Στα επόμενα 2 λεπτά θα μάθεις:
-Ποια είναι η σημασία του μπλε φωτός για τον ύπνο σου.
-Ποια είναι τα σημάδια καταπόνησης των ματιών.
Σίγουρα θα έχεις ακούσει αναφορές για το μπλε φως κυρίως όταν γίνεται αναφορά στη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών. Είσαι όμως σίγουρος ότι ξέρεις όσα πρέπει; Οι απαντήσεις στις 5 πιο κάτω ερωτήσεις είναι βέβαιο ότι θα λύσουν όλες τις απορίες σου σχετικά με αυτό και θα σε καθοδηγήσουν με γνώμονα όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις για να προστατευτείς από τις όποιες βλαπτικές επιπτώσεις του.
Τι είναι το μπλε φως;
Το μπλε φως γνωστό ως ορατό φως υψηλής ενέργειας είναι το φυσικό μέρος του ηλιακού φωτός που είναι δίπλα στο υπεριώδες φως στο φάσμα, εμπίπτει στην περιοχή μήκους κύματος περίπου από 400 έως 500 nm και είναι υπεύθυνο για το μπλε του ουρανού.
Πώς επηρεάζει τον οργανισμό;
Το ηλιακό φως, το οποίο έχουμε συνηθίσει εδώ και εκατομμύρια χρόνια, αποτελείται από περίπου 25% έως 30% μπλε φως. Αυτό το φυσικό μπλε φως μειώνεται ως ποσοστό του ηλιακού φωτός μέχρι το απόγευμα, θέτοντας το σώμα μας σε νυχτερινή λειτουργία.
Το μπλε φως δηλαδή ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου – αφύπνισης , ή αλλιώς το κιρκαδικό σύστημα. Το πλούσιο σε μπλε φως του πρωινού ήλιου εμποδίζει την απελευθέρωση της ορμόνης του ύπνου μελατονίνης και ως εκ τούτου μας ξυπνά. Ενώ οι κόκκινες αποχρώσεις του ήλιου και η απουσία του μπλε φωτός όταν βραδιάζει, αντιστρέφουν τη διαδικασία και προετοιμάζουν το σώμα για ύπνο. Επίσης η σωστή έκθεση στο μπλε φως κατά τη διάρκεια της ημέρας βοηθά το σώμα να διατηρείται σε εγρήγορση και ενισχύει τη διάθεση, τη μνήμη, τη γνωστική λειτουργία και γενικότερα την υγεία.
Τι έχει αλλάξει;
Τα τελευταία χρόνια, το μπλε φως έχει έρθει και στους εσωτερικούς χώρους αφού το παράγουν οι οθόνες των ηλεκτρονικών συσκευών, όπως τηλεόραση, υπολογιστές, smart phone, tablet και μάλιστα σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που εκπέμπονται από τον ήλιο. Στη σημερινή εποχή ο αυξανόμενος αριθμός ψηφιακών συσκευών στη ζωή μας, μας εκθέτει σε περισσότερη μπλε ακτινοβολία από ποτέ άλλοτε. Σκέψου μόνο πόσες ώρες περνάς μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή, του tablet, της τηλεόρασης ή του κινητού σου. Το ξέρεις όμως ότι αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία και την ευεξία σου;
Τι γίνεται όταν η έκθεση σε αυτό είναι υπερβολική;
Η έκθεση στο τεχνητό μπλε φως τη νύχτα ξεγελάει το κιρκαδικό σύστημα. Έτσι καταστέλλεται η απελευθέρωση της μελατονίνης, με αποτέλεσμα την αϋπνία και τον φτωχό και ακανόνιστο ύπνο. Τα προβλήματα ύπνου, πέρα από το αίσθημα της κόπωσης που προκαλούν, μπορούν να οδηγήσουν και σε πιο σοβαρές καταστάσεις υγείας όπως παχυσαρκία, κατάθλιψη, διαταραχές στη διάθεση και καρδιακές παθήσεις.
