Στα 45 διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού. Εντόπισε μόνη της ένα μικρό ογκίδιο σε μέγεθος φακής μέσα από μια βασική κίνηση αυτοφροντίδας. Την αυτοψηλάφηση. Μπορεί να πήγαν όλα καλά τελικά με την περιπέτεια της υγεία της, όμως το μόνο σίγουρο ήταν ένα. Πολλά άλλαξαν για την ίδια τα μετέπειτα χρόνια. Με αφορμή το βιβλίο της «Μ’ αγαπώ» τη ρώτησα αν ο καρκίνος ήταν αυτός που της έμαθε ν’ αγαπά περισσότερο τον εαυτό της.
«Πάντα αγαπούσα τον εαυτό μου», μου απάντησε. «Μετά, όμως, την περιπέτεια της υγείας μου έμαθα να αγαπώ τον εαυτό μου με λιγότερο εγωκεντρικό και περισσότερο ουσιαστικό τρόπο».
Τι εννοείς έμαθες να αγαπάς τον εαυτό σου με πιο ουσιαστικό τρόπο;
Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με μία ασθένεια που μπορεί να απειλήσει τη ζωή σου, οδηγείσαι θέλοντας και μη σε μια βαθιά αναθεώρηση. Το βασικό που έμαθα νοσώντας ήταν ότι δε θέλω να πηγαίνω πλέον για τίποτα λιγότερο από αυτό που θεωρώ ότι χρειάζομαι κι ότι δεν θα παραβλέπω τα συναισθήματα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα βέβαια να με οδηγήσει σε ένα διαζύγιο μετά από πολλά χρόνια γάμου, παρόλο που δεν υπήρχαν σοβαρά προβλήματα με τον πατέρα των τριών παιδιών μου.
Η σχέση με τα παιδιά σου άλλαξε;
Αυτό που έμαθα είναι ότι μπορείς να αγαπάς τα παιδιά σου χωρίς να χρειάζεται να είσαι υπερπροστατευτική, να ανησυχείς διαρκώς γι’ αυτά, να ζεις μόνο μέσα από αυτά. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και βρίσκουν το δρόμο τους, μπορείς και πρέπει να τα αφήσεις να έχουν τη δική τους ζωή και εσύ μπορείς να έχεις τη δική σου χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν τ’ αγαπάς ή ότι δεν είσαι καλή μητέρα.
Μου θυμίζεις λίγο Σουηδέζα… εννοώ όσον αφορά στην προσέγγισή σου προς τους δεσμούς της οικογένειας. Στην Ελλάδα, όμως, έχουμε μια πιο εξαρτητική σχέση με τα παιδιά μας…
Θα συμφωνήσω μαζί σου. Στην Ελλάδα οι περισσότερες γυναίκες θεωρούν ότι πλησιάζοντας τα πενήντα έχουν τελειώσει με τη ζωή τους. Σταματούν να θέτουν στόχους, εγκαταλείπουν τη θηλυκότητά τους, σταματούν να ονειρεύονται με όνειρα δικά τους. Θεωρούν ότι υπάρχουν μόνο για να υποστηρίξουν τα παιδιά τους ή ότι προορίζονται για γιαγιάδες. Δεν είναι, όμως, ότι μόνο οι ίδιες νιώθουν έτσι. Είναι ότι αυτό περιμένουν και οι άλλοι που είναι γύρω από εκείνες. Και αυτό ισχύει και για τους άνδρες και για τις γυναίκες. Και οι άνδρες ακυρώνουν τη δύναμη και τις δυνατότητες της γυναίκας όσο εκείνη μεγαλώνει, αλλά και οι ίδιες οι γυναίκες είναι επιφυλακτικές με όσες βλέπουν απέναντί τους ότι θέλουν να ζήσουν με τη δύναμη της νιότης.
