Στα επόμενα 4 λεπτά θα μάθεις:
-Ποια υλικά κομποστοποιούνται.
-Γιατί αξίζει να αρχίσεις να κομποστοποιείς.
Ίσως έχεις ακούσει τον όρο κομποστοποίηση, αλλά δεν ξέρεις περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Δεν σε αδικώ, γιατί είναι μια διαδικασία που μόνο αν ψάξεις, μπορείς να μάθεις για αυτήν. Δυστυχώς, δεν είναι κάτι που το ακούμε συχνά, απλά γιατί δεν έχουμε μάθει να το εφαρμόζουμε. Αν έχεις δει τους καφέ κάδους, μάθε ότι προορίζονται για κομποστοποίηση. Αλλά δεν αρκεί να γνωρίζεις αυτό. Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης προσφέρει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεσαι για να αρχίσεις να κομποστοποιείς κι εσύ.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.
Τι είναι η κομποστοποίηση
Η κομποστοποίηση είναι μια φυσική διαδικασία η οποία μετατρέπει τα οργανικά υλικά σε μια πλούσια σκούρα ουσία. Αυτή η ουσία λέγεται κομπόστ ή χούμους ή εδαφοβελτιωτικό. Η κομποστοποίηση είναι ένας πολύ άμεσος και σημαντικός τρόπος ανακύκλωσης. Έχει υπολογιστεί ότι το 35% των οικιακών απορριμμάτων μπορούν να κομποστοποιηθούν.
Τι μπορεί να κομποστοποιηθεί
Οποιοδήποτε φυτικό υλικό μπορεί να τοποθετηθεί στον κάδο κομποστοποίησης. Τα υλικά, που δεν πρέπει να τοποθετούμε στον κάδο μας, είναι τα ζωικά υπολείμματα. Φυσικά πρέπει να περιλαμβάνονται και φυτικά υπολείμματα τροφίμων.
Πιο συγκεκριμένα, μπορούν να κομποστοποιηθούν: γκαζόν, φύλλα, κλαδέματα, φλούδες κορμών, φρούτα, λαχανικά, άχυρα, οικιακά φυτά, πριονίδια, κοπριά (από αγελάδες, άλογα, κότες, κουνέλια), χαρτί κουζίνας, απορρίμματα κουζίνας (π.χ τσόφλια αυγών), χαρτοπετσέτες, υπολείμματα από αφέψημα.
Αποφύγετε: κόκκαλα, απορρίμματα σκύλων/γατών, λάδια, λίπη, λιπαρές ουσίες, υπολείμματα από κρέατα/ψάρια, γαλακτομικά, άρρωστα φυτά.
Πώς να κάνεις κομποστοποίηση
-Διάλεξε έναν κάδο κομποστοποίησης
Μπορείς να χρησιμοποιήσεις έναν απλό κάδο, στον οποίο θα κάνεις τρύπες στον πάτο και στα πλαϊνά για να αερίζεται το μείγμα απορριμάτων. Διαφορετικά, μπορείς να αγοράσεις έναν εξειδικευμένο κάδο, είτε στατικό, είτε περιστρεφόμενο.
-Βρες το κατάλληλο σημείο για τον κάδο
Αν και οι περισσότεροι απλοί κομποστοποιητές μπορούν να τοποθετηθούν οπουδήποτε, προτίμησε να βρεις ένα σκιερό μέρος για τον κάδο σου, ώστε να δημιουργήσεις τις κατάλληλες συνθήκες για την αποικοδόμηση των απορριμμάτων.
-Διάλεξε το σωστό μίγμα υλικών (σε σωστές αναλογίες)
Τα μικρόβια της κομποστοποίησης χρησιμοποιούν το άζωτο για να αναπτύσσονται και τον άνθρακα για ενέργεια. Τα περισσότερα υλικά που βάζουμε για κομποστοποίηση δεν έχουν από μόνα τους τη σωστή αναλογία άνθρακα/αζώτου. Χρησιμοποιώντας ποικιλία οργανικών υλικών, πράσινα και καφετιά, εξασφαλίζουμε τις απαραίτητες ποσότητες από αυτά τα στοιχεία.
Τα υλικά που περιέχουν άνθρακα είναι πιο ξερά, απορροφητικά και συνήθως καφέ και τα υλικά που περιέχουν άζωτο είναι τα φρέσκα και συνήθως πράσινα. Για κάθε 1 μέρος από “πράσινα” υλικά, βάζεις 3 μέρη από “καφέ” υλικά.
-Πρόσθεσε μία στρώση φρέσκου χώματος
Η κομποστοποίηση είναι μία διαδικασία που χρειάζεται χώμα ή μικροοργανισμούς που συμβάλλουν στην αποικοδόμηση των απορριμάτων. Εφόσον ο κάδος στο μπαλκόνι σου δεν επικοινωνεί με το χώμα, πρέπει να βάλεις μία παχιά στρώση φρέσκου χώματος στον πάτο. Φρέσκο χώμα μπορεί να είναι το υγρό χώμα ή άλλο κομπόστ.
-Γέμισε τον κάδο
Βάλε μία στρώση από “πράσινα” υλικά, μία στρώση από θρυμματισμένο χαρτί κουζίνας και μία στρώση από ξερά φύλλα ή κλαδιά. Κάθε φορά που προσθέτεις “πράσινα” υλικά, φρόντισε να καλύπτεις με μία στρώση “καφέ” υλικών, τα οποία εμποδίζουν την απελευθέρωση άσχημης μυρωδιάς από το μίγμα σου και βοηθούν στην αποικοδόμηση των “πράσινων”. Όταν γεμίσει ο κάδος, κάλυψε με μία μεγάλη στρώση χώματος και κλείσε το καπάκι.
