Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:
– Γιατί δεν πρέπει να βάζεις ταμπέλες ειδικά στον εαυτό σου.
– Πως να ερμηνεύεις με ανοιχτό μυαλό αυτά που σου συμβαίνουν.
Είναι δυνατό μια λάθος πεποίθηση, όσο ισχυρή και να είναι, να μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο να φερθεί αναλόγως ώστε να την επιβεβαιώσει; Η απάντηση είναι ΝΑΙ. Φυσικά αναφερόμαστε στην έννοια της αυτοεκπληρούμενης προφητείας, για την οποία σκόπιμο θα ήταν να μάθεις περισσότερα, ιδιαίτερα αν διαπιστώσεις από την ερώτηση που ακολουθεί ότι είναι κάτι που σε αφορά.
Τι είναι η αυτοεκπληρούμενη προφητεία;
Ο κοινωνιολόγος Ρόμπερτ Μέρτον επινόησε την έννοια της αυτοεκπληρούμενης προφητείας, ορίζοντάς την ως έναν εσφαλμένο ορισμό μιας κατάστασης, η οποία προκαλεί μια νέα συμπεριφορά που με τη σειρά της οδηγεί στο να πραγματοποιηθεί η αρχικά εσφαλμένη αντίληψη της κατάστασης. Πιο απλά, αναφερόμαστε στην αρνητική ερμηνεία που δίνουμε σε κάτι και που τελικά, αντιδρώντας ανάλογα, υποσυνείδητα, προκαλούμε να συμβεί.
Πίσω από την αυτοεκπληρούμενη προφητεία, συνήθως, κρύβεται ο φόβος. Ο φόβος της απόρριψης, της μη αποδοχής.
Πώς λειτουργεί;
Γενικά, η αυτοεκπληρούμενη προφητεία είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε μια κατάσταση (ανεξάρτητα του αν υφίσταται ή όχι) και ο οποίος διέπει τη συμπεριφορά μας, είτε απέναντι στους άλλους, είτε απέναντι στον εαυτό μας. Έτσι, λοιπόν, το περιβάλλον μας ή εμείς οι ίδιοι πράττουμε αυτό που είναι «απαραίτητο», έτσι ώστε να εκπληρωθεί η προφητεία.
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι έχεις καιρό να επικοινωνήσεις με κάποιο φίλο σου. Δεν απαντά σε κλήσεις και μηνύματα, δεν καλεί πίσω κτλ. Αρχίζεις να σκέφτεσαι ότι έχει κάτι μαζί σου και δεν σου το λέει και έτσι διαμορφώνεις αντίστοιχη συμπεριφορά. Γίνεσαι εριστικός ή οξύθυμος και αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο φίλος σου να υιοθετήσει μια αντίστοιχη συμπεριφορά προς σε σένα και έτσι να επιβεβαιωθεί η αρχική σου εκτίμηση ότι έχει κάτι μαζί σου. Όλο αυτό έγινε βέβαια χωρίς να εξετάσεις οποιοδήποτε άλλο ενδεχόμενο π.χ. αν είχε πολλή πίεση από τη δουλειά του, αν είχε κάποιο πρόβλημα με το τηλέφωνο του ή την υγειά του ή την οικογένειά του.
Γιατί συμβαίνει;
Πίσω από την αυτοεκπληρούμενη προφητεία, συνήθως, κρύβεται ο φόβος. Ο φόβος της απόρριψης, της μη αποδοχής. Ο φόβος πως, αν παρακάμψουμε την ταμπέλα που πλέον μας ορίζει, οι υπόλοιποι δεν θα μας αναγνωρίζουν. Υπάρχει το άγχος και η αγωνία ότι δεν θα είμαστε αποδεκτοί και αρεστοί σ’ αυτούς. Γενικότερα, οι περισσότερες αρνητικές, αλλά και οι θετικές ταμπέλες που δίνουμε, λειτουργούν ως αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Βάσει αυτών τείνουμε να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας, να επικοινωνούμε με τους συνανθρώπους μας, να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις. Οι ταμπέλες μας εμποδίζουν να δούμε και να βρούμε ποιοι πραγματικά είμαστε και αποτελούν τροχοπέδη που δυσχεραίνει τη μεταξύ μας αποτελεσματική επικοινωνία και αλληλεπίδραση.
Πώς μπορείς να αποφύγεις την αυτοεκπληρούμενη προφητεία;
1o βήμα
Αξιολόγησε ξεκάθαρα ό,τι ακριβώς συμβαίνει την ώρα που συμβαίνει, χωρίς να φτάνεις στο σημείο να ερμηνεύεις μία κατάσταση.
2ο βήμα
Σκέψου όλες τις πιθανές ερμηνείες μιας συμπεριφοράς ή ενός γεγονότος και φυσικά όχι μόνο τις αρνητικές, αλλά και τις θετικές.
3ο βήμα
Πίστεψε στις δικές σου δυνατότητες και έχε εμπιστοσύνη στη δική σου εκτίμηση όσον αφορά μια κατάσταση κι όχι στο τι πιστεύουν ή εκτιμούν οι άλλοι για αυτήν.
4ο βήμα
Απόφυγε τα στερεότυπα, τις ταμπέλες και τις γενικεύσεις. Έτσι, θωρακίζεις το μυαλό σου ώστε να μην κολλάει σε λάθος σκέψεις.
5ο βήμα
Δούλεψε με τον εαυτό σου, έτσι ώστε να μπορέσεις να καταλάβεις αν η αυτοεκπληρούμενη προφητεία είναι κάτι που συμβαίνει συνέχεια στη ζωή σου. Αν ναι, ψάξε, είτε μόνος σου, είτε με τη βοήθεια κάποιου συμβούλου, για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό.
Μάθε περισσότερα στο counselingvibes.wixsite.com/counselingvibes
Διάβασε ακόμα:
3 Τρόποι Για Να Χρησιμοποιείς Τους Στόχους Σου Προς Όφελός Σου