Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:

-Τι σου λείπει περισσότερο αυτήν την περίοδο.
-Ποια είναι η νέα αίσθηση του χρόνου.


Μέσα σε λίγες εβδομάδες η καθημερινότητα του σύγχρονου ευρωπαίου πολίτη άλλαξε προς μια κατεύθυνση αδιανόητη. Αδιανόητη για την κουλτούρα του, το αίσθημα της αυτονομίας και των ελευθεριών του καθώς και της ασφάλειας της ζωής και της υγείας του. Είμαστε πολλοί οι έγκλειστοι στο πιο ελεύθερο και δημοκρατικό ιστορικά σημείο της σφαίρας. Δουλεύουμε και ζούμε από το σπίτι, από τα μπαλκόνια μας ή, οι πιο τυχεροί, και από τον κήπο. Μαζί από μακριά, συνδεδεμένοι στο δίκτυο αλλά κι ο καθένας στην πιο κοντινή απόσταση με τον εαυτό του. Απόσταση που ο μεταμοντέρνος τρόπος ζωής μέχρι την έναρξη της καραντίνας αγνοούσε ή και σνόμπαρε επιδεικτικά. 

Και τώρα, τι κάνουμε;  

Σε κάθε μεγάλη ή μικρότερη κρίση η υπενθύμιση για το υποστηρικτικό περιβάλλον είναι πρωταρχικής σημασίας. Όπως και το ευφυές χιούμορ που μοιραζόμαστε  για να ξορκίζει το κακό, γύρω μας και μέσα μας. Έχουν ειπωθεί και θα ειπωθούν φαντάζομαι ακόμη πολλά όλες αυτές τις εβδομάδες που μας περιμένουν κλεισμένους μέσα: για τις συνέπειες του εγκλεισμού στον ψυχισμό, τις πολλές δραστηριότητες που έχουμε στον τεχνολογικά προηγμένο πολιτισμό μας μένοντας σπίτι, τις ευκαιρίες να κάνουμε πράγματα που περίμεναν να γίνουν… Κυριαρχεί μια επικέντρωση, σωστά προφανώς, στη θετική όψη και στις δυνατότητες απασχόλησης ενώ μένουμε σπίτι. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι υπάρχει και η ζόρικη πλευρά: το αίσθημα της επισφάλειας για την καλή μας υγεία, οι δύσκολες συναισθηματικές στιγμές, συναισθήματα θυμού, απελπισίας, απόγνωσης. Καθώς και θλίψης και φόβου, όταν έρχονται τα νέα του έξω κόσμου, κοντινού μα και πιο μακρινού. Εκεί που ζουν δικοί μας άνθρωποι, φίλοι αγαπημένοι, συνεργάτες. Η ζωή μοιάζει να έχει στριμωχτεί στη γωνία. Και πρέπει να φωνάζει ο κόσμος, να χειροκροτεί, να χορεύει στα μπαλκόνια και να τραγουδά στα παράθυρα μπας και την ξαναβγάλει στους δρόμους. 

Τα δυσάρεστα συναισθήματα είναι αναμενόμενα

Δεν είναι όλα καλά και για πόσο δεν ξέρουμε. Ο εγκλεισμός μας γίνεται για καλό σκοπό και το κάνουμε με όλη μας τη δύναμη. Ταυτόχρονα όμως τεστάρει και το βαθμό ανεκτικότητας του καθενός μας στην ανασφάλεια και στο αίσθημα της αβεβαιότητας όπως και τη δυναμική της εμπιστοσύνης, του να αφήνεσαι εν πολλοίς στα χέρια άλλων, στους επαΐοντες, κόντρα στον έλεγχο που θεωρούμε ότι έχουμε στην καθημερινή ρουτίνα μας. Με τον εαυτό μας όπως τον ξέραμε στον καιρό της ασταμάτητης δραστηριότητας καλούμαστε και προσπαθούμε να τα βγάλουμε πέρα και στο σφύριγμα της παύσης, στο άδειο γήπεδο. Αν αντέχαμε τώρα να τον ξαναμάθουμε αλλιώς ίσως; Απενοχοποιημένοι κάπως οι πιο πολλοί ελαττώνουν δραματικά την ταχύτητα. Όλοι, όμως, αγχώνονται, φοβούνται. Ξεκινώντας από την ανάγκη να μιλήσουν αυτή την περίοδο για αυτά που μας πληγώνουν. Όχι εμμονικά και υστερικά, αλλά λειτουργικά και ανακουφιστικά, ελαφραίνοντας λίγο από το βάρος που έπεσε πάνω σε ό,τι ζούσαμε και μας τρομάζει. Να μιλήσουμε για το τι μας λείπει, τι φοβόμαστε, τι δεν αντέχουμε. 

