- Το Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης (burnout) είναι ένα όρος που εμφανίζεται όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, σε παγκόσμιο επίπεδο.
- Βurnout σημαίνει ότι οι δυνάμεις του εργαζόμενου εξαντλούνται σταδιακά, μέχρι το σημείο που νιώθει να «καίγεται επαγγελματικά».
- Tα κύρια συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται το burnout είναι σωματικά, συναισθηματικά, γνωστικά και συμπεριφορικά.
- Περιλαμβάνεται ως όρος στην Διεθνή Ταξινόμηση Ασθενειών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ως επαγγελματικό φαινόμενο.
Μόνιμη κόπωση, αϋπνίες, μυϊκοί πόνοι ή πονοκέφαλοι, είναι μερικά από τα σωματικά συμπτώματα τα οποία εμφανίζουν οι εργαζόμενοι που έχουν προσβληθεί από burn out.
Θλίψη, απογοήτευση, αγωνία και συνεχής εκνευρισμός είναι μερικά από τα συναισθηματικά συμπτώματα. Παράλληλα, ακολουθούν γνωστικά συμπτώματα, όπως απάθεια και απώλεια κάθε ενδιαφέροντος για την εργασία.
Τα πιο συχνά συμπεριφορικά συμπτώματα είναι άσχημη συμπεριφορά σε συναδέλφους ή πελάτες, συχνές απουσίες από τη δουλειά, παραμέληση καθηκόντων, ακόμη και κατάχρηση ουσιών .
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, οι παράγοντες που συμβάλλουν στην επαγγελματική εξουθένωση χωρίζονται σε περιβαλλοντικούς και ατομικούς. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες αφορούν τις συνθήκες εργασίας, το ωράριο, τον αυξανόμενο φόρτο εργασίας καθώς και την ασάφεια των ρόλων.
Οι ατομικοί παράγοντες αφορούν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου όπως προσωπικότητα, καταγωγή, φύλο, ηλικία, κίνητρα, προσδοκίες και αξίες.
Όσον αφορά στους περιβαλλοντικούς παράγοντες, η εξ’ απόστασεως εργασία η οποία επιβλήθηκε λόγω της πανδημίας άλλαξε σε μεγάλο βαθμό το εργασιακό τοπίο.
Η ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής διαταράχθηκε, γιατί τα όρια δεν είναι σαφή. Ο χώρος του σπιτιού είναι ταυτόχρονα και ο χώρος της εργασίας, με αποτέλεσμα το στρες να αυξάνεται.
Η πανδημία και η εξ αποστάσεως εργασία, εγκυμονούν το κίνδυνο να αυξηθούν τα άτομα που θα επηρεαστούν στο μέλλον από το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης .
Είνα αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η αντίδραση των ανθρώπων σε ψυχοπιεστικές καταστάσεις διαφέρουν, γιατί ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός. Παρ’ όλα αυτά κάποιες γενικές οδηγίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα άτομα, να καλλιεργήσουν σταδιακά επαγγελματική ψυχική ανθεκτικότητα.
- Παρατήρηση του εαυτού και της συμπεριφοράς.
- Αναγνώριση και έκφραση των συναισθημάτων, που προκύπτουν από την εργασιακή πίεση.
- Αποδοχή ότι υπάρχουν καταστάσεις που ελέγχουμε και καταστάσεις που δεν ελέγχουμε.
- Εστίαση και διαχείριση των καταστάσεων που ελέγχουμε.
- Αναζήτηση ελεύθερου χρόνου και εύρεση δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στη χαλάρωση του ατόμου.
- Αναζήτηση υποστηρικτικού δικτύου αντιμετώπισης της κατάστασης, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο.
- Αναζήτηση βοήθειας από ειδικό, αν η κατάσταση χειροτερεύει και το άτομο καθίσταται δυσλειτουργικό.
Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι το ταχύτατα μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον, καθιστά αναγκαία την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού με νέες δεξιότητες, προκειμένου να μπορέσει να προσαρμοστεί επιτυχώς στις συνεχείς αλλαγές του 21ου αιώνα.
Συμπερασματικά
Το burnout είναι ένα ειδικού τύπου στρες που συνδέεται με την δουλειά μας. Μια σωματική και ψυχική εξουθένωση που μπορεί να κάνει την ζωή μας εφιαλτική, αν δεν την αναγνωρίσουμε και δεν την αντιμετωπίσουμε ως πρόβλημα.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ:
Frankl, V.E. (2006). Man’s Search for Meaning. Beacon Press
Maslach, (1996). Maslach Burnout Inventory, 3rd ed., Palo Alto: Consulting Psychologist Press
Αρχική δημοσίευση από την Δώρα Φούντα στο fotinigeorgiou.gr.
Διάβασε ακόμα:
Πώς να χάσετε τους καλύτερους εργαζομένους σας!
Managerial skills: το όπλο των εργαζόμενων για ψυχολογική ευημερία