Στα επόμενα 5 λεπτά θα μάθεις:

-Ποια είναι τα χαρακτηριστικά κάθε βιοτύπου.
-Ποια είναι τα μικροβήματα που θα σε βοηθήσουν να προστατεύσεις την ψυχική σου υγεία.


Η πανδημία έχει ρίξει φως στην κρίση της ψυχικής υγείας με έναν νέο και άμεσο τρόπο, έναν τρόπο που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Το στρες, το άγχος, η απομόνωση και η αβεβαιότητα αυτής της περιόδου, όχι μόνο μας βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε κάποια πράγματα, αλλά μας ωθούν ως άτομα και ως κοινωνία να κάνουμε τις ειλικρινείς συζητήσεις που έπρεπε να κάνουμε για την ψυχική υγεία. 

Καθώς η πανδημία επιταχύνει μια κρίση ψυχικής υγείας που υπήρχε ήδη, μπορούμε να κάνουμε βήματα για να αναγνωρίσουμε τις προσωπικές μας ενδείξεις και στρεσογόνους παράγοντες. Κι ως κοινωνία, μπορούμε να μεταβούμε σε μια νέα πραγματικότητα, όπου θα είμαστε πολύ πιο ανοιχτοί σχετικά με τις προκλήσεις που βιώνουμε και αφοσιωμένοι να τις διορθώσουμε με αποτελεσματικούς τρόπους. 

Δύο κύριες εξελίξεις μας δίνουν αυτήν την ευκαιρία

Αρχικά, η πανδημία έχει εκθέσει το μη βιώσιμο τρόπο εργασίας και ζωής, που τροφοδοτούν την παρούσα κρίση της ψυχικής υγείας. Πολλοί από εμάς παλεύουμε με την εργασία χωρίς όρια, από το σπίτι. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας, όχι μόνο θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική τους υγεία, αλλά αντιμετωπίζουν ακραίες ψυχολογικές προκλήσεις, όπως καθιστούν σαφές πρόσφατες αναφορές αυτοκτονιών. Η Dr. Shauna Springer, ψυχολόγος και ειδικός στην αποκατάσταση ψυχικών τραυμάτων, συνέκρινε αυτούς τους εργαζομένους με τους στρατιώτες σε πολεμική ζώνη, που παίρνουν ρίσκα, βλέπουν τους συναδέλφους τους να αρρωσταίνουν και ίσως να πεθαίνουν, χάνουν ασθενείς.”

Η δεύτερη κύρια εξέλιξη είναι ότι τώρα διαθέτουμε την επιστημονική γνώση που θα μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε τις δικές μας ενδείξεις, στρεσογόνους παράγοντες και λύσεις. Σήμερα, γνωρίζουμε περισσότερα από ποτέ σχετικά με τη σχέση του εγκεφάλου με την ψυχική υγεία και πώς να διαχειριστούμε το στρες. 

Και αυτή η σύγχρονη επιστήμη επιβεβαιώνει την αρχαία σοφία. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα είναι ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος, ένας από τους διάσημους οπαδούς του Στωικισμού. Για τον Αυρήλιο, η ποιότητα της μέρας μας εξαρτάται από εμάς. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τι θα συμβεί, αλλά ελέγχουμε απόλυτα πώς αντιδρούμε σε αυτό. Ξεκινά με τις προσδοκίες που ξεκαθαρίζουν ότι όσες δυσκολίες κι αν συναντήσουμε -όσο πόνο και απώλεια, ανειλικρίνεια, αχαριστία, αδικία και ζήλεια- μπορούμε να επιλέξουμε την ειρήνη και την ηρεμία. Και από αυτήν την ηρεμία, μπορούμε πολύ πιο εύκολα να φέρουμε την αλλαγή.

Αυτές οι αρχές είναι ο πυρήνας του Thriving Mind, το πρόγραμμα ψυχικής υγείας που δημιούργησε η Thrive Global σε συνεργασία με το Stanford Medicine. Το Thriving Mind μας βοηθά να καταλάβουμε τους διαφορετικούς τρόπους που αντιδρούμε στο στρες και το άγχος και μας δίνει εξατομικευμένες στρατηγικές, ώστε να εντοπίσουμε τα σημάδια στον εαυτό μας, να αντιδράσουμε και να περιορίσουμε το στρες και το άγχος και να χτίσουμε ψυχική ανθεκτικότητα, που είναι πιο σημαντική από ποτέ. 