Tip: Φρόντισε να κόβεις σε πολύ μικρά κομμάτια τα υλικά που βάζεις στον κάδο για να κομποστοποιηθούν γρηγορότερα.
-Ανακάτευε συχνά τον κάδο σου
Για να επιταχύνεις τη διαδικασία της κομποστοποίησης, φρόντισε να ανακατεύεις το περιεχόμενο του κάδου με μία μακριά πιρούνα κάθε δύο εβδομάδες. Με αυτόν τον τρόπο το μίγμα σου γεμίζει οξυγόνο και βοηθάς τους μικροοργανισμούς που βρίσκονται μέσα στον κάδο να αναπνεύσουν.
-Κάνε το τεστ υγρασίας
Μετά από δύο εβδομάδες, πάρε μια χούφτα από το περιεχόμενο του κάδου και στύψε το. Το μείγμα σου έχει την ιδανική υγρασία όταν βγάλει 2-3 σταγόνες υγρό. Σε περίπτωση που δεν βγάλει καθόλου υγρά, πρόσθεσε λίγο νερό για να αυξήσεις την υγρασία του. Αν δεις να πέφτουν παραπάνω από 2-3 σταγόνες, πρόσθεσε λίγα “καφέ” υλικά, όπως ξερά φύλα ή τρίμματα από χαρτί, για να ισορροπήσεις την υγρασία στον κάδο.
-Κάνε το τεστ θερμοκρασίας
Η διαδικασία της κομποστοποίησης αυξάνει τη θερμοκρασία στο εσωτερικό του κάδου. Αν μετά από 1-2 βδομάδες το μείγμα είναι ζεστό, σημαίνει ότι η διαδικασία προχωράει κανονικά. Μπράβο!
Αν το μείγμα είναι κρύο, ανακάτεψέ το και περίμενε μία εβδομάδα. Αν δεις ότι πάλι δεν έχει ανέβει η θερμοκρασία, ενδεχομένως να υπάρχει πρόβλημα με την υγρασία στο εσωτερικό του κάδου. Σε αυτήν την περίπτωση, κάνε το τεστ υγρασίας ξανά.
Πόσος χρόνος χρειάζεται
Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας της κομποστοποίησης δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο ολοκληρώνεται και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Συνήθως, μια παρτίδα υλικών που θα οδηγηθεί σε έναν κάδο κομποστοποίησης και στη συνέχεια δε θα προστεθούν άλλα υλικά, ωριμάζει μέσα σε 3-4 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι αν χρησιμοποιούμε τον κάδο καθημερινά, σε 3-4 μήνες θα έχουμε ένα μίγμα ώριμου κομπόστ και υλικών που βρίσκονται σε όλα τα ενδιάμεσα στάδια κομποστοποίησης.
Ποιες είναι οι ενδείξεις ότι είναι έτοιμο
Όταν το κομπόστ κατεβάσει θερμοκρασία, μυρίζει όπως το φρέσκο χώμα και έχει σκούρο χρώμα, τότε είναι έτοιμο! Αν δεις κάποια κομμάτια από φρούτα ή λαχανικά στον κάδο, μην ανησυχήσεις. Απλά ήταν αρκετά μεγάλα για να αποικοδομηθούν από τους μικροοργανισμούς.
Χρησιμοποίησε το κομπόστ σαν λίπασμα στον κήπο ή στις γλάστρες σου, αλλά μην ξεχάσεις να κρατήσεις λίγο κομπόστ για να ξεκινήσεις τον επόμενο κύκλο κομποστοποίησης.
Ποια είναι τα οφέλη της κομποστοποίησης
Οι λόγοι που επιβάλλουν την κομποστοποίηση ως βασική μέθοδο για τη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων έχουν να κάνουν με το τρίπτυχο Περιβάλλον-Κοινωνία-Οικονομία. Ειδικότερα, αξίζει να κομποστοποιείς γιατί:
1.Οι ανάγκες των ελληνικών εδαφών σε οργανική ουσία είναι τεράστιες, λόγω της πολύ χαμηλής περιεκτικότητας (1%). Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η περιεκτικότητα των εδαφών σε οργανική ουσία είναι 7-8% και κάνουν κομποστοποίηση για να την ανεβάσουν σε ακόμη πιο υψηλά επίπεδα.
2.Το 35% των ελληνικών εδαφών κινδυνεύουν να ερημοποιηθούν, σύμφωνα με το ΕΚΕΘΕ.
3.Με την εκτεταμένη χρήση του κομπόστ αντιμετωπίζεται η εντεινόμενη διάβρωση των εδαφών και καταστέλλονται πολλά φυτοπαθογόνα του εδάφους.
4.Υπάρχει μεγάλη ανάγκη ορθολογικής διαχείρισης και προστασίας των διαθέσιμων υδάτων και ιδιαίτερα εξοικονόμησης του με την εφαρμογή της χρήσης του κομπόστ στη γεωργία.
5.Μειώνονται οι εκπομπές του CO2 και οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών.
6.Είναι ασύγκριτα η πλέον οικονομική μέθοδος τελικής διαχείρισης των οργανικών υλικών.
7.Έχει την ευρύτερη δυνατή κοινωνική αποδοχή και συναίνεση.
8.Είναι η πλέον φιλική προς στο περιβάλλον.
Αφού πλέον έχεις μάθει τι είναι η κομποστοποίηση, πώς να την κάνεις, αλλά και πόσο σημαντική είναι, δεν έχεις καμία δικαιολογία. Ξεκίνα σήμερα!