατί είναι σημαντικό να μάθουμε να σκεφτόμαστε περισσότερο το “εμείς” και λιγότερο το “εγώ”.
Πείτε μας λίγα λόγια για την Hestia. Πώς και πότε αποφασίσατε να την ιδρύσετε;
Βρίσκομαι στον χώρο του Προσφυγικού τα 4 τέσσερα τελευταία χρόνια, έχω σχεδιάσει και υλοποιήσει 19 διαφορετικά προγράμματα. 8 από αυτά ήταν αθλητικά και συγκεκριμένα ποδοσφαιρικά για παιδιά και άνδρες. Με συνεπήρε ο αντίκτυπος των προγραμμάτων αυτών και η αλλαγή που έφεραν στις ζωές των προσφύγων και μεταναστών, που προσπαθούν να επιβιώσουν κάτω από τόσο αντίξοες συνθήκες. Δεν υπήρχε ανάλογο πρόγραμμα για γυναίκες και έτσι το Δεκέμβριο του 2018, αποφασίσαμε με το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας να ξεκινήσουμε την πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα γυναικών προσφύγων και μεταναστριών. Η Hestia FC ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2019.
Ποιος είναι ο βασικός της στόχος;
Χρησιμοποιούμε το ποδόσφαιρο σαν εργαλείο προστασίας, ψυχικής ενδυνάμωσης και κοινωνικής ένταξης. Παράλληλα προωθούμε την ισότιμη συμμετοχή γυναικών και δη ευάλωτων γυναικών στον αθλητισμό και εργαζόμαστε για τη διάδοση των Ολυμπιακών αξιών καθώς και των Παγκόσμιων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.
Πόσες αθλήτριες απαρτίζουν την ομάδα σας και ποιες είναι οι χώρες προέλευσής τους;
Ο αριθμός αυξάνεται διαρκώς. Αυτή τη στιγμή συμμετέχουν 28 γυναίκες 18-40 ετών από τη Συρία, Αφγανιστάν, Ιράν, Ιράκ, Σιέρρα Λεόνε, Μαρόκο, Καμερούν, Σομαλία, Κονγκό, Τουρκία, Τατζικιστάν, Αίγυπτο, Αλγερία. Απώτερος στόχος μας είναι στο προσεχές μέλλον να υποδεχθούμε και ευάλωτες Ελληνίδες.
Πώς επιλέξατε το όνομα Εστία και τι συμβολίζει αυτό το όνομα για εσάς;
Εμπνευστής του ονόματος ήταν η 11χρονη Έλενα, κόρη του Διευθυντή του Διεθνούς Κέντρου Ολυμπιακής Εκεχειρίας Δρ. Φίλη. Ήταν ευχάριστη έκπληξη ότι ένα παιδί επέλεξε ένα τόσο εύστοχο όνομα και αγκαλιάσαμε την επιλογή της αμέσως. Η Εστία είναι μια από τις πιο αξιόλογες, σεβαστές και σεμνές μορφές του ελληνικού Δωδεκάθεου. Καλοσυνάτη και ευγενική Θεά, που εκφράζει το Ιερό Κέντρο του παντός, πράα και δίκαιη αποτελεί την προσωποποίηση του σπιτιού, το σύμβολο της οικίας της οποίας είναι προστάτιδα και κατ’ επέκταση της πιστής και γερά δεμένης οικογένειας. Αυτό ήταν και το όραμα μας για την ομάδα: ένα καταφύγιο, μία στέγη κάτω από την οποία οι συμμετέχουσες θα ένιωθαν ασφάλεια, ενότητα, την αίσθηση του ανήκειν. Παρά το σύντομο χρονικό διάστημα – μετράμε μόλις 4 μήνες- είμαστε ήδη μία οικογένεια που αλληλοϋποστηρίζεται εντός και εκτός του ποδοσφαιρικού γηπέδου. Τέλος, η αρχαία θεά Εστία εξαιτίας της γαλήνης, της πραότητας και της ηρεμίας που τη διέκρινε δε συμμετείχε ποτέ σε πολέμους ή διαμάχες, κάτι που δένει απόλυτα με το βασικό ζητούμενο της οργάνωσης μας: την Ολυμπιακή Εκεχειρία.