Η Dr. Leanne Williams, Διευθύντρια του Stanford’s Precision Mental Health and Wellness Center, χρησιμοποίησε υψηλής ανάλυσης τεχνολογία και διέκρινε 8 διαφορετικά είδη “σύντομων κυκλωμάτων” που ενεργοποιούνται στον εγκέφαλο, όταν αντιμετωπίζουμε αρνητικό στρες που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Αυτά ονομάζονται βιοτύποι. Η κατανόηση των σκέψεων, των συναισθημάτων και των μοτίβων που συνδέονται με κάθε βιοτύπο μας βοηθούν να κατανοήσουμε τις στιγμές και τα σενάρια, όταν δυσκολευόμαστε περισσότερο και τι πρέπει να κάνουμε για να διαχειριστούμε το στρες και το άγχος μας. 

Ιδεομηρυκασμός

Όλοι έχουμε εσωτερικές σκέψεις και στιγμές περισυλλογής. Όλοι ανησυχούμε. Αλλά μήπως μερικές φορές συνειδητοποιείς ότι έχεις κολλήσει σε ένα φαύλο κύκλο περισυλλογής, από τον οποίο δεν μπορείς να ξεφύγεις; Σε βαθμό που επηρεάζει αρνητικά τη ζωή σου και σε αποτρέπει να είσαι παραγωγικός, να βρεις τη χαρά και να συνεχίσεις τη μέρα σου; Αυτός είναι ο ιδεομηρυκασμός. Αυτός ο βιοτύπος χαρακτηρίζεται από υπερβολική εστίαση στις αρνητικές σκέψεις και ανησυχίες και μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι αδύναμος και άχρηστος. 

Προκατάληψη για αρνητική έκβαση 

Αυτός ο βιότυπος ενεργοποιείται όταν είμαστε κολλημένοι σε έναν κύκλο αρνητικών σκέψεων. Με αποτέλεσμα, η ικανότητά μας να λαμβάνουμε θετικές πληροφορίες να απενεργοποιείται. Ο εγκέφαλός μας είναι φυσικά προγραμματισμένος να αντιδρά πιο γρήγορα στις αρνητικές, παρά στις θετικές πληροφορίες -αυτό είναι στην πραγματικότητα απαραίτητο για την επιβίωσή μας, όχι μόνο σωματικά, αλλά και σε άλλες συνθήκες, όπως ο χώρος εργασίας. Συνήθως, οι αρνητικές καταστάσεις λύνονται γρήγορα. Αλλά ο βιοτύπος της προκατάληψης για αρνητική έκβαση ενεργοποιείται, όταν οι αρνητικές αντιδράσεις επιμένουν και καταλήγουμε να καταστροφολογούμε και να κολλάμε σε ένα φαύλο κύκλο αρνητικών αντιδράσεων.  

Αντιμετώπιση του στρες 

Ο βιοτύπος της αντιμετώπισης του στρες είναι μια ειδική μορφή περιοριστικής πεποίθησης, όπου η αντίδραση πάλη ή φυγή μένει ενεργή. Φυσιολογικά, ο εγκέφαλός μας επιστρέφει στη συνήθη κατάστασή του, μετά από ένα γεγονός που ενέχει απειλή. Αλλά φαντάσου ότι βιώνεις μια ακραία μορφή της αντίδρασης πάλη ή φυγή, που πιθανώς προκλήθηκε από κάποιο τραύμα, και δεν μπορείς να επανέλθεις. 

Αποφευκτικά αγχώδης

Σε αυτόν το βιότυπο, ο εγκέφαλος συντονίζεται με τις εσωτερικές αλλαγές -όπως οι σωματικές ενδείξεις του άγχους ή του πόνου- καθώς και στις εξωτερικές αλλαγές στον κόσμο γύρω μας, όπως οι νέες κοινωνικές συνθήκες ή ήχοι. Μπορεί να καταλήξουμε να αισθανόμαστε απόγνωση και να θέλουμε να μειώσουμε την ένταση, αποφεύγοντας τα ερεθίσματα. Σκέψου κάποιον που είναι υπερευαίσθητος στο φως ή στον ήχο, ή φοβάται τις κοινωνικές καταστάσεις, όπως τη δημόσια ομιλία. Η αποφυγή του άγχους είναι μια ακραία εκδοχή αυτής της συμπεριφοράς.

