Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:
-Τι είναι το χρονογράφημα.
-Πώς μπορείς να αξιοποιήσεις αυτήν την τεχνική.
Είναι γνωστό πως το γράψιμο είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους να καταπολεμηθεί το άγχος. Η τοποθέτηση του στυλό πάνω στο χαρτί είναι θεμελιώδους σημασίας για την εξάλειψη των συμπτωμάτων του, την αύξηση της αυτογνωσίας και την ενίσχυση μιας συνολικής αίσθησης ευγνωμοσύνης.
Το ζητούμενο είναι τι να γράψουμε;
Πώς σας φαίνεται να γράψετε ένα χρονογράφημα για να προωθήσετε τις ακτιβιστικές σας αναζητήσεις; Να εξερευνήσετε πολιτικά, κοινωνικά ή αντιρατσιστικά ζητήματα; Εντάξει, σίγουρα τέτοιοι οι στόχοι δεν είναι συχνά στο μυαλό σας όταν έχετε μπροστά σας μια κενή σελίδα. Να τα πάρουμε λοιπόν από την αρχή και δούμε τι είναι χρονογράφημα;
Το χρονογράφημα είναι είδος έντεχνου πεζού λόγου. Πρόθεσή του είναι να σχολιάσει την επικαιρότητα της κοινωνικής, της πολιτιστικής, της πολιτικής κτλ. ζωής, κινείται σε κάθε κατεύθυνση, αγκαλιάζει κάθε μορφή ζωής που παρουσιάζει ευρύτερο ενδιαφέρον, είναι σύντομο κείμενο, γράφεται σε τόνο άλλοτε εύθυμο, χαριτωμένο, χιουμοριστικό, άλλοτε επικριτικό, δηκτικό ή ειρωνικό και απευθύνεται στις κοινωνικές ομάδες μέσω ενός εντύπου ή ηλεκτρονικού περιοδικού ή εφημερίδας, ανάρτησης στο FB ή στο blog κλπ. Ουσιαστικά παρακολουθεί την εξέλιξη της καθημερινότητας.
Δυο Αμερικανίδες συγγραφείς, φεμινίστριες και ακτιβίστριες η Rebecca Walker και η Lily Diamond συναντήθηκαν για πρώτη φορά σε ένα επταήμερο σεμινάριο «έντονης ενδοσκόπησης» που διοργάνωνε η Rebecca. Στο μάθημά της «Η τέχνη των αναμνήσεων» όπου δίδασκε πρακτικές και ασκήσεις καθοδήγησης για τη γραφή χρονογραφήματος, οι περισσότεροι των συμμετεχόντων βγήκαν τόσο πολύ ενθουσιασμένοι που ήθελαν να μάθουν πώς να ανακαλύψουν και να γράψουν για παλιές ιστορίες τους αλλά και νέες που τους συμβαίνουν.
Αυτό βέβαια για να γίνει χρειάστηκε να απαντήσουν ειλικρινά σε μερικές ερωτήσεις οι οποίες θα τους διευκόλυναν να αρχίσουν να γράφουν τις δικές τους ιστορίες. Ολο αυτό έγινε αφορμή οι δυο συγγραφείς να συγγράψουν ένα περιοδικό με τίτλο What’s Your Story?: A Journal for Everyday Evolution, «Ποια είναι η ιστορία σου; Ενα περιοδικό για την εξέλιξη της καθημερινότητας» το οποίο κυκλοφόρησε με πολύ μεγάλη επιτυχία.
Στο περιοδικό αυτό οι δυο συγγραφείς προκαλούν τον καθένα από εμάς, μέσω εύκολων ερωτήσεων που θα απαντηθούν με ειλικρίνεια, να γίνει ο δημοσιογράφος της καθημερινότητάς του και να δει πώς η ζωή του εμπλέκεται και με ποιο τρόπο στις ιστορίες των τοπικών κοινωνιών μέσα στις οποίες ζει και εργάζεται, αλλά και να γράψει τη γνώμη του, θετική ή αρνητική, για τα μεγάλα ζητήματα και προβλήματα που απασχολούν το σύγχρονο άνθρωπο, έτσι ώστε το γράψιμο αυτό να μπορεί πραγματικά να είναι μια δύναμη ακτιβισμού. (Ακτιβισμός είναι η αντίληψη του ανθρώπου για τον κόσμο γύρω του και η θέλησή του να τον κάνει καλύτερο με την ανάλογη δράση του που αφορά διάφορες μορφές, όπως εκδηλώσεις, υπαίθριες συναυλίες, πορείες, κινητοποιήσεις καθαρισμού, αναδάσωσης κλπ)
Οι ερωτήσεις λοιπόν του περιοδικού εστιάζουν στη δημιουργικότητα, την αυτοεξυπηρέτηση, την πνευματικότητα, την αδράνεια και όλα αυτά τα στοιχεία είναι ουσιαστικά μια σφαιρική πρακτική εξάσκηση πάνω στο χρονογράφημα. «Αισθανόμαστε με μεγάλη σιγουριά ότι ο ακτιβισμός μπορεί να υποστηριχθεί και να πυροδοτήσει αφηγήσεις όπου διασταυρώνονται οι προσωπικές μας ιστορίες με μεγάλα κοινωνικά ζητήματα, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος, της εργασίας, της μόρφωσης, τα τελευταία στάδια του καπιταλισμού, τη λευκή υπεροχή, η ανδρική ηγεμονία κ.ά.» λέει η Rebecca Walker και συνεχίζει:
«Μόλις αρχίσετε να κατανοείτε τον τρόπο με τον οποίο έχετε εμπλακεί άθελά σας σε μια κοινωνική κουλτούρα που δεν εξυπηρετεί όλον τον κόσμο αλλά ορισμένες ομάδες, τότε πράγματι εξαρτάται από σας να σταθείτε στο πλευρό των ανθρώπων που εργάζονται για να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Αυτή η αναθεώρηση και η αναμόρφωση των ιδεών μας είναι η βάση του ακτιβισμού».