Όταν αγαπάς κάτι, πιστεύεις σε αυτό και βιώνεις και πόσο σημαντικά συνεισφέρει σε ζωές ευάλωτων ανθρώπων, πολύ απλά δεν εγκαταλείπεις.
Αν μπορούσατε να ξεχωρίσετε την πιο δυνατή στιγμή αυτούς τους 4 μήνες, ποια θα ήταν αυτή;
Είναι πολλές οι δυνατές στιγμές που βιώνουμε καθημερινά. Σίγουρα όμως η πιο δυνατη μέχρι σήμερα ήταν η κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Global Goals World Cup στην Κοπεγχάγη τον Μάιο που μας πέρασε. Δυστυχώς οι παίκτριες μας δεν είχαν την δυνατότητα να ταξιδέψουν ελλείψει ταξιδιωτικών εγγράφων – κάποιες περιμένουν ακόμη και 3 χρόνια απόφαση για την υπόθεση τους. Αντιπροσωπεύθηκαν όμως επάξια από Ελληνίδες εθελόντριες που είχαν συμπεριληφθεί στην ομάδα από την αρχή των προπονήσεων και μπόρεσαν εκείνες να εκφράσουν τις ιστορίες τους, τη μέχρι σήμερα εμπειρία τους στην ομάδα και να υψώσουν τη φωνή τους για τα δικαιώματα όλων των γυναικών με λιγότερες δυνατότητες.
25 ομάδες από περισσότερες από 15 χώρες συμμετείχαν και η Ελληνική αποστολή ήταν εκείνη που σήκωσε τελικά το τρόπαιο. Ζήσαμε ιδιαίτερα συγκινητικές στιγμές και στην Κοπεγχάγη, όταν ομάδες άλλων χωρών εκδήλωσαν ότι θα ταξιδέψουν στη χώρα μας για να γνωρίσουν και να παίξουν με τις γυναίκες μας που δεν μπόρεσαν να μεταβούν στη Δανία. Και στην Αθήνα η υποδοχή που μας επιφύλαξαν οι παίκτριές μας, συνοδευόμενες και από τους συζύγους τους ήταν μοναδική. Τέλος, με τη νίκη μας αυτή, προκριθήκαμε στα τελικά που θα διεξαχθούν στη Νέα Υόρκη το Σεπτέμβριο κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Τίποτα δεν σταματά αυτές τις γυναίκες να φορέσουν τα ποδοσφαιρικά τους παπούτσια και να έρχονται στις προπονήσεις, να είναι παράλληλα σύζυγοι, μητέρες, να προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους και να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον.
Πιστεύετε ότι ο αθλητισμός έχει σύνορα; Έχει τη δύναμη να ενώσει διαφορετικούς ανθρώπους;
Σαφέστατα ο αθλητισμός ενώνει διαφορετικούς ανθρώπους και δεν έχει σύνορα. Γλώσσα, εθνικότητα, θρησκεία και οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις δεν παίζουν κανένα ρόλο στον αθλητισμό. Στην Hestia συνυπάρχουμε άτομα από περισσότερες από 15 χώρες. Κάποια δεν έχουμε κοινή γλώσσα επικοινωνίας, καθώς αρκετές από τις παίκτριες δεν μιλάνε ούτε αγγλικά. Και όμως, όχι μόνο συνεννοούμαστε αλλά είμαστε ένα.
Πόσο εύκολο είναι για μία γυναίκα να ασχοληθεί με ένα αντρικό κατά βάση άθλημα;
Ο αθλητισμός είναι ένας και δεν υποδιαιρείται σε φυλετικές κατηγορίες. Τα ταμπού, οι εσφαλμένες αντιλήψεις και οι προκαταλήψεις βασίζονται σε βιολογικές διαφορές – που ναι μεν υπάρχουν – αλλά κυρίως σε κοινωνιολογικές διαφορές που επιβάλλονται από το περιβάλλον, τόσο το άμεσο όσο και της ευρύτερης κοινωνίας.