Ο εγκλεισμός μας γίνεται για καλό σκοπό και το κάνουμε με όλη μας τη δύναμη. Ταυτόχρονα όμως τεστάρει και το βαθμό ανεκτικότητας του καθενός μας στην ανασφάλεια και στο αίσθημα της αβεβαιότητας.

Τι μας λείπει περισσότερο;

Σκέφτομαι πως μας λείπουν οι παρουσίες με σάρκα και οστά, οι αγκαλιές των αγαπημένων, ακόμα και με το βλέμμα, που όμως είναι εκεί, χωρίς τη διαμεσολάβηση καμιάς οθόνης, που παγώνει ή δεν έχει καλό σήμα. Οι αυθεντικές ανάσες, οι ματιές και τα ραντεβού που πρέπει να προλάβουμε ζωντανά. Λείπει η δραστηριότητά μας στο γραφείο με τους συναδέλφους, το διάλειμμα για καφέ, ίσως ακόμα και η ωραία αίσθηση του να φτάνεις επιτέλους σπίτι. Ας αναγνωρίσουμε τις συναισθηματικές μας πληγές από αυτή την άνευ προηγουμένου κρίση, ας μην καμωνόμαστε πως δεν είναι εκεί. Για όλους μας είναι. Και κάτι πρέπει να το κάνουμε όλο αυτό. Να το αποδεχθούμε έχοντας στο μυαλό μας τη σπουδαιότητα της «θυσίας» μας για τη συνέχιση της ζωής όπως την ξέραμε. Κυρίως να το μοιραστούμε με εκείνους που ξέρουν να υποδεχθούν και να ακούσουν κι αυτές τις πλευρές μας, να στηριχθούμε και να στηρίξουμε. Να βοηθήσουμε και τα παιδιά μας να εκφράσουν τα δικά τους επώδυνα κομμάτια. «Δύσκολη η καραντίνα, άστα!», ξεκίνησε να μου λέει η 7χρονη ανιψιά μου στο skype, περιγράφοντας πόσα της λείπουν από την παιδική της καθημερινότητα. Ως και το σχολείο!  

 Η νέα αίσθηση του χρόνου

Εκτός από τον εαυτό μας, που τον προσεγγίζουμε ξανά, τον προσαρμόζουμε και τον επανεφεύρουμε όσο καλύτερα μπορούμε κάτω από τέτοιες συνθήκες, μια άλλη διάσταση με την οποία έχουμε συστηθεί εκ νέου είναι εκείνη του χρόνου. Του χρόνου που περνά αλλιώς στη ρουτίνα της καραντίνας, ακόμα και για όσους δουλεύουν από το σπίτι. Οι τελευταίοι εν πολλοίς φορτώνονται παραπάνω δουλειά κι έτσι μπλοκάρεται αλλιώς το πέρασμά του. Παγιδεύονται σε ένα συνεχές άμεσο παρόν που όλο ζητά και κάτι ακόμα. Πράγμα που επιφανειακά μειώνει το στρες για την εξέλιξη της πανδημίας, από την άλλη όμως μουδιάζει και παγώνει την κατανόηση και τη διαχείριση των συναισθηματικών εκφάνσεων που αυτή προκαλεί.