Έλλειψη διαύγειας

Ο βιοτύπος της έλλειψης διαύγειας προκύπτει από μια διαταραχή στο κύκλωμα που εμπλέκεται στην ενσυνείδητη πρόθεση -αυτό που χρησιμοποιείται για να ελέγξει τις σκέψεις και τις ενέργειές μας ως προς τους στόχους μας. Αν βιώνεις μια περίοδο έντονου στρες και η πηγή αυτού του στρες δε βρίσκεται υπό τον έλεγχό σου, αυτό το κύκλωμα θα βρίσκεται υπό πίεση και ο βιοτύπος της έλλειψης διαύγειας θα βγει στην επιφάνεια. Σε αυτήν την περίπτωση, ο εγκέφαλός σου μπορεί να μοιάζει θολωμένος, αντί για διαυγής. Είναι δύσκολο να πάρεις αποφάσεις, να ολοκληρώσεις καθήκοντα στη δουλειά και το σπίτι και να ρυθμίσεις τις μη επιθυμητές αντιδράσεις. 

Διάσπαση προσοχής

Στη συνέχεια, υπάρχει ο βιοτύπος της διάσπασης προσοχής. Συνήθως, δεν συσχετίζουμε τη διάσπαση προσοχής με την κατάθλιψη ή το άγχος, αλλά είναι αρκετά συνηθισμένο. Σκέψου τις φορές που βιώνεις αρνητικό στρες ή άγχος -είναι πολύ δύσκολο να συγκεντρωθείς, σωστά; Σε αυτόν τον βιοτύπο, η ικανότητά σου να διατηρείς την προσοχή σου με το πέρασμα του χρόνου αναταράσσεται. Οι βασικές λειτουργίες στο σπίτι και τη δουλειά μπορεί να γίνουν πολύ δύσκολες ή ανυπόφορες. Μπορεί να μοιάζει υπερβολικά εξουθενωτικό να δίνεις προσοχή σε ό,τι κάνεις. 

Απουσία θετικού συναισθήματος

Ο βιοτύπος της απουσίας θετικού συναισθήματος αναφέρεται στην απώλεια της ικανότητας να παίρνεις ευχαρίστηση από συνηθισμένες δραστηριότητες και στόχους. Μπορεί να αναπτυχθεί όταν βιώνουμε έντονο και χρόνιο στρες που μας αφήνει συναισθηματικά απαθείς. Σε αυτήν την κατάσταση. Μπορείς να φανταστείς πως η ικανότητα του εγκεφάλου να αντιδρά σε κάθε τι θετικό έχει εξαντληθεί. Αισθανόμαστε άδειοι και ανίκανοι να πάρουμε ευχαρίστηση από κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, ότι δεν έχουμε νόημα ή σκοπό στη ζωή. Αυτή τη στιγμή, ο αυξανόμενος φόβος και το άγχος οδηγούν τους ανθρώπους στο να βρουν καταφύγιο σε εθιστικές συμπεριφορές: 

-Το C.D.C. προειδοποιεί ότι η έξαρση μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, καπνού και άλλων ναρκωτικών.

-Οι online πωλήσεις αλκοόλ αυξήθηκαν κατά 243% στα μέσα Μαρτίου. [Nielsen]

Συναισθηματική απάθεια

Συνήθως, έχουμε διαφορετικά πλαίσια στη ζωή μας. Έχουμε τη δουλειά μας, την οικογένειά μας, τους φίλους, τα χόμπι μας και τα λοιπά. Αλλά σε αυτόν το βιοτύπο, δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ των διαφορετικών τομέων στη ζωή μας. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, υπάρχουν διαφορετικά πράγματα που μας κινητοποιούν -μας δίνουν μια ώθηση ή ένα αίσθημα ενέργειας που μας κινητοποιεί να κάνουμε πράγματα μέσα στη μέρα, ίσως ένα project στη δουλειά ή οι επερχόμενες διακοπές. Αλλά αν ο βιοτύπος της συναισθηματικής απάθειας αναπτυχθεί, το κίνητρο και το πλαίσιο χάνονται. Και αυτό μπορεί να μας οδηγήσει σε ένα βαθύτερο στάδιο εξουθένωσης. 

