Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:

-Γιατί είναι τόσο δύσκολο να αναπνέουμε σωστά.
-Πόσο ωφέλιμος είναι ο διαλογισμός για την υγεία.


Οι γρήγοροι ρυθμοί και οι απαιτήσεις του σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος πολλές φορές κάνουν την κάθε μέρα να μοιάζει με αγώνα δρόμου που δεν τελειώνει ποτέ. Δεν είναι μόνο το γεμάτο πρόγραμμα στη δουλειά, είναι και η νοοτροπία που έχουμε αναπτύξει. Έχουμε πείσει τον εαυτό μας ότι το να είμαστε πολύ απασχολημένοι, σημαίνει ότι είμαστε όσο πιο παραγωγικοί και αποτελεσματικοί γίνεται.

Ωστόσο υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ερευνών σχετικά με την αποδοτικότητα που δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει. Όταν έχεις να αντιμετωπίσεις meetings, προθεσμίες, υποχρεώσεις και στρες, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι μία μικρή παύση. Η έρευνα δείχνει ότι υιοθετώντας συνήθειες σχετικά με τη σωστή αναπνοή και τον διαλογισμό, μπορείς να μειώσεις το στρες, να βελτιώσεις τη συγκέντρωσή σου, ακόμη και να ζήσεις περισσότερο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να κάνεις ένα διάλειμμα, να πάρεις μία ανάσα και να βρεις τη διαύγεια και την εσωτερική σου ηρεμία.

Το να κάνεις διάλειμμα για αναπνοές ή διαλογισμό κατά την διάρκεια μιας πολύ γεμάτης μέρας μπορεί να φαίνεται δύσκολο – εξάλλου είναι και αντίθετο με τη λανθασμένη νοοτροπία σου, εκείνη που σε κάνει να πιστεύεις ότι είσαι ένα μηχάνημα που λειτουργεί αδιάκοπα. Ωστόσο μόλις αρχίσεις, θα δεις ότι δεν είναι και τόσο δύσκολο να καθιερώσεις αυτές τις συνήθειες που θα βελτιώσουν την απόδοσή σου – και θα αναρωτηθείς γιατί δεν το έκανες νωρίτερα.

Η απλή, καθοριστική δύναμη της αναπνοής σου

Θυμήσου την τελευταία φορά που κάποιος σου είπε να ηρεμήσεις ή να πάρεις μια βαθιά ανάσα. Πιθανώς να μην αντέδρασες και τόσο καλά εκείνη τη στιγμή, εδώ που τα λέμε σε κανέναν δεν αρέσει μία τέτοια συμβουλή. Κι όμως εκείνη η συμβουλή, θα μπορούσε να σου αλλάξει την ημέρα.

Η απλή διαδικασία της εισπνοής και εκπνοής είναι η βάση όλων όσων κάνουμε. Όποια στιγμή διαλέξουμε, μπορούμε να επικεντρωθούμε στην εισπνοή και την εκπνοή μας. Είναι σαν να έχουμε μία μηχανή μέσα μας, μία πηγή ενέργειας, έτοιμη να την εκμεταλλευτούμε. Για να καρπωθούμε τα οφέλη της, το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να στρέψουμε εκεί την προσοχή μας.

Αλλά γιατί φαίνεται τόσο δύσκολο; Στη γεμάτη καθημερινότητά μας είναι πολύ πιο εύκολο να τρέχουμε μπροστά αδιάκοπα, σαν μηχανή, χωρίς να σκεφτόμαστε, απορροφημένοι από τις συνεχείς υποχρεώσεις. Για παράδειγμα, τα 2/3 των Βρετανών εργαζομένων αναφέρουν ότι δεν είναι πάντα εφικτό να σταματήσουν για να κάνουν ένα 20λεπτο διάλειμμα για φαγητό.

Οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκουν δύσκολο, καμιά φορά ακόμη και τρομακτικό, το να μένουν μόνοι με τις σκέψεις τους. Άλλα μόνο με αυτόν τον τρόπο προετοιμάζουμε τον εαυτό μας για νέα πράγματα που μπορούν να οδηγήσουν σε μικρές ή μεγάλες επιτυχίες, καινοτομίες και εμπνεύσεις. Δεν είναι τυχαίο που μερικοί από τους πιο επιτυχημένους επαγγελματίες είναι υποστηρικτές του διαλογισμού. Για παράδειγμα  ο Steve Jobs, ο οποίος έκανε διαλογισμό σε όλη του τη ζωή, είπε ότι όταν συνειδητά ηρεμείς το μυαλό σου, «υπάρχει χώρος για να ακούσεις και να δεις πιο ανεπαίσθητα πράγματα – τότε “ξυπνά” η διαίσθησή σου, βλέπεις τα πράγματα πιο καθαρά και είσαι περισσότερο παρών».