Πόση δύναμη και θέληση μπορεί να κρύβει μέσα της μία γυναίκα;
Απίστευτη. Πραγματικά εντυπωσιάζομαι σχεδόν σε κάθε μας προπόνηση/συνάντηση από τη δύναμη και θέληση που έχουν. Και αγωνιστικά – με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι παίκτριές μας δεν είχαν ξανακλωτσήσει ποτέ μπάλα και έχουν κάνει τεράστια άλματα προόδου – αλλά κυρίως από τη γενικότερη δύναμη τους. Έχουν περάσει τραγικές καταστάσεις. Έχουμε μητέρα με 3 παιδιά που ο σύζυγος της απήχθη από τους Ταλιμπάν και μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουν τι απέγινε. Άλλη που ήταν θύμα βασανιστηριών. Και πόσες άλλες ιστορίες. Εξακολουθούν να ζουν σε πολύ δύσκολες συνθήκες και με τεράστια αβεβαιότητα για το μέλλον. Και όμως τίποτε από όλα αυτά δεν θα τις σταματά να φορέσουν τα ποδοσφαιρικά τους παπούτσια και να έρχονται στις προπονήσεις, να είναι παράλληλα σύζυγοι, μητέρες, να προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους και να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον προσπαθώντας να βρουν εργασία, να μάθουν τη γλώσσα μας και κυρίως κυνηγώντας το μεγαλύτερο όνειρο τους που είναι να σπουδάσουν. Ξεκίνησα αυτό το πρόγραμμα με όραμα να τις ενδυναμώσω. Αυτό που τελικά συμβαίνει είναι ότι εκείνες με ενδυναμώνουν κάθε μα κάθε μέρα.
Αυτό ήταν και το όραμα μας για την ομάδα: ένα καταφύγιο, μία στέγη κάτω από την οποία οι συμμετέχουσες θα ένιωθαν ασφάλεια, ενότητα, την αίσθηση του ανήκειν.
Πόσο σημαντικό ρόλο έχει η ενσυναίσθηση στη ζωή μας σήμερα και πώς μπορούμε να την καλλιεργήσουμε περισσότερο;
Είναι πραγματικά απαραίτητη η ενσυναίσθηση. Η ενσυναίσθηση, όχι η συμπάθεια, γιατί θεωρώ ότι ο περισσότερος κόσμος ακόμη τα συγχέει. Είναι σημαντικό να μπορέσουμε να αντιληφθούμε, να κατανοήσουμε τη θέση του άλλου, τα όσα αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει, να μπούμε στη θέση του. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα αφυπνιστούμε να τον στηρίξουμε και να πορευτούμε μαζί – το οποίο θα οφελήσει και τις δύο πλευρές. Για να καλλιεργηθεί περισσότερο η ενσυναίσθηση, πιστεύω πως χρειάζεται πάνω από όλα δουλειά με τον ίδιο μας τον εαυτό, ώστε να μπορέσουμε στη συνέχεια να ανοίξουμε την οπτική μας, να καταφέρουμε να συνδεθούμε με τον άλλον και να επιτεύξουμε τα παραπανω.
Θεωρείτε ότι μέσα από την προσφορά μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι;
Η απάντηση είναι ξεκάθαρα ναι. Προσωπικά έχω μία μακρά πορεία στον εθελοντισμό σε ποικίλα θέματα, φιλοζωικά, περιβαλλοντικά και φιλανθρωπικά. Η εργασία στον χώρο της προσφοράς προέκυψε πολύ αργότερα. Ο εθελοντισμός με άλλαξε ολοκληρωτικά. Θέλω να πιστεύω ότι έγινα καλύτερος άνθρωπος αλλά αυτό θα το κρίνουν άλλοι, όχι εγώ. Όμως είχα και εξακολουθώ να έχω την τύχη να βλέπω ανθρώπους να μεταλλάσσονται σε κάτι πολύ καλύτερο, πολύ πιο όμορφο, πολύ πιο φωτεινό.