Πώς να γράψετε κι εσείς να χρονογράφημα
Προφανώς τώρα εσείς δε χρειάζεται να αναζητήσετε το περιοδικό αυτό για να αρχίσετε να γράφετε χρονογράφημα. Είναι αρκετό σε στιγμές έντονου άγχους να ξεφυλλίσετε μια εφημερίδα, ένα περιοδικό, να δείτε μερικά sites, σίγουρα κάποιο κοινωνικό θέμα θα σας κάνει κλικ, ακόμα και προβλήματα της γειτονιάς σας, ώστε να σκεφθείτε μια εικόνα που θα πυροδοτήσει μια ιδέα ή θα σας εμπνεύσει έναν προβληματισμό.
Για παράδειγμα: “Γιατί ο κόσμος μένει σιωπηλός όταν βλέπει να κακοποιείται μια γυναίκα ή ένα παιδί;”
Ή κάτι πιο απλό: “Με την πρόσφατη κακοκαιρία ο Δήμος έκοψε πάρα πολλά πεύκα που έγειραν από το βάρος του χιονιού. Τι θα έπρεπε να έχει κάνει προληπτικά ώστε τόσα πεύκα να σωθούν;”
Πάρτε μια βαθιά ανάσα και πάρτε αμέσως ένα στυλό και ένα λευκό χαρτί ή καθίστε μπροστά στον υπολογιστή σας. Στη συνέχεια ακόμη μια βαθιά ανάσα και ξεκινήστε να γράφετε τις σκέψεις σας και τις απαντήσεις σας πάνω σε αυτό που αναρωτηθήκατε. Γράψτε τουλάχιστον πέντε λεπτά ή και περισσότερα ανάλογα πόσο γρήγορα τρέχουν οι σκέψεις σας.
Οταν σταματήσετε γιατί δεν έχετε έμπνευση διαβάστε αυτά που γράψατε χωρίς να κάνετε καμιά κριτική ή σχόλιο. Συνειδητοποιείστε πως αυτή είναι η αλήθεια σας που την αισθάνεστε στα κύτταρά σας, στους μυς σας και τα οστά σας. Αν αισθανθήκατε πιεσμένοι, κάντε ένα διάλειμμα.
Συνεχίστε να αναπνέετε ήρεμα και προχωρείστε στην επόμενη ερώτηση: “Αυτό που έγραψα πού με τοποθετεί σαν άνθρωπο; Στο κέντρο της κοινωνίας ή στο περιθώριο;” Επαναλάβετε τις βαθιές ανάσες και ξανά στυλό ή πληκτρολόγιο. Οταν κάποια στιγμή νιώσετε πως δεν έχετε κάτι άλλο να γράψετε σταματήστε και διαβάστε ό,τι γράψατε, διορθώστε κάποια συντακτικά ή ορθογραφικά λάθη, βάλτε σημεία στίξεως ή χωρίστε το σε παραγράφους.
Το πρώτο σας χρονογράφημα είναι γεγονός!
Ενα μυστικό: Το χρονογράφημά σας μπορεί να φωτίσει ένα κρυφό ταλέντο σας. Ετσι μπορείτε να το στείλετε σε μια εφημερίδα, περιοδικό ή σελίδα τοπικής κυκλοφορίας με το όνομά σας ή ένα ψευδώνυμο. Πιθανόν, αν τους αρέσει, να σας ζητήσουν συνεργασία.
Οσο για εκείνο το άγχος σας που λέγαμε, άγχος ήταν και πέρασε!