Αυτός είναι ο λόγος που η αναπνοή είναι ο πυρήνας του διαλογισμού. Δεν είναι απλά μία βιολογική λειτουργία. Μας συνδέει με κάτι αέναο – είτε το αποκαλείς ψυχή, είτε πνεύμα, είτε κάπως αλλιώς. Αυτό σε ωθεί σε υψηλότερα επίπεδα απόδοσης.

Στη διάρκεια αυτού του οδηγού, να θυμάσαι ένα πράγμα: όταν εισπνέεις και εκπνέεις συνειδητά, όταν νιώθεις την αναπνοή σου από την αρχή μέχρι το τέλος, δεν κάνεις απλά ένα διάλειμμα.

Η επιστήμη πίσω από την επανάσταση του διαλογισμού

Μέχρι πρόσφατα, ο διαλογισμός αντιμετωπιζόταν σαν μία κάπως παράξενη μόδα, μία νέα τάση της εποχής. Ακόμα και όσοι είχαν υιοθετήσει ανοιχτά (ή και κρυφά) αυτή την πρακτική την θεωρούσαν ασύμβατη με έναν παραγωγικό και επιτυχημένο τρόπο ζωής.

Ωστόσο τα ερευνητικά δεδομένα αλλάζουν αυτή τη θεώρηση. Όλο και περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι ο διαλογισμός επηρεάζει τα πάντα– το σώμα μας, το μυαλό μας, τη σωματική μας υγεία, την πνευματική και συναισθηματική μας ευεξία.

Ο διαλογισμός είναι κατά κάποιο τρόπο ένα ιατρικό πολυεργαλείο για κάθε είδους πάθηση που αφορά στην υγεία μας. Μία έρευνα του 2012 υποστηρίζει ότι ο διαλογισμός μπορεί να περιορίσει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια του κρυολογήματος. Ο διαλογισμός μπορεί όχι μόνο να βελτιώσει τη ζωή σου, αλλά και να σε βοηθήσει να ζήσεις περισσότερο. Έπειτα από μελέτη μεγαλύτερων σε ηλικία Αμερικανών με υψηλή πίεση παρατηρήθηκε 23% μείωση της θνησιμότητας σε εκείνους που έκαναν διαλογισμό έναντι όσων δεν έκαναν, 30% λιγότεροι θάνατοι λόγω καρδιαγγειακών προβλημάτων και σημαντική μείωση εμφάνισης καρκίνου. 

Ο αναγνωρισμένος νευρολόγος Richard Davidson, καθηγητής Ψυχολογίας και Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν – Μάντισον, είναι ένας από τους πρωτοπόρους επιστήμονες που υποστηρίζουν πώς ακριβώς επηρεάζει το μυαλό μας ο διαλογισμός. Και ο Matthieu Ricard, ο Γάλλος Βουδιστής μοναχός και μοριακός γενετιστής που έχει συνεργαστεί με τον Davidson, μας εξηγεί με απλά λόγια τι είναι ο διαλογισμός: “Ο διαλογισμός δεν είναι απλά χαλάρωση κάτω από ένα φοινικόδεντρο. Αλλάζει ολοκληρωτικά το μυαλό σου, συνεπώς αλλάζει αυτό που είσαι”.

Σου ακούγεται τρομακτικό; Μην αγχώνεσαι. Ο τρόπος που απολαμβάνουμε τα οφέλη του διαλογισμού είναι στην πραγματικότητα πολύ απλός και τα αποτελέσματα ποικίλουν. Μία έρευνα του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον βρήκε ότι όσοι διευθυντές ανθρώπινου δυναμικού έκαναν μία βασική εκπαίδευση 8 εβδομάδων στον διαλογισμό, ήταν πιο συγκεντρωμένοι και λιγότερο αγχωμένοι σχετικά με τις υποχρεώσεις του γραφείου σε σχέση με αυτούς που δεν έκαναν την εκπαίδευση. “Ο διαλογισμός είναι κάτι σαν το γυμναστήριο,” λέει ο David Levy, επιστήμονας της πληροφορικής και ένας από τους συγγραφείς της έρευνας. “Δυναμώνει τους μύες της συγκέντρωσης.” 