Επίσης, τα μάτια καταπονούνται από την παρατεταμένη έκθεση στο μπλε φως των οθονών. Αυτός είναι ο λόγος που μπορεί να αισθανθείς φαγούρα, τσούξιμο, ξηρότητα στα μάτια ακόμα και πονοκέφαλο μετά από μια κουραστική μέρα στον υπολογιστή και ειδικά αν η οθόνη είναι το μόνο φωτεινό αντικείμενο σε ένα κατά τα άλλα σκοτεινό δωμάτιο. Η χρόνια έκθεση στο μπλε φως μπορεί ακόμα να προκαλέσει βλάβη στους φωτοϋποδοχείς, τα κύτταρα δηλαδή του ματιού που ανταποκρίνονται στο φως, σχηματισμό ελευθέρων ριζών που προκαλούν οξειδωτικές βλάβες, με αποτέλεσμα προβλήματα στην όραση ακόμα και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Τέλος το μπλε φως μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις και στην επιδερμίδα προκαλώντας ψηφιακή γήρανση. Διεισδύει βαθιά στο δέρμα, σχηματίζει ελεύθερες ρίζες, προκαλεί οξειδωτικό στρες και επιταχύνει τη διαδικασία της γήρανσης κάνοντας τα σημάδια της όπως ρυτίδες και πανάδες πιο γρήγορα εμφανή.
Τι να κάνεις για να προστατέψεις τον οργανισμό σου;
Οι ψηφιακές συσκευές είναι πια μέρος της σύγχρονης ζωής και η έκθεση σε αυτές αναπόφευκτη. Μπορείς όμως να υιοθετήσεις κάποιες συνήθειες για να προστατευτείς από τις βλαβερές επιπτώσεις του μπλε φωτός:
-Ρύθμισε την φωτεινότητα των οθονών έτσι ώστε να μην είναι πολύ υψηλή και ακόμα καλύτερα μείωσε το χρόνο χρήσης των ηλεκτρονικών συσκευών.
-Αγόρασε φίλτρα για τις οθόνες ή ειδικά γυαλιά που δεσμεύουν το μπλε φως. Μπορείς να εγκαταστήσεις και κάποια εφαρμογή που ρυθμίζει την εκπομπή μπλε φωτός των οθονών.
-Προτίμησε τον ελεύθερο χρόνο σου να τον περάσεις με ένα βιβλίο, να ασχοληθείς με το αγαπημένο σου χόμπι ή να κάνεις μια βόλτα και όχι μπροστά σε μια οθόνη.
-Πες «καληνύχτα» στην τεχνολογία τουλάχιστον δύο ώρες πριν από τον ύπνο.
-Για να προστατέψεις τα μάτια και το δέρμα σου εμπλούτισε τη διατροφή σου με καροτενοειδή που φιλτράρουν το μπλε φως. Θα τα βρεις σε καρότα, τομάτες, ροδάκινα, καρπούζι. Ειδικά για τα μάτια τροφές, όπως το σπανάκι και η λαχανίδα που είναι πλούσιες σε λουτεΐνη και ζεοξανθίνη, τα λεγόμενα καροτενοειδή της ωχράς κηλίδας, είναι ευεργετικές για την αντιμετώπιση των συνεπειών του μπλε φωτός.
-Πέρα από τη σωστή διατροφή το δέρμα σου μπορείς να το προστατέψεις και με ειδικές κρέμες με αντηλιακά φίλτρα και αντιοξειδωτικά συστατικά.
Να θυμάσαι ότι το μπλε φως του ήλιου είναι ευεργετικό για τη λειτουργία του οργανισμού και την ευεξία σου. Αυτό που θα πρέπει να προσέξεις είναι η ψηφιακή καταπόνηση και τα προβλήματα που δημιουργεί το μπλε φως εξαιτίας της υπερβολικής χρήσης της τεχνολογίας.