Μόλις κατανοήσεις αυτούς τους βιοτύπους, μπορείς να λάβεις δράση χρησιμοποιώντας τεχνικές επαναφόρτισης και μικροβήματα -μικρά καθημερινά βήματα- για να χτίσεις την ψυχική ανθεκτικότητα που θα σε βοηθήσει να διαχειριστείς τη νέα πραγματικότητα. Μερικά από τα μικροβήματα δημιουργήθηκαν ειδικά για να βοηθήσουν συγκεκριμένους βιοτύπους, αλλά κάθε μικροβήμα θα ενδυναμώσει την ψυχική σου ανθεκτικότητα. Ακολουθούν μερικά:

1. Βάλε όρια στα social media και στις ειδήσεις. Παρόλο που η ενημέρωση μπορεί να σε βοηθήσει να νιώθεις πιο έτοιμος σε μια κρίση δημόσιας υγείας, η τοποθέτηση υγιών ορίων στην κατανάλωση ειδήσεων μπορεί να μας βοηθήσει να ηρεμήσουμε και να δούμε τις ειδήσεις στις σωστές αναλογίες. 

2. Εστίασε στην αναπνοή σου για 10 δευτερόλεπτα. Αν κάνεις παύση αρκετές φορές μέσα στη μέρα απλώς για να αναπνεύσεις, θα μειώσεις την έντασή σου και θα είσαι περισσότερο παρών στη ζωή σου. 

3. Όταν πλένεις τα χέρια σου, αφιέρωσε 20 δευτερόλεπτα να σκεφτείς 3 πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων. Αυτό θα σε βοηθήσει να μειώσεις τις πιθανότητες μόλυνσης, καθώς υιοθετείς μια πιο θετική στάση ζωής. 

4. Όταν έχεις έντονα συναισθήματα, εστίασε στην αναπνοή, αντί να πάρεις το κινητό σου. Συχνά, χρησιμοποιούμε το κινητό μας για να αποσπάσουμε την προσοχή μας από τις δύσκολες στιγμές, αλλά αυτό μας προσθέτει άγχος και μας απομακρύνει από ό,τι αξίζει περισσότερο. Δώσε στον εαυτό σου την ευκαιρία να σκεφτεί και εστίασε στην αναπνοή σου. 

5. Αν συνειδητοποιήσεις ότι επικρίνεις τα συναισθήματά σου ή τις αντιδράσεις σου σχετικά με την πανδημία, υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι είναι φυσιολογικά και δικαιολογημένα. Έρευνες έχουν δείξει ότι η αντιμετώπιση των αντιδράσεών σου ως μη φυσιολογικές ή λανθασμένες στην πραγματικότητα αυξάνει το άγχος σου. Αντ’ αυτού, πες στον εαυτό σου κάτι σαν “Βιώνεις μια κρίση και αντιδράς φυσιολογικά σε μία μη φυσιολογική κατάσταση.” 

6. Όταν αισθάνεσαι καταβεβλημένος εξαιτίας ενός προβλήματος στη δουλειά, εντόπισε τα πιο μικρά δυνατά βήματα για να το αντιμετωπίσεις. Καθώς είσαι αντιμέτωπος με αδιανόητα περίπλοκες προκλήσεις, εξασκήσου στο να τις χωρίζεις σε μικρά, διαχειρίσιμα βήματα ρωτώντας τον εαυτό σου: “Ποιο είναι το μικρότερο βήμα που μπορώ να κάνω αυτήν τη στιγμή;” Αυτό αυξάνει την αίσθηση ελέγχου και αποτελεσματικότητας.

Διάβασε ακόμα:

5 Τρόποι να χτίσεις μια υγιή σχέση με τα social media

Μάθε πώς το μυαλό σου επικοινωνεί με το σώμα σου

Author(s)

  • Arianna Huffington

    Ιδρύτρια του Thrive Global

    Η Arianna Huffington είναι επιχειρηματίας και συγγραφέας 15 βιβλίων, συμπεριλαμβανομένων των παγκόσμιων best seller “Thrive” και “The Sleep Revolution”. Το 2005 δημιούργησε την Huffington Post, ένα site που σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου. Το 2016, αποχώρησε από την Huffington Post για να ιδρύσει το Thrive Global, με στόχο να αλλάξει τον τρόπο που δουλεύουμε και ζούμε. Έχει ανακηρυχθεί από το Time Magazine και το Forbes ως μία από τις πιο ισχυρές γυναίκες του πλανήτη.