Μπορεί ακόμη και να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Ερευνητές των Harvard University και Northeastern University ανακάλυψαν πως ο διαλογισμός “οδηγεί τους ανθρώπους σε ενάρετες πράξεις—να βοηθήσουν κάποιον που έχει ανάγκη, ακόμα και αν αντιτίθεται σε ορισμένες κοινωνικές νόρμες,” λέει ο David De Steno, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. Οι στρεσογόνες καταστάσεις μας κάνουν αντιδραστικούς, αλλά με τον διαλογισμό μπορούμε πιο εύκολα να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας και να αποφύγουμε ένα ξέσπασμα που αργότερα θα μετανιώσουμε.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο οι επιστήμονες που υποστηρίζουν τον διαλογισμό. Κορυφαία πρόσωπα – αθλητές παγκόσμιας κλάσης και επιχειρηματίες μέχρι CEOs και διαχειριστές κεφαλαίων – έχουν δείξει ότι ο διαλογισμός μπορεί να βελτιώσει όλους τους τομείς της ζωής και της δουλειάς σου. Για παράδειγμα, ο Ray Dalio, ιδρυτής του κολοσσού διαχείρισης κεφαλαίων Bridgewater, κάνει διαλογισμό για περισσότερα από 35 χρόνια και τον θεωρεί «τον πιο σημαντικό παράγοντα» για την επιτυχία του. Η Padmasree Warrior, πρώην chief technology officer της Cisco, θεωρεί τον διαλογισμό “επανεκκίνηση για το μυαλό και την ψυχή.” Το πρόγραμμα διαλογισμού της Oprah Winfrey, διάρκειας 21 ημερών, The Meditation Experience με τον Deepak Chopra είχε περίπου 2 εκ. συμμετέχοντες σε περισσότερες από 200 χώρες. Διάσημοι αθλητές όπως οι Michael Jordan, Kobe Bryant και Lebron James μιλούν για την μαγική δύναμη του διαλογισμού να βελτιώνει την απόδοση.

Αν ακόμα αμφιβάλλεις, ή αν σε απασχολεί το ότι ο διαλογισμός μπορεί να μην χωράει σε μία παραγωγική καθημερινότητα, σκέψου ότι ο αμερικανικός στρατός τον χρησιμοποιεί για να βελτιώσει την ψυχική ανθεκτικότητα των στρατιωτών. Σε συνθήκες υψηλού άγχους και καταστάσεις ζωής και θανάτου, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να είναι οπλισμένοι με τη «νοητική ασπίδα» που παρέχει ο διαλογισμός.

Ο διαλογισμός γίνεται όλο και πιο γνωστός. Κι όμως δεν είναι πάντα εύκολο να βρεις τον τρόπο να ξεκινήσεις. Διαφορετικοί επαγγελματίες ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις. Η Ellen Langer, για παράδειγμα, αναγνωρισμένη συγγραφέας και καθηγήτρια ψυχολογίας στο Harvard, εδώ και δεκαετίες υποστηρίζει την ενσυναίσθηση χωρίς διαλογισμό. Σχετικά με την προσέγγιση της Langer, o συγγραφέας Adam Grant έγραψε “Για κάποιους, ο διαλογισμός μπορεί να είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να μειώσουν το στρες και να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση. Αλλά δεν είναι πανάκεια.” Υπάρχουν πολλοί δρόμοι που οδηγούν στην ενσυναίσθηση, και για πολλούς το να επικεντρώνεις το μυαλό σου στο παρόν και να μένεις για λίγο μόνος με τις σκέψεις σου μπορεί να είναι ο κατάλληλος δρόμος.

Αυτό που έχει σημασία είναι να βρεις με ποιον τρόπο σε βολεύει να ξεκινήσεις – και να ξεκινήσεις.

Έχοντας αυτές τις πληροφορίες, μπορείς πλέον να ενσωματώσεις αυτά τα μικροβήματα στην καθημερινότητά σου.

Μικροβήματα διαλογισμού

1. Βάλε μία καθημερινή υπενθύμιση για πέντε λεπτά διαλογισμού

Δε χρειάζεται να αφιερώσεις πολύ χρόνο για να βιώσεις τα οφέλη του διαλογισμού, ούτε να γραφτείς σε κάποιο ειδικό πρόγραμμα. Αυτό που έχει σημασία είναι η συνέπεια.

2. Σκέψου μία λέξη ή μία φράση που έχει ιδιαίτερη σημασία για σένα.

Επανάλαβέ την κατά τη διάρκεια του διαλογισμού, έτσι ώστε να βρεις ένα σημείο εστίασης για να συγκεντρώνεται εκεί το μυαλό.

3. Κάνε ένα διάλειμμα δέκα λεπτών για περπάτημα και επικεντρώσου στην αναπνοή σου

Μπορείς να ηρεμήσεις το μυαλό σου ακόμα και όσο κινείς το σώμα σου. Αν βρίσκεσαι σε ένα χώρο γεμάτο θορύβους που σε αποσπούν, μία βόλτα μπορεί να σε βοηθήσει να έρθεις σε επαφή με τον εαυτό σου, την αναπνοή σου και τον κόσμο πέρα από τη δουλειά.

Για να λαμβανεις τα καλύτερα άρθρα μας στο email σου, γράψου στο Newsletter μας.

Διάβασε ακόμα:

Πώς να επικοινωνήσουμε με ένα κακό αφεντικό

Σταμάτα να συγκρίνεσαι και βρες το κίνητρο να δράσεις

Author(s)

  • Η συντακτική ομάδα του Thrive Greece αποτελείται από δημοσιογράφους και επιστημονικούς συνεργάτες από τον χώρο της υγείας και της ευεξίας, της αποδοτικότητας, της ψυχολογίας, της αυτοβελτίωσης, της διατροφής και του fitness.