Είναι σημαντικό να μπορέσουμε να αντιληφθούμε, να κατανοήσουμε τη θέση του άλλου, τα όσα αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει, να μπούμε στη θέση του. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα αφυπνιστούμε να τον στηρίξουμε και να πορευτούμε μαζί.
Φαντάζομαι ότι έχετε συναντήσει δυσκολίες. Πώς τις αντιμετωπίζετε;
Αντιμετωπίσαμε και συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε πολλές δυσκολίες. Αρχικά πρόβλημα ήταν να πειστούν αρκετές οργανώσεις που στηρίζουν τις γυναίκες πρόσφυγες ότι το πρόγραμμα αυτό θα τις ωφελούσε άμεσα. Θεωρούσαν ότι δεν ήταν προτεραιότητα και ότι θα έπρεπε να λυθούν άλλα θέματα πρώτα και στη συνέχεια να συμμετάσχουν σε κάτι ανάλογο. Μα ακριβώς στην πολύ δύσκολη περίοδο, με τα βαθιά τραύματα μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά ο αθλητισμός και να τις ενισχύσει. Στη συνέχεια η ανεύρεση των παικτριών ήταν δύσκολη. Λόγω και της διαφορετικής κουλτούρας, δίσταζαν ιδιαίτερα να έρθουν. Ξεκινήσαμε με πολύ λίγες εγγραφές, όμως η μία έφερε την άλλη και συνεχίζουν να έρχονται. Η έλλεψη ταξιδιωτικών εγγράφων που ήδη ανέφερα πως ξεπεράστηκε. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το οικονομικό. Παρότι οι περισσότεροι δηλώνουν ενθουσιασμένοι με το πρόγραμμα, την επιτυχία του και τον αντίκτυπό του, κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει συμβάλει οικονομικά. Η ομάδα στηρίζεται αποκλειστικά από το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας με αποτέλεσμα να υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις. Ευελπιστούμε ότι με τη συμμετοχή μας στα τελικά στη Νέα Υόρκη θα προκύψει ενδιαφέρον και χρηματοδότηση ώστε να καταστεί το πρόγραμμα βιώσιμο. Πώς αντιμετωπίζονται οι όποιες δυσκολίες; Προσωπικά η απάντησή μου είναι πάντα η ίδια: με υπομονή και επιμονή. Όταν αγαπάς κάτι, πιστεύεις σε αυτό και βιώνεις και πόσο σημαντικά συνεισφέρει σε ζωές ευάλωτων ανθρώπων, πολύ απλά δεν εγκαταλείπεις.
Και κάτι τελευταίο. Πώς μπορεί να σας βοηθήσει κάποιος εθελοντικά;
Με πραγματικά πολλούς και διαφορετικούς τρόπους: προσφορά αθλητικών ειδών (ένδυση-υπόδηση), μεταφορές για τα φιλικά μας παιχνίδια, διοργάνωση αθλητικών ή πολιτιστικών εκδηλώσεων. Αναζητούμε πάντα φιλικούς αγώνες ή επαφή με άλλα αθλήματα/ενασχολήσεις, καθώς επιθυμούμε οι παίκτριες μας να έχουν και άλλα ερεθίσματα, όχι αποκλειστικά ποδοσφαιρικά ή αμιγώς αθλητικά. Με το να διαδώσει απλά το μήνυμά μας και το έργο μας. Και με όποιον άλλον τρόπο μπορεί να σκεφτεί κανείς ανάλογα με το ταλέντο/εμπειρία του. Είμαστε πάντα ανοιχτοί σε προτάσεις και ο καλύτερος τρόπος για να έρθει κανείς σε επικοινωνία μαζί μας είναι στη σελίδα μας στο Facebook “Hestia FC”. Το motto μας είναι “Μία μπάλα μπορεί να αλλάξει τον κόσμο”. Είστε καλοδεχούμενοι να το κάνουμε πράξη μαζί!
Διάβασε ακόμα:
Δύο Ελληνίδες Στην (Υψηλότερη) Κορυφή Του Κόσμου
Φίλια Μητρομάρα: “Η Διαφορετικότητα Μπορεί Να Μετατραπεί Σε Μονοπάτι Εξέλιξης”