Η διαχείριση του χρόνου και το βίωμά του “μένουμε σπίτι” είναι παράξενη και δύσκολη για πολύ κόσμο. Στην ιδιότυπη καραντίνα μας ο χρόνος προσφέρεται για πολλά που η μετανεωτερικότητα δεν έχει εκπαιδεύσει και τόσο καλά τους ανθρώπους της να διαχειριστούν. Εξοικειωμένοι με ταχείς ρυθμούς, μαθημένοι να γίνονται τα πράγματα γρήγορα, με πριμ παραγωγικότητας, επείγουσες ανάγκες πραγματοποίησης, ή τη φαντασίωση της πραγματοποίησης, των πιο υπερεγωτικών επιθυμιών μας το εξής ερώτημα προκύπτει: τι να κάνουμε τόσο χρόνο που περισσεύει; Επιπλέον, η εξωτερική επιβολή κοινωνικής απομόνωσης και οι παύσεις της ξέφρενης κινητικότητας αλληλεπιδρά συχνά με πολλών λογιών εσωτερικές καραντίνες, αθέατες και σιωπηλές, οι οποίες μας προστάτευαν από αποκαλύψεις και διαδρομές που δεν τολμούσαμε να διασχίσουμε. Ο χρόνος απλώνεται, νωχελικός. Πιο επιεικής για όσα έχουμε να κάνουμε. Πιο ανθρώπινος;

Ας ξαναγνωριστούμε 

Με την «ευκαιρία» της πανδημικής κρίσης, ζητώντας βοήθεια αν χρειαστεί, ας ξαναγνωριστούμε λοιπόν. Δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα μόνοι. Ας ξαναγνωριστούμε με τα κομμάτια του εαυτού μας που αφήναμε για λίγο αργότερα κάθε φορά, με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μας που θέλουμε να είναι εκεί και μετά. Καθώς και με τον χρόνο που δε ζητά μόνο αλλά ξέρει και να  περιμένει, εξασκώντας εμάς τους ανυπόμονους δυτικούς στην υπομονή και την ικανότητα αναμονής. Όχι παθητικά και αδιάφορα, αλλά ενεργά και στοχευμένα, με ψυχικές επενδύσεις, που αποδυναμώνουν τοξικές παντοδυναμίες, ψευδείς απόλυτες καλύψεις και τύπου «όλα σε ένα πακέτο» προσφορές. Γνωριμία και σχέση που αξίζει να κρατήσει όχι μόνο για λίγους μήνες. Αλλά για μια ζωή.

Διάβασε ακόμα:

Έρωτας σε καιρό κορονοϊού! Επιτρέπεται;

12 μουσεία που μπορείς να επισκεφτείς εικονικά, τώρα που μένεις σπίτι

Author(s)

  • Κατερίνα Μαγγανά

    Ψυχολόγος-Αναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια

    Η Κατερίνα Μαγγανά είναι ψυχολόγος, αναλυτική ψυχοθεραπεύτρια και εργάζεται ιδιωτικά. Είναι συνεργάτιδα του ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη στα εκπαιδευτικά προγράμματα για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Σπούδασε στο ΕΚΠΑ και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει ολοκληρώσει τον διετή κύκλο των εκπαιδευτικών σεμιναρίων «Εισαγωγή στην Ψυχοσωματική», της Ελληνικής Ψυχοσωματικής Εταιρείας –IPSO P. MARTY. Είναι εισηγήτρια διαλέξεων και σεμιναρίων σε ιδρύματα, συνέδρια και φορείς. Επιστημονικά της άρθρα έχουν δημοσιευθεί στα Τετράδια Ψυχιατρικής και στο ψυχαναλυτικό περιοδικό Οιδίπους. Έχει συνεργαστεί για πολλά χρόνια με το περιοδικό Αρμονία, μηνιαίο ένθετο της εφημερίδας Έθνος του Σαββάτου, με άρθρα για θέματα ψυχολογίας. Έχει συνεργαστεί επί σειρά ετών με τη δημόσια τηλεόραση στην έρευνα και στα κείμενα ντοκιμαντέρ πολιτισμικού περιεχομένου. Το 2013 έλαβε το βραβείο κοινού για το θεατρικό της έργο Έφη. Τα βιβλία της, “Ευτυχία" και "Όταν η ψυχή διαταράσσει το σώμα", κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αρμός.