Να υποθέσω ότι είσαι οπαδός του no age; Θεωρώ ότι θα μου πεις «ναι», επειδή φαίνεσαι πολύ πιο νέα και νεανική από την ηλικία σου, με βάση τους σύντομους μαθηματικούς υπολογισμούς που έκανα…
Είμαι οπαδός του “ο καθένας μπορεί να ντύνεται και να συμπεριφέρεται όπως νιώθει καλύτερα”. Δέχομαι αν κάποιος θέλει να μεγαλώσει με ρυτίδες και αφήνοντας τα μαλλιά του άσπρα αν αυτό τον εκφράζει. Δέχομαι, όμως, να θέλει να διατηρήσει την εικόνα και την ορμή της νιότης με τη βοήθεια του botox, του styling, της yoga, της εναλλακτικής θεραπείας ή οτιδήποτε αποτελεί για εκείνον κίνητρο για να νιώθει ότι ζει καλύτερα ή για να νιώθει ότι δεν παραμελεί τον εαυτό του και ότι τον φροντίζει όπως του αξίζει.
Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με μία ασθένεια που μπορεί να απειλήσει τη ζωή σου, οδηγείσαι θέλοντας και μη σε μια βαθιά αναθεώρηση.
Από πού έμαθες να φροντίζεις τον εαυτό σου;
Από τους γονείς μου. Από τη μητέρα μου έμαθα να φροντίζω το σώμα μου, την εμφάνισή μου, την υγεία μου. Από τον πατέρα μου έμαθα ότι χρειάζεται να φροντίζω και το πνεύμα μου και την ψυχή μου.
Κατά τη διάρκεια τη περιπέτειας της υγείας σου χρειάστηκες ψυχολογική υποστήριξη;
Αν έκανα ψυχοθεραπεία, με ρωτάς; Όχι. Πέρασα ένα διάστημα φόβου και πανικού, αλλά βγήκα από αυτό μόνη μου. Πιστεύοντας στον εαυτό μου και τις δυνάμεις μου. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος που νιώθει ότι τα χάνει, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με την ασθένεια, θα πρέπει να τα καταφέρει μόνος του. Κάποιοι μπορεί να βοηθηθούν από ένα τέτοιο πλαίσιο υποστήριξης.
Επομένως, πιστεύεις ότι η ασθένεια μπορεί να αλλάξει έναν άνθρωπο προς το καλύτερο;
Ναι, αλλά όχι πάντα. Μπορεί τελικά να τα ξεχάσεις όλα αυτά που διδάχτηκες και να γυρίσεις στην προηγούμενή σου κατάσταση. Έχω δει πολλούς ανθρώπους να το κάνουν αυτό. Αν, όμως, η όλη εμπειρία αποτελέσει την αφετηρία για να ανασυγκροτηθείς και να αναθεωρήσεις ουσιαστικές παραμέτρους, ναι, μπορεί να αλλάξει η ζωή σου προς το καλύτερο και να σε βοηθήσει να εξελιχθείς.
Με τον έρωτα πώς τα πας;
Δεν ζω χωρίς έρωτα. Χωρίς τον έρωτα γερνώ. Ο έρωτας για μένα είναι κινητήριος δύναμη. Έρωτας για μένα, όμως, δεν είναι μόνο το συναίσθημα για ένα πρόσωπο. Έρωτας είναι και το πάθος για δημιουργία, για τη δουλειά σου και ο σκοπός που βρίσκουμε στη ζωή μας και που μπορεί να μην είναι πάντα ίδιος, αλλά ν’ αλλάζει.
Κι ο δικός σου σκοπός, ποιος είναι… αυτή την περίοδο;
Να μεταδώσω το μήνυμα του βιβλίου μου «Μ’ αγαπώ», να «φωνάξω» δυνατά και να πω στις γυναίκες απενοχοποιημένα να αγαπούν τον εαυτό τους. Να τον κανακεύουν, να τον προστατεύουν, να τον τοποθετούν σε αγκαλιές αγαπημένες και έτσι, χορτασμένες από αγάπη και αποδοχή, να μπορούν να δώσουν αγάπη και δυνατές, να μπορούν να αντιμετωπίσουν ό,τι αναπάντεχο τους στείλει η ζωή! Ακόμα και στη μεσήλικη ζωή μπορείς να συνεχίσεις να ζεις και να κάνεις αυτά που θέλεις κι αγαπάς και κυρίως να συνεχίζεις να φροντίζεις και ν’ αγαπάς τον εαυτό σου, ίσως κι ακόμα καλύτερα απ’ ό,τι έκανες στα νεανικά σου χρόνια.
Διάβασε ακόμα:
Πώς Μία Ομάδα Φοιτητών Μου Υπενθύμισε Την Αξία Του Εθελοντισμού