Στα επόμενα 2 λεπτά θα μάθεις:
-Τι είναι ο κιρκάδιος ρυθμός.
-Ποιες ψυχικές ασθένειες είναι πιθανό να συνδέονται με τους διαταραγμένους βιολογικούς ρυθμούς.
Έχεις ακούσει ποτέ για τον κιρκάδιο ρυθμό; Μπορεί και όχι. Πρόκειται για μία βιολογική διαδικασία που περιγράφεται ως το βιολογικό μας ρολόι. Είναι ένας εσωτερικός μηχανισμός που μας ωθεί να είμαστε ξύπνιοι και δραστήριοι κατά την διάρκεια της ημέρας ενισχύοντας την ανάγκη μας να κοιμόμαστε τη νύχτα. Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι ενδογενής, αλλά επηρεάζεται και από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η θερμοκρασία και το ηλιακό φως. Ωστόσο, αυτός ο ρυθμός αποσυντονίζεται, όταν ένας άνθρωπος αναπτύσσει δραστηριότητα την ώρα που θα έπρεπε να κοιμάται και να ξεκουράζεται και κοιμάται όταν πρέπει να είναι ενεργός. Με άλλα λόγια, όταν κάνει τη νύχτα μέρα.
Αυτό, σύμφωνα με μία μεγάλη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο The Lancet Psychiatry, αποδεικνύει ότι οι πρωινοί τύποι κάνουν πιο υγιεινή ζωή από τους βραδινούς. Πολύ περισσότερο, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού συνδέεται με ποικίλες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και στην ευεξία, συμπεριλαμβανομένων της κατάθλιψης και της διπολικής διαταραχής.
Ποιες ψυχικές ασθένειες είναι πιο πιθανό να εκδηλωθούν
Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία που συνέλεξαν από 91.100 ανθρώπους ηλικίας 37 έως 73 ετών. Όλοι οι συμμετέχοντες φορούσαν επί μία εβδομάδα στο σώμα τους συσκευές που κατέγραφαν τη δραστηριότητά τους επί 24ώρου βάσεως, ενώ παράλληλα απάντησαν σε ερωτηματολόγια που αφορούσαν την ψυχική τους κατάσταση.
Η έρευνα έδειξε ότι όσο πιο διαταραγμένο είναι το βιολογικό ρολόι σε έναν άνθρωπο, τόσο πιο ευάλωτος είναι σε ψυχικές παθήσεις. Ταυτόχρονα, παρουσιάζει περισσότερες εναλλαγές διάθεσης και είναι λιγότερο ικανοποιημένος είναι από τη ζωή του. Όλα αυτά δεν σχετίζονται με την ηλικία, το φύλο, το εισοδηματικό και μορφωτικό επίπεδο ή το βάρος ενός ανθρώπου.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα έδειξε ότι ένας άνθρωπος με διαταραγμένους βιολογικούς ρυθμούς έχει κατά μέσο όρο 6% μεγαλύτερη πιθανότητα να διαγνωσθεί με κατάθλιψη, 9% με μοναξιά, 10% με διαταραχή (αστάθεια) της διάθεσης και 11% με διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη).
Πιθανόν όμως να ισχύει και το αντίστροφο
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Γιώργο Δημόπουλο, παραμένει ασαφές σε ποιο βαθμό η διαταραχή του βιολογικού ρολογιού προκαλεί την ψυχική διαταραχή ή αντίθετα αποτελεί ένα σύμπτωμά της, καθώς οι αλλαγές στο βιολογικό ρολόι και στις αντίστοιχες συνήθειες ενός ανθρώπου είναι συχνά το πρώτο σύμπτωμα μιας ψυχικής διαταραχής. Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι πολλές ψυχικές διαταραχές εκδηλώνουν στην συμπτωματολογία τους μεταξύ άλλων και τη διαταραχή στον ύπνο. Πράγμα που σημαίνει ότι μια ψυχική ασθένεια μπορεί να είναι αυτή που προκαλεί τη διαταραχή ύπνου κι όχι το αντίστροφο.
Ο Γιώργος Δημόπουλος σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στη Νευρολογία-Ψυχιατρική και στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο. Το συγγραφικό του έργο ξεκίνησε το 2003 με το βιβλίο Αυτογνωσία: Πρώτο μέλημα στη ζωή (εκδ. Αυτογνωσία). Ακολούθησαν τα βιβλία: Αλήθεια, πόση αλήθεια αντέχουμε; (εκδ. Αυτογνωσία, 2006), Συναισθήματα: Ο καθρέφτης της ψυχής (εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2007), Αυτοεκτίμηση: Το μυστικό της επιτυχίας (εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2009), Αγάπη – Λένε η αγάπη κατοικεί στ’ αστέρια (εκδ. Εκάτη, 2011), Ζήσε το σήμερα (ΑΩ Εκδόσεις, 2012), Υγρά όνειρα (ΑΩ Εκδόσεις, 2012). Από το 1977 ασκεί το επάγγελμα του νευρολόγου-ψυχιάτρου και γνωσιακού ψυχοθεραπευτή στην Αθήνα.