Καθώς ο κόσμος εξοικειώνεται με την ιδέα της κοινωνικής αποστασιοποίησης, ο COVID19 αποκαλύπτει τις συνέπειες της προϋπάρχουσας κοινωνικής αποστασιοποίησης, που ήδη έχουμε επιτρέψει να επέλθει εντός και εκτός των εθνικών συνόρων. Μια αποστασιοποίηση που ο COVID19 μας υπενθυμίζει ότι είναι τεχνητή και σε αντίθεση με την πραγματική μας φύση.
Ήμασταν απρόθυμοι να δεχτούμε πώς ό,τι συνέβαινε σε κάποια άλλη χώρα, θα συνέβαινε κι εδώ. Ή ό,τι συνέβαινε σε ένα μεγαλύτερο άτομο, θα συνέβαινε σε εμάς ή τους γονείς μας. Ή ό,τι συνέβαινε στους ασθενείς μας, θα συνέβαινε και στους γιατρούς συναδέλφους μας. Ωστόσο, αυτή είναι η πραγματικότητα που βιώνουν πολίτες και γιατροί σε όλον τον κόσμο.
Αυτή η ασθένεια υπογραμμίζει πόσο συνδεδεμένοι είμαστε, γιατί όπως πολλές άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, αγνοεί τα όρια, τα σύνορα, τα έθιμα και τις γλώσσες μας. Δεν ενδιαφέρεται για τους ταχυδρομικούς κώδικες. Αγνοεί τις φυλές, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τις πολιτικές τοποθετήσεις. Δεν ενδιαφέρεται για το “φαίνεσθαι”. Δεν τη νοιάζει αν είμαστε σε διακοπές, επειδή επιλέξαμε να παραβούμε τις κρατικές οδηγίες, αν δουλεύουμε, επειδή πρέπει.
Οι πιο ευάλωτοι είναι αντιμέτωποι με τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Ωστόσο, ίσως το πιο σημαντικό μάθημα του COVID θα έπρεπε να μην είναι ότι οι ευάλωτοι πάντα υποφέρουν περισσότερο, αν και είναι αλήθεια, αλλά ότι όλοι εξαρτώμαστε ο ένας από τον άλλον και επηρεαζόμαστε και ότι οι “ευάλωτοι” είναι πολύ περισσότεροι από όσο παραδεχόμαστε. Καθώς οι συνέπειες τόσο του COVID, όσο και της κοινωνικής αποστασιοποίησης αρχίζουν να γίνονται ορατές, όλο και περισσότεροι από εμάς θα ανακαλύψουμε ότι είμαστε ευάλωτοι στην αλλαγή και μακριά από κάθε βοήθεια.
Αν είμαστε πιο συνδεδεμένοι και πιο ευάλωτοι, από όσο πιστεύαμε αρχικά, υπάρχουν ορισμένα μαθήματα από αυτήν την έξαρση που θα πρέπει να μας συνοδεύουν και μετά από αυτήν τη δύσκολη πρόκληση.
Αρχικά, όσο περισσότερο συντηρούμε την απομόνωσή μας από τους άλλους, τόσο χειρότερες θα είναι οι συνέπειες για όλους, όχι μόνο για τους πιο ευάλωτους. Με αυτόν τον τρόπο, δε διαφέρει από σοβαρά προβλήματα υγείας, από την κλιματική αλλαγή, το AIDs, τα όπλα. Απλά αποδεικνύει ότι τα θεωρούμενα όριά μας είναι πλασματικά και επιβλαβή. Αν μας λείπει η συμπόνια για τα πάθη των άλλων αυτήν την περίοδο, συμπεριλαμβανομένων αυτών και σε άλλες χώρες, όχι μόνο αποτυγχάνουμε να περιορίσουμε τον πόνο τους, αλλά στο τέλος αυξάνουμε τις πιθανότητες να υποφέρουμε κι εμείς. Αποτυγχάνουμε να δούμε το κακό που μας πλησιάζει, γιατί το κακό που συμβαίνει σε άλλους δεν μας επηρεάζει, όπως ίσως θα έπρεπε.
Ίσως το πιο σημαντικό μάθημα του COVID θα έπρεπε να είναι ότι όλοι εξαρτώμαστε ο ένας από τον άλλον.
Επιπλέον, ο COVID μόνο η πιο πρόσφατη και πιο προφανής συνέπεια της θεωρούμενης κοινωνικής απόστασης. Αν αναγνωρίσουμε ότι δεν υπάρχει “εμείς” και “αυτοί”, τότε η συμπόνια θα πρέπει να καθορίζει όχι μόνο τις ατομικές μας ενέργειες, όσο σημαντικές κι αν είναι, αλλά και τον τρόπο που επιλέγουμε να διαμορφώσουμε την κοινωνία μας και πώς αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας, ως μέλη της παγκόσμιας κοινότητας. Καθώς μαθαίνουμε την αξία της συμπόνιας κατά την προσπάθειά μας να καταπολεμήσουμε τον COVID19, ίσως θα μπορούσαμε να την εφαρμόσουμε για να περιορίσουμε τους θανάτους από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, τις αυτοκτονίες, τους αποκαλούμενους θανάτους απελπισίας, που αποτελούν περίπου 150.000 θανάτους το χρόνο στις ΗΠΑ, ή για να βοηθήσουμε τον 1 στους 9 ανθρώπους παγκοσμίως που δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή τροφή.
Επιπροσθέτως, δεν μπορεί να υπάρχει εθνική λύση σε πραγματικά παγκόσμια προβλήματα, γιατί τέτοια προβλήματα αγνοούν τα σύνορά μας. Στην περίπτωση του COVID19 ή της κλιματικής αλλαγής, ο κόσμος είναι μία χώρα. Συνειδητοποιώντας τους περιορισμούς της εθνικής αντιμετώπισης αυτών των ζητημάτων, πρέπει να δράσουμε για να αντιστρέψουμε την πρόσφατη τάση της μείωσης της υποστήριξης σε παγκόσμιους θεσμούς.
Σε ένα πρόσφατο άρθρο, ο Sandro Galea, Πρύτανης του Boston University School of Public Health, έκανε έκκληση για αγάπη, “όχι μόνο για να αντιμετωπίσουμε την απειλή του COVID19, αλλά για να θέσουμε τα θεμέλια για έναν κόσμο, όπου ασθένειες, όπως αυτή, δεν θα μπορούν να βρουν πάτημα.
Ο COVID-19 είναι η πρόκληση δημόσιας υγείας της εποχής μας. Η αγάπη και η συμπόνια θεωρούνται παρωπίδες, αλλά στην πραγματικότητα η έλλειψή τους μας έχει τυφλώσει, ως άτομα και ως κοινωνίες, μπροστά στον πραγματικό πόνο που επιτρέπουμε να συμβαίνει γύρω μας και στην παγκόσμια φύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Η αναδόμηση της κοινωνίας με τρόπους που επιτρέπουν τη συλλογική έκφραση συμπόνιας δεν θα ήταν μόνο δίκαιη, αλλά θα συνέβαλε και στον έλεγχο και την πρόληψη ασθενειών, αναγνωρίζοντας το πόσο συνδεδεμένοι είμαστε και καταρρίπτοντας την ψευδαίσθηση ότι είμαστε μακριά.