Στα επόμενα 2 λεπτά θα μάθεις:
-Γιατί τα όρια πρέπει να είναι εξατομικευμένα.
-Γιατί η τιμωρία πρέπει να είναι η έσχατη λύση.
Τι γίνεται όταν μια απλή, χαλαρή βόλτα στο σούπερ μάρκετ της γειτονιάς με το παιδί γίνεται μια “δραματική” έξοδος κάνοντάς τον γονιό να σκέφτεται ότι θα προτιμούσε να τα είχε ψωνίσει όλα διαδικτυακά; Τι γίνεται όταν το παιδί μέσα στο σπίτι είναι αποφασισμένο να αντικρούσει με αμετακίνητο “όχι” ό,τι και να του πεις ή προτείνεις; Τι μπορείς να κάνεις όταν ενώ έχεις διάθεση να ασχοληθείς μαζί του εκείνο προτιμά να μείνει βυθισμένο στο ηλεκτρονικό του παιχνίδι;
Όχι και ιδιαίτερα ιδανικό σκηνικό για ένα απόγευμα που ανυπομονείς να μοιραστείς με το παιδί σου μετά την επιστροφή σου στο σπίτι από τη δουλειά.
Όμως η αλήθεια είναι ότι οι εικόνες αυτές κάθε άλλο παρά σπάνιες είναι. Οι εποχές αλλάζουν, η καθημερινότητα πιέζει, οι υποχρεώσεις αυξάνονται, ο ελεύθερος χρόνος λιγοστεύει, ο θεσμός της οικογένειας και του σχολείου χάνουν ολοένα και περισσότερο τη σημασία τους όσο δεν υπάρχει συνεργασία και συνεννόηση. Ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί, τι μπορούμε να κάνουμε προς όφελος των παιδιών μας; Να βάλουμε όρια, πράγμα που θα διευκολύνει όχι μόνο τη μεταξύ παιδιού και ενήλικα συνεργασία αλλά θα διασφαλίσει και την καλύτερη εξέλιξή του πρώτου.
Γιατι δεν μπορείς να βάλεις εύκολα όρια;
Αν εργάζεσαι το να βάλεις όρια ίσως είναι πιο δύσκολο. Λόγω του ότι απουσιάζεις πολλές ώρες από το σπίτι και έχεις ελάχιστες ώρες να περνάς μαζί με τα παιδιά σου δεν θέλεις να τους βάζεις κανόνες πειθαρχίας, προτιμώντας να τα «κακομαθαίνεις» κάνοντας τους όλα τα χατίρια. Κι όμως δεν είναι η λύση αυτή. Όλα στη ζωή μας χρειάζονται συζήτηση και όρια. Τα όρια είναι βασική διάσταση του γονεϊκού ρόλου. Η οριοθέτηση όμως πάντα δημιουργεί δυσκολίες και ερωτηματικά. Ο έλεγχος της συμπεριφοράς των παιδιών δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Οι βασικές προϋποθέσεις
Τα όρια πρέπει να είναι ξεκάθαρα και να τα καταλαβαίνουν τα παιδιά. Βασική προϋπόθεση, όμως, όταν θέτεις όρια είναι ότι λαμβάνεις υπόψη τη μοναδική προσωπικότητα του παιδιού σου. Είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι τα όρια είναι διαφορετικά για κάθε παιδί αλλά και για κάθε γονέα. Δεν πρέπει να ισχύουν επομένως πάντα και παντού και για όλους. Θα πρέπει να αναπροσαρμόζονται ανάλογα με την εξέλιξη και την ωριμότητα του παιδιού και να αλλάζουν ανάλογα με την ηλικία του. Η αποτελεσματική οριοθέτηση απαιτεί μεταξύ άλλων και καλή σχέση με το παιδί σου. Στην επιβολή ορίων σημαντική είναι η επαφή με το παιδί. Να προτιμάς να το κοιτάζεις στα μάτια και να δείχνεις σοβαρότητα στα λεγόμενά σου. Επίσης, όταν βάζεις όρια θα πρέπει να ασχολείσαι μόνο με αυτά. Μην κάνεις κάτι άλλο ταυτόχρονα.
Η τιμωρία είναι η λύση;
Φυσικά και όχι. Καλύτερα οι φυσικές και λογικές συνέπειες κυρίως όταν συνδέονται με την πραγματική συμπεριφορά του παιδιού. Αποφεύγουμε την τιμωρία όταν είναι εύκολο. Όταν τα πράγματα φτάνουν στη σύγκρουση, καλύτερη είναι η στρατηγική της υποχώρησης. Η αποσυμπίεση και η απομάκρυνση από το «πεδίο μάχης» δίνει και στο παιδί και σε εμάς χρόνο. Τέλος, συζητάμε τα γεγονότα μετά και βρίσκουμε εναλλακτικούς τρόπους λειτουργίας και αντίδρασης. Γενικότερα, πρέπει να συζητάμε πολύ με τα παιδιά μας. Από μικρά να γνωρίζουν την ευθύνη αλλά και τις συνέπειες.
Όταν τα πράγματα φτάνουν στη σύγκρουση, καλύτερη είναι η στρατηγική της υποχώρησης.
Μην ξεχνάς ότι αποτελείς παράδειγμα
Τα όρια γενικά είναι κανόνες συμπεριφοράς. Θεσπίζονται για να γνωρίζουμε ξεκάθαρα τι μπορούμε να κάνουμε και τι δεν μπορούμε. Οι κανόνες δεν είναι ένα νομικό πλαίσιο που ανακοινώνεται στα παιδιά. Δεν είναι κανόνες που τους έχουμε αναρτήσει στο πίνακα ανακοινώσεων. Τα όρια ή οι κανόνες συμπεριφοράς είναι τρόπος ζωής. Είναι καθημερινή διαδικασία έργων, κυρίως, και όχι λόγων. Σαφώς, για να είναι έγκυρα τα όρια που βάζεις πρέπει να είσαι σίγουρος ότι κι εσύ ως γονιός ή ως εκπαιδευτικός τηρείς τα